Εκτός απ’ όλα τα άλλα, τα πολλά καλά και τα λιγοστά κακά (κακά που απορρέουν από τη ναρκισσιστική μετάφραση της ελευθερίας σε ασυδοσία), το Διαδίκτυο είναι και μηχανή του χρόνου. Δεν μας πηγαίνει βέβαια πίσω ή μπρος, και μάλιστα με δυνατότητα αναδρομικής ή προληπτικής επέμβασης στο σώμα του χρόνου. Τέτοια πράγματα δεν είναι ακόμα εφικτά, άρα οι οπαδοί του Γουέλς έχουν να περιμένουν. Μπορούμε πάντως να ταδιξέψουμε για να εντοπίσουμε τα τεκμήρια του χρόνου που διέρρευσε πολύ πιο εύκολα απ’ ό,τι τότε που, για να κάνουμε κάπως αξιοπρεπώς τη δουλειά μας, έπρεπε να κρατάμε θεματικούς φακέλους, ολοένα διογκούμενους και ολοένα πιο δύσχρηστους. Τώρα, με τα ψαχτήρια, αποβιβάζεσαι πάραυτα στο 2001 ή, από τύχη, από ψάξιμο σε ψάξιμο, προσχρονίζεσαι, αν επιτρέπεται ο νεολογισμός, στο 1993. Είναι μια σαγήνη αυτή η ευκολία. Και η σαγήνη δηλώνει αρχαιόθεν και την παγίδα.
Γιατί το 1993; Το είπα. Κατά τύχην. Αλλα έψαχνα, άλλα βρήκα – ή με βρήκαν. Ισως εδώ ισχύει το «αντικειμενικά τυχαίο» που έλεγαν παλαιότερα λογοτέχνες και γραμματικοί. Διότι το 1993 είναι κατά κάποιον τρόπο το έτος που ξεκίνησαν αν όχι όλα, πάντως αρκετά από όσα συνιστούν τον τωρινό βραχνά μας. Σίγουρα πάντως τότε ανέτειλε στο παρακμασμένο πολιτικό μας στερέωμα το άστρο Σαμαράς (το κλισέ χρησιμοποιώ, δεν εννοώ ότι ο εκ Καλαμών πολιτικός τυγχάνει πολιτικός φωστήρ, τουτέστιν αστήρ). Με την ποιητικώς ευλογηθείσα «υπέρβασή» του έριξε τους σπόρους μιας εκδίκησης που χρειάστηκε παρά ένα είκοσι χρόνια για να καρπίσει, αν πραγματωθούν τα όνειρά του με την κάλπη που θα στηθεί αύριο-μεθαύριο πρώτα ο Θεός, ο τρισυπόστατος θεός της τρόικας.
Εκλογές λοιπόν του 1993, 10 Οκτωβρίου. Στα σποτ του ΠΑΣΟΚ, που θέλει κι αυτό να εκδικηθεί για ό,τι αυτοαπαλλασσόμενο ονόμασε «βρώμικο ’89», δεσπόζει ο Ανδρέας Παπανδρέου, καταπονημένος, ένα εξασθενημένο αντίγραφο του χειμαρρώδους μεσσιανικού εαυτού του. Οι πράσινοι υπόσχονταν όσα και το 1981, όσα και το 2000, όσα και τώρα, και πάντοτε. Αντιγράφω από τα διαδικτυακώς ανευρεθέντα προπαγανδιστικά φιλμάκια: «Η Ελλάδα είναι το όραμα. Από το Λαό, με το Λαό, για το Λαό. ΠΑΣΟΚ: Δύναμη Ευθύνης. Δύναμη Προοπτικής». «Δύναμη Ευθύνης» το ΠΑΣΟΚ; Κεραυνοβόλα και ευρηματική η απάντηση των γαλάζιων, υπό την ηγεμονία του Κ. Μητσοτάκη (όπου Κ = Κώστας· η σειρά του Κ – Κυριάκου, στην ημιβασιλευόμενη δημοκρατία μας, θα πάρει χρόνο): «Ν.Δ.: Υπεύθυνη Δύναμη». Τρίτη η νεότευκτη Πολιτική Ανοιξη: «Σήμερα για το Αύριο. Το Αύριο θα νικήσει». Αν το «Αύριο» χρειάστηκε είκοσι χρόνια για να ελπίζει ότι θα νικήσει, η πράσινη «Δύναμη Ευθύνης» και η γαλάζια «Υπεύθυνη Δύναμη» (στην οποία μετά το 2004 μετέχει και ο κ. Σαμαράς) χρειάστηκαν πολύ λιγότερα για να καταρρακώσουν κάθε λαϊκή ελπίδα. Για να οδηγήσουν σε ναυάγιο το σκαφίδιο της Ελλάδας που το κυβερνούσαν δίχως καρδιά, δίχως πνοή και δίχως άλλο πάθος από το πάθος της εξουσίας.