Μια θλιβερή είδηση σκίασε την κερκυραϊκή κοινωνία μόλις αναγγέλθηκε, το μεσημέρι της Τρίτης 15 Απριλίου 2008, ο θάνατος της μεγάλης αρχόντισσας της Κέρκυρας, της Ελλης Παλατιανού. Εσβησε σαν το πουλάκι με έναν αναστεναγμό, αθόρυβα και ευλογημένα, όπως έζησε, στην αγκαλιά του μοναχογιού της, του αντιναυάρχου του Πολεμικού Ναυτικού κ. Γιώργου Αντ. Παλατιανού και της γυναίκας του Ασπασίας, που ζούσαν μαζί της στο παλατάκι της Καποδιστρίου 124, κτισμένο επί Βενετοκρατίας το 1720, και από το οποίο ποτέ δεν βγήκε, παρά μόνο για να πάει στην εκκλησία, σε διαλεχτές επισκέψεις και το 1940 στο «Αχίλλειον», τότε νοσοκομείο, για να γεννήσει τον γιο της. Ηταν 93 χρονών, γεμάτη ζωή, παρόλο που δεν μπορούσε εύκολα να κινηθεί, κρατούσε πάντα ανοικτό για τους φίλους της το ξεχωριστό σπίτι της, πραγματικό μουσείο λαμπερών αναμνήσεων. Με το γλυκό της χαμόγελο, πάντα κομψή και καλοχτενισμένη, η Ελλη, το γένος Περικλή Λάσκαρι, με μεγάλη κτηματική περιουσία, ήταν η καλλονή της εποχής της, Αρσακειάδα, με γαλλική μόρφωση από τις καλόγριες, όπως όλες οι Κερκυραίες της ανωτέρας τάξεως. Παντρεύτηκε τον δικηγόρο Αντώνιο Κωνσταντίνου Παλατιανό, της μεγάλης οικογενείας Παλατιανού, που ήρθαν στην Κέρκυρα στα μέσα του 15ου αιώνα από την Κωνσταντινούπολη. Το 1555 η οικογένεια γράφτηκε στη Χρυσόβιβλο -στο περίφημο Libro d’ Oro- των ευγενών της Κέρκυρας. Τα μέλη της είχαν μια σπουδαία διαδρομή στους επόμενους αιώνες, πολλοί ως ιερείς και νοτάριοι και το 1577 ο ιερέας Φώτιος Παλατιανός εξελέγη Μέγας Πρωτοπαπάς Κερκύρας και ποίμανε για 16 χρόνια την κερκυραϊκή Εκκλησία στον Αγιο Γεώργιο της Βενετίας. Εδώ πρέπει να εξηγήσω τον λόγο που ανατρέχω την ιστορία της οικογενείας Παλατιανού, για την οποία ήταν ιδιαίτερα περήφανη η Ελλη. Σε καλοκαιρινή περυσινή επίσκεψη στην Κέρκυρα είχε ανοίξει τα σαλόνια της στην οικογένεια Χρίστου Φωκά και στη φιλοξενουμένη τους δημοσιογράφο και μας είχε φιλέψει με κερκυραϊκά γλυκίσματα και ποτό, ο δε Γιώργος και η Ασπασία Παλατιανού μας είχαν ξεναγήσει και δείξει τα κειμήλια της εποχής, τους πίνακες, τις φωτογραφίες της οικογενείας στις ασημένιες και ξυλόγλυπτες κορνίζες τους. Είχα υποσχεθεί τότε στην Κυρία Ελλη να γράψω στην «Καθημερινή», που ήταν, και είναι, η εφημερίδα τους, για την περίφημη lady Adam, τη Νίνα Διαμαντίνη – Παλατιανού που παντρεύτηκε τον Αγγλο αρμοστή sir Frederick Adam. Για το χατίρι της αγαπημένης, πανέμορφης Νίνας του, που ονειρευόταν να ζήσει σε ένα μικρό παλάτι στην εξοχή, ο sir Frederick έπεισε τη Γερουσία να παραχωρήσει το κτήμα του Αγίου Παντελεήμονα για θερινή κατοικία των Αρμοστών. Ετσι κτίστηκε το Ανάκτορο του Mon Repos, όπου και δόθηκαν στους κήπους του δεξιώσεις για τις οποίες μιλούσαν όχι μόνο στην Κέρκυρα, αλλά και στο Λονδίνο και στις Ινδίες. Εκεί το 1832 διορίστηκε Κυβερνήτης των Ινδιών ο λόρδος Adam και έφυγε μαζί με τη Νίνα και με τη θετή τους κόρη, τη λογία Μαργαρίτα Albana Μηνιάτη.
Στο τετραώροφο της οδού Καποδιστρίου -αστική κατοικία της οικογενείας- η εντοιχισμένη πινακίδα θυμίζει ότι εκεί έζησε και έγραψε μέρος του πλούσιου συγγραφικού της έργου η Albana Μηνιάτη. Το πορτρέτο της Νίνας Παλατιανού, της λαίδης Adam, είναι πάντα το επίκεντρο της προσοχής και συμβιώνει αρμονικά με τις φωτογραφίες από τον γάμο της Ελλης με τον Αντώνιο Παλατιανό, του Γιώργου και της Ασπασίας και των εγγονών της με τα πτυχία τους, του Κωνσταντίνου και της Σάντας Γ. Παλατιανού…
Επίλογος
Πολύ αργά γράφονται αυτά, αλλά έτσι το ‘φερε η μοίρα. Στα μικρά μπαλκόνια με τις δαντελωτές σιδεριές η Ελλη Παλατιανού και τα παιδιά της καλούσαν τους Κερκυραίους φίλους τους τη Μεγάλη Παρασκευή, για να δουν τον επίσημο Επιτάφιο της Μητροπόλεως, που περνά από τα Μουράγια και κάτω από το σπίτι της. Μόνο που η Ελλη Παλατιανού, από τις τελευταίες Κυρίες της Κέρκυρας, δεν θα ‘ναι πια εκεί. Κηδεύεται σήμερα Πέμπτη, ώρα 4 μ.μ., από τον ναό της Αναστάσεως στο Πρώτο Δημοτικό Νεκροταφείο Κερκύρας, σε μια Κέρκυρα ολάνθιστη με πασχαλιές και βιολέτες, σε κλίμα προσμονής για τα Αγια Πάθη και την Ανάσταση. Τελευταία ημέρα της πάνω στο πολυαγαπημένο νησί της, κρατούμε, πολύ αργά, την υπόσχεση που θα παρουσίαζε την Κέρκυρα και την οικογένεια Παλατιανού σε κλίμα εορταστικό. Αλλά άλλαι μεν βουλαί Κυρίου… Μια ξαφνική αδιαθεσία, το βράδυ της Δευτέρας 14 Απριλίου, που είχε περάσει ευχάριστα με επίσκεψη φίλων.
Κλήθηκε ο γιατρός, σύστησε για καλύτερη διάγνωση την είσοδό της στο νοσοκομείο, αλλά η Ελλη ήταν ανένδοτη. «Δεν φεύγω από το σπίτι μου. Εδώ θα μείνω, με τους Παλατιανούς». Είχε πάρει την απόφασή της και ο Θεός της έδωσε τον γλυκύτερο θάνατο, να σβήσει στην κάμαρά της, στην αγκαλιά του γιου της Γιώργου, με την Ασπασία να της κρατάει το χέρι.
Μαζί με τα συλλυπητήρια, μέσα από την καρδιά, και η φωτογραφία της Ελλης Παλατιανού στο σαλόνι της, ένα απόγευμα του Αυγούστου 2007. Και το πορτρέτο της Νίνας, λαίδης Adam, που αντίγραφό του βρίσκεται στο Mon Repos. «Εδώ όλα είναι αυθεντικά», είχε πει η Ελλη Παλατιανού, αυθεντική Κερκυραία. Στην Αναγνωστική Εταιρεία Κερκύρας, της οποίας η Ελλη Παλατιανού ήταν ιδρυτικό μέλος, με απόφαση της Διοικητικής Επιτροπής, η σημαία είναι από χθες μεσίστια, για τη Μεγάλη Κυρία της Κέρκυρας που έφυγε με χαμόγελο…