Πώς ορίζεται ο κορυφαίος αθλητής όλων των εποχών (ή η κορυφαία αθλήτρια) σε κάποιο άθλημα; Τα κριτήρια είναι υποκειμενικά. Αλλος θεωρεί κορυφαίον όποιον πήρε πολλά χρυσά και άλλα μετάλλια σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Αλλος, αυτόν που σημείωσε ρεκόρ κατάκτησης χρυσών μεταλλίων σε μία διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων. Αλλος, εκείνον που είχε μεγάλη διάρκεια στη σταδιοδρομία του και πολλές διακρίσεις σε αυτήν, έστω κι αν πήρε λιγότερα χρυσά μετάλλια από κάποιον «διάττοντα αστέρα». Αλλος, αυτόν που κατέρριψε πολλά παγκόσμια ρεκόρ. Αλλος, όποιον πρωταγωνιστούσε σε αρκετά αγωνίσματα. Ε, λοιπόν, σχεδόν όλα αυτά τα συγκεντρώνει η Πολωνή παλαιά πρωταθλήτρια του στίβου, η περίφημη Ιρένα Κίρσενσταϊν – Σεβίνσκα, που μεταξύ των άλλων επιτευγμάτων της έχει να επιδείξει την κατάκτηση επτά μεταλλίων (τρία χρυσά και από δύο ασημένια και χάλκινα) σε πέντε διαφορετικά αγωνίσματα (100 μ., 200 μ., 400 μ., μήκος, 4×100 μ.) σε τέσσερις Ολυμπιακούς Αγώνες (1964-1976).
Μοναδικό κατόρθωμα, διότι, συν τοις άλλοις, σημειώθηκε όταν υπήρχε, πλέον, η εξειδίκευση στον αθλητισμό. Επιπλέον, το 1980, στα 34 της, ηλικία μεγάλη για τα δεδομένα του στίβου εκείνης της εποχής, αγωνίσθηκε για πέμπτη φορά σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Προκρίθηκε στον ημιτελικό των 400 μ., αλλά εκεί τραυματίσθηκε και απλώς τερμάτισε 8η στην σειρά της. Γόνος οικογενείας Πολωνών Εβραίων, γεννήθηκε το 1946 στο Λένινγκραντ της Σοβιετικής Ενωσης (τώρα Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας) σε καταυλισμό προσφύγων. Η οικογένεια επέστρεψε στην Πολωνία όταν η Ιρίνα ήταν πολύ μικρή. Αρχισε να ασχολείται με τον αθλητισμό στα 14 της και γρήγορα έφθασε σε διεθνές επίπεδο. Την βοήθησαν σε αυτό το, ιδανικό για τον στίβο, σώμα της, αφού είναι ψηλή (1,75 μ.) και ελαφριά (61 κ. ζύγιζε στη φόρμα της), αλλά και η εξυπνάδα της.
«Προπονείτο με τόση αφοσίωση, σαν να προετοιμαζόταν να εκδικηθεί μια σκληρή μοίρα», έγραψαν στην ιστοσελίδα της Διεθνούς Ομοσπονδίας Στίβου (ΙΑΑΦ).
Ηταν υπομονετική, αλλά αποφασιστική και μεθοδική, ενώ είχε κουράγιο ώστε να αντιμετωπίσει κάθε δυσκολία και να ανταποκριθεί σε κάθε πρόκληση. Γι’ αυτό δίκαια αποκλήθηκε «Βασίλισσα του στίβου».
Η Σεβίνσκα δεν ξεχώρισε μόνο στα στάδια. Ακριβώς γι’ αυτό χαρακτηρίζεται αθλήτρια – μοντέλο. Είναι κάτοχος πτυχίου μάστερ στα οικονομικά, ενώ συνδύασε ιδανικά την αθλητική της σταδιοδρομία με τα καθήκοντα της συζύγου και της μητέρας.
Εμφανίσθηκε και διέπρεψε στους Ολυμπιακούς του Τόκιο (Ιαπωνία), όταν ήταν μόλις 18 ετών, το 1964, με το πατρικό της επώνυμο, το Κίρσενσταϊν. Το 1968, στην Πόλη του Μεξικού, πρωταγωνίστησε ως Ιρένα Σεβίνσκα πλέον, αφού το προηγούμενο έτος είχε παντρευτεί τον προπονητή της, Γιάνους Σεβίνσκι. Το 1970 γέννησε γιο και τον επόμενο χρόνο κατέκτησε χάλκινο ευρωπαϊκό μετάλλιο στα 200 μ., όπως ακριβώς και στους Ολυμπιακούς του 1972, παρ’ ότι λίγο καιρό πριν από τους Αγώνες του Μονάχου (Γερμανία) είχε τραυματισθεί στον έναν αστράγαλο. Είναι αυτά ακριβώς που λέγαμε για τον συνδυασμό οικογένειας και πρωταθλητισμού και για την ικανότητά της να αντιμετωπίζει επιτυχώς σχεδόν κάθε δυσκολία. Πάντα, άλλωστε, είχε υψηλές βλέψεις.
Η αξέχαστη κούρσα του Μόντρεαλ
Το 1974 η Ιρένα Σεβίνσκα αποφάσισε ν’ αλλάξει αγώνισμα. Ανέβηκε στα 400μ. και μετέβαλε τον ρου της ιστορίας του αγωνίσματος. Ηταν η πρώτη γυναίκα που έτρεξε την απόσταση σε χρόνο κάτω από 50”. Μάλιστα πήρε το ρεκόρ όταν ήταν 51” (51.02 με ηλεκτρονική χρονομέτρηση) και το κατέβασε στα 49.28.
Η νίκη της στον τελικό των 400μ. στους Ολυμπιακούς του 1976, στο Μόντρεαλ (Καναδάς), όπου σημείωσε και το μεγάλο αυτό ρεκόρ, έχει μείνει αξέχαστη σε όσους της είδαν. Είχε αφήσει τη 2η, την Ανατολικογερμανίδα, Κριστίνα Λάταν – Μπρέμερ, δέκα μέτρα πίσω. Αρχικά, ως επίδοση δόθηκαν τα 49.29. Αργότερα, επανεξετάσθηκε το φιλμ της κούρσας και το ρεκόρ επισημοποιήθηκε ως 49.28. Η επίδοση αυτή θα της έδινε το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο φέτος στο Λονδίνο, αλλά και στο Πεκίνο το 2008. Παραμένει δε, ρεκόρ Πολωνίας.
Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας της κατέρριψε παγκόσμια ρεκόρ στα 100, στα 200 και στα 400μ. Ουδεμία άλλη αθλήτρια, αλλά ούτε άνδρας, έχει κατορθώσει κάτι παρόμοιο.
Η Σεβίνσκα νίκησε σε 38 συνεχείς διαδοχικούς αγώνες των 200μ. από το 1973 έως το 1975 και σε 36 των 400μ. από το 1973 έως το 1978.
Φυσικά, ήταν κυρίαρχος και σ’ ευρωπαϊκά πρωταθλήματα. Από το 1966 έως και το 1978 αγωνίσθηκε σε τέσσερις διοργανώσεις (έλειψε το 1969 από την Αθήνα, λόγω εγκυμοσύνης) και συνέλεξε 10 μετάλλια (πέντε χρυσά, ένα ασημένιο, τέσσερα χάλκινα) σ’ έξι αγωνίσματα. Στα γνωστά και στα 4Χ400μ.
Δυστυχώς, για τη Μεγάλη Κυρία του παγκόσμιου στίβου, όσο αγωνιζόταν δεν διεξαγόταν παγκόσμιο πρωτάθλημα. Η πρώτη διοργάνωση ετελέσθη τρία χρόνια αφότου αποσύρθηκε από τους στίβους. Είναι βέβαιο ότι η συλλογή της θα περιείχε πολλά μετάλλια ακόμη.
Πρωταθλήτρια και στη θέση του παράγοντα
Η Ιρένα Κίρσενσταϊν – Σεβίνσκα πρωταγωνίστησε στους διεθνείς στίβους από το 1964 έως και το 1980. Συχνά τη ρωτούσαν, αν είχε βαρεθεί να τρέχει. «Οχι. Ο αθλητισμός είναι το πάθος μου. Μαζί με την οικογένειά μου, μου έδωσαν όλες τις χαρές στη ζωή μου», απαντούσε. Αργότερα, το 2005, όταν εξελέγη στο διοικητικό συμβούλιο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Στίβου (ΙΑΑΦ), είχε πει ότι ο στίβος ήταν η ζωή της.
Ενας άνθρωπος που πέρασε 20-22 χρόνια μέσα στα στάδια, είναι φυσικό ν’ αποδίδει μεγάλη σημασία στην ενασχόληση των νέων με τον αθλητισμό:
«Η νέα γενιά δεν αθλείται πολύ. Ασχολείται με τόσα άλλα: τηλεόραση, Ιντερνετ, παιχνίδια στους υπολογιστές. Είναι πολύ σημαντικό να φέρουμε νέους στον αθλητισμό, ειδικά στον στίβο», λέει.
Εξίσου σπουδαία θεωρεί την ενασχόληση των γυναικών με τον αθλητισμό και κατέβαλε προσπάθειες να προσελκύσει σε αθλητικούς χώρους πολλές γυναίκες.
Οταν αποχώρησε από την ενεργό αγωνιστική δράση δεν είχε την πρόθεση -σύμφωνα με όσα έχει πει- ν’ ασχοληθεί με τα διοικητικά του αθλητισμού. Αλλά το επόμενο έτος έγινε μέλος της Πολωνικής Ομοσπονδίας Στίβου. «Ετσι άρχισα βήμα – βήμα», λέει.
Κι ανέβηκε πολύ ψηλά και στη σταδιοδρομία της ως παράγων. Εφθασε στη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή. Προηγουμένως πέρασε από πολλές θέσεις. Εχει διατελέσει, μεταξύ άλλων, πρόεδρος της Πολωνικής Ομοσπονδίας Στίβου, αντιπρόεδρος της Ολυμπιακής Επιτροπής της χώρας, αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Ενωσης Συμμετασχόντων σε Ολυμπιακούς Αγώνες, μέλος της διοίκησης της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, της επιτροπής γυναικών της ΙΑΑΦ και σε άλλους αθλητικούς φορείς. Το 1992 εξελέγη μέλος του Διεθνούς Γυναικείου Αθλητικού «Χολ οφ Φέιμ» (Hall of Fame).