«Γιατί θέλεις να γράψεις μια βιογραφία; Βιογραφία σημαίνει θάνατος». Μ’ αυτήν τη φράση υποδέχτηκε ο νομπελίστας Κολομβιανός συγγραφέας Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες τον επίδοξο βιογράφο του, τον Βρετανό δημοσιογράφο και συγγραφέα Τζέραλντ Μάρτιν. «Δεν πρόκειται ποτέ να τον συναντήσεις και, αν το πετύχεις, δεν πρόκειται να συνεργαστεί», έλεγαν στον Τζ. Μάρτιν οι φίλοι, οι γνωστοί και οι συνεργάτες του. Ωστόσο δεν χρειάστηκε να περάσει παρά ένας μήνας για να καταφέρει να τον συναντήσει και να κερδίσει, στην αρχή, την ανοχή του Μάρκες.
Ο Τζέραλντ Μάρτιν μέτρησε ότι χρειάστηκε δεκαεπτά χρόνια για να ολοκληρώσει αυτήν τη δύσκολη αποστολή και δηλώνει ότι «συνολικά πρέπει να έχουμε περάσει έναν ολόκληρο μήνα μαζί, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και σε διαφορετικούς τόπους κατά τα τελευταία δεκαεπτά χρόνια, σε ιδιωτικές και δημόσιες συναντήσεις, και πιστεύω ότι λίγοι είναι εκείνοι που έχουν ακούσει κάποια από τα πράγματα που μου έχει κατά καιρούς εκμυστηρευτεί».
Ο Τζέραλντ Μάρτιν δεν κατάφερε μόνο αυτό. Κατάφερε, έπειτα από αρκετά χρόνια, το 2006, ο Μάρκες -ο Γκάμπο όπως είναι γνωστό παντού- να αναγγείλει στον παγκόσμιο Τύπο ότι ο Μάρτιν είναι ο επίσημος βιογράφος του. Η βιογραφία ολοκληρώθηκε, κυκλοφόρησε στα αγγλικά το 2007 και στα ισπανικά το 2009 και την ερχόμενη εβδομάδα θα κυκλοφορήσει στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Μικρή Αρκτος». Από αυτή την έκδοση η «Κ» προδημοσιεύει μερικά αποσπάσματα, από τις πολλές και γοητευτικές διαδρομές της ζωής του ανθρώπου που ξεκίνησε από μια ασήμαντη πόλη της Κολομβίας, την Αρακατάκα ή αλλιώς Μακόντο, για να καταφέρει να γίνει «ο πιο δημοφιλής και ο πιο αντιπροσωπευτικός μυθιστοριογράφος της Λατινικής Αμερικής όλων των εποχών». Και δεν έχει περίσσευμα μόνο σε δόξα. Είναι πλέον «ένας πλούσιος άνδρας, με επτά σπίτια σε ελκυστικές τοποθεσίες σε πέντε διαφορετικές χώρες. Εδώ και κάποιες δεκαετίες έχει την άνεση να απαιτεί (ή συνηθέστερα να αρνείται) 50.000 δολάρια για μια ημίωρη συνέντευξη», όπως αποκαλύπτει ο βιογράφος του.
Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες γεννήθηκε στην Αρακατάκα το 1927 και η αλήθεια είναι ότι η οικογενειακή του ιστορία θυμίζει πολύ συχνά όλο το σύμπαν των ανθρώπων του βιβλίου που τον έκανε διάσημο, του μυθιστορήματος «Εκατό χρόνια μοναξιά». Ο βιογράφος του αφού μας σεργιανάει στις λαβυρινθώδεις σχέσεις της οικογένειας του Μάρκες, με τα πολλά νόμιμα ή νόθα παιδιά, δεν παραλείπει να πει ότι «η νοθογένεια αποτελεί μια εμμονή στη μυθοπλασία του Μάρκες, όσο χιουμοριστική κι αν φαίνεται κάποτε». Ποιο είναι το στόρι όμως συγγραφής του βιβλίου που τον έκανε γνωστό σ’ όλο τον κόσμο και άνοιξε τον δρόμο για το Νομπέλ; Πρώτα πρώτα, ο βιογράφος του λέει ότι η γραφή διήρκεσε περίπου ένα χρόνο, από τον Ιούλιο του 1965 ώς τον Ιούλιο ή Αύγουστο του 1966!
Εκατό χρόνια ιστορίας
«Ξεκινώντας θυμάμαι πολύ καθαρά τη μέρα που με τεράστια δυσκολία τελείωσα την πρώτη πρόταση και αναρωτήθηκα τρομοκρατημένος τι διάολο θα έγραφα μετά. Μάλιστα, μέχρι να ανακαλυφθεί το γαλιόνι στη μέση της ζούγκλας, δεν πίστευα ότι το βιβλίο θα έφτανε κάπου. Αλλά από εκείνο το σημείο και μετά, όλο αυτό έγινε ένα είδος φρενίτιδας και πολύ ευχάριστης μάλιστα» έλεγε ο Μάρκες σε παλαιότερη συνέντευξή του. Και ο βιογράφος του συμπληρώνει: «Το μυθιστόρημα διατρέχει εκατό χρόνια κολομβιανής ιστορίας, με όπλα του την πολυπλοκότητα, το πείσμα, την εμμονή και το μαύρο χιούμορ. (…) Είχε συνειδητοποιήσει σε μια έκλαμψη έμπνευσης ότι αντί για ένα βιβλίο για την παιδική του ηλικία, έπρεπε να γράψει ένα βιβλίο για τις αναμνήσεις από την παιδική του ηλικία. Αντί ενός βιβλίου για την πραγματικότητα, έπρεπε να είναι ένα βιβλίο για την απεικόνιση της πραγματικότητας. Αντί για ένα βιβλίο για την Αρακατάκα και τους ανθρώπους της, έπρεπε να είναι ένα βιβλίο αφηγημένο μέσα από τη ματιά των ανθρώπων αυτών. (…) Ο άνθρωπος που έγραφε συνήθως μια παράγραφο την ημέρα, έγραφε πια πολλές σελίδες καθημερινά. Ο άνθρωπος που ξεψάχνιζε τα βιβλία του αναζητώντας τη συνοχή και μετά τη δομή, τώρα έγραφε τα κεφάλαια το ένα μετά το άλλο, όπως ο Θεός όρισε το σχήμα και την περιστροφή της γης. Ο άνθρωπος που πάντα υπέφερε τα πάνδεινα για την παραμικρή απόφαση που έπρεπε να πάρει είτε τεχνικής είτε ψυχολογικής φύσεως σε καθένα από τα βιβλία του, έπαιζε με τη ζωή του και (…) συνδύασε την ιστορία ολόκληρης της οικογένειάς του με την ιστορία της Λατινικής Αμερικής, αναμειγνύοντας τα λατινοαμερικάνικα λογοτεχνικά συστατικά του -Μπόρχες, Αστούριας, Καρπεντιέρ, Ρούλφο- με την Αγία Γραφή, τον Ραμπελέ, τα χρονικά της ισπανικής κατάκτησης και τα ευρωπαϊκά ρομαντικά μυθιστορήματα των Ντεφόου, Γουλφ, Φώκνερ, Χεμινγουέι».
Τίτλοι – πρωτοσέλιδα
Κι αυτό το βιβλίο είναι το πιο γνωστό και το πιο διαβασμένο σ’ όλο τον κόσμο• ο Μάρκες έχει γράψει πολλά βιβλία που αγαπήθηκαν εξίσου. Κι όχι μόνο αυτό. Οι τίτλοι τους έχουν χρησιμοποιηθεί έως τώρα σε «πρωτοσέλιδα των εφημερίδων όλου του κόσμου, είτε αυτούσιοι είτε παραλλαγμένοι: “Εκατό χρόνια μοναξιά”, “Το φθινόπωρο του δικτάτορα”, “Ο έρωτας στα χρόνια του χρήματος”, “Χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου”». Αυτό το τελευταίο τυπώθηκε ως πρώτη έκδοση σε 2 εκατομμύρια αντίτυπα!!! «Αυτό σήμαινε ότι είχαν αγοραστεί 200 τόνοι χαρτί, δέκα τόνοι χαρτόνι και 1.600 κιλά μελάνι. Χρειάστηκαν περίπου σαράντα πέντε Boeing 727 για τη μεταφορά των αντιτύπων από την Κολομβία και μόνο»!