Ψηφίζουμε σήμερα με απόγνωση. Με κούραση και αποτροπιασμό για τις επιλογές που μας προσφέρονται. Επομένως, μέσα σε τέτοιο κλίμα, δικαιολογείται μια επιφυλλιδογραφική παραχώρηση στη φαντασιώδη ελπίδα. Σαν αναλγητικό, αντίδοτο στην οδύνη. Σαν λυγμός για το ανέφικτο.
Ερώτημα λοιπόν: Αν κάποτε εμφανιζόταν το καινούργιο στον πολιτικό μας βίο, το ριζικά διαφορετικό από το σήμερα, ποια θα ήταν τα γνωρίσματά του; Οχι να επιχειρηθούν «βελτιώσεις» της κακομοιριάς, ανακαινισμοί του δοκιμασμένου και αποτυχημένου. Το πραγματικά καινούργιο ποια σημάδια θα το δήλωναν, τι θα έπειθε όλους αυτονόητα ότι πρόκειται για καινουργία;
Παραχώρηση στη φαντασία σημαίνει προσωπικό οραματισμό. O οραματισμός δεν είναι υποχρεωτικά αυθαίρετος και ουτοπικός. Οπωσδήποτε όμως ο πολιτικός ρεαλισμός του οραματισμού θα εκτιμηθεί ανάλογα με το επίπεδο της κατά κεφαλήν καλλιέργειας των εκτιμητών.
Τυχόν γενικευμένη συναίνεση θα υποψίαζε, ίσως, για στοιχεία λαϊκισμού του οράματος, επομένως θα συνιστούσε αναίρεση του πραγματικά καινούργιου.
Επιμένουμε λοιπόν στο ερώτημα ιχνογραφώντας απάντηση προσωπική. Ποια γνωρίσματα θα έχει το καινούργιο, αν ποτέ προκύψει, στον ελλαδικό πολιτικό βίο;
Πρώτο γνώρισμα: Το καινούργιο, για να είναι καινούργιο, δεν θα είναι προσωποπαγές. Δεν θα το σαρκώνει η ατομική περίπτωση, έστω και χαρισματικού ηγέτη. Δεν θα είναι ένας, μοναδικός ο μπροστάρης. Θα είναι επιτελική ομάδα. Απλώς ομάδα, ακόμα και ανθρώπων εξαιρετικά ικανών, δεν αρκεί, αν δεν λειτουργεί επιτελικά. Αυτοί που θα τη συγκροτούν πρέπει να έχουν ως πρωταρχικό χάρισμα την επιτελική ικανότητα. Ταλέντο στην ιεράρχηση προτεραιοτήτων. Στην εξασφάλιση των όρων πραγματοποίησης μιας απόφασης, προτού ανακοινωθεί η απόφαση.
Δεύτερο γνώρισμα: Αν η απόφαση έχει τις εγγυήσεις επιτελικής προετοιμασίας, τότε η τόλμη του καινούργιου δεν έχει περιορισμούς. Θα μεταφερθεί η πρωτεύουσα της χώρας. Από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη. Είναι αναγκαία προϋπόθεση για να σχεδιαστεί εξ υπαρχής ο αναπτυξιακός χάρτης, να προγραμματιστεί μεθοδικά η νεκρανάσταση της πεθαμένης ελληνικής περιφέρειας. Να προκληθεί, με ουσιώδη κίνητρα, η καθολική κατά το δυνατό αντίσταση στην ερημοποίηση του συντριπτικά μεγαλύτερου μέρους εδαφών της ελληνικής επικράτειας. Να αναχαιτιστεί το τριτοκοσμικό μοντέλο της παράλογης και απάνθρωπης ανάπτυξης τερατουπόλεων.
Η μεταφορά της πρωτεύουσας στη Θεσσαλονίκη έχει και τεράστια συμβολική σημασία, αναπροσανατολίζει το κοινωνικό φαντασιακό: Μπαίνει οριστικό τέλος στο κοραϊκό κράτος, στο προτεκτοράτο της ζηλότυπης αρχαιολατρίας των Δυτικών, το καταγωγικά και προγραμματικά μεταπρατικό. Τέλος στη συσίφεια προσπάθεια δύο αιώνων να ικανοποιήσουμε τις δικές μας ανάγκες πιθηκίζοντας θεσμούς που γέννησαν άλλες κοινωνίες για δικές τους, σαφώς διαφορετικές προτεραιότητες. H ενεργός μετοχή του Ελληνισμού στο σύγχρονο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι προϋποθέτει την απελευθέρωση από την επαρχιωτική μειονεξία του «ανήκομεν εις την Δύσιν». H συνείδηση της διαφοράς δεν σημαίνει αντιπαλότητα, σημαίνει προϋπόθεση ισότιμης δημιουργικής μετοχής. Να ξαναπιάσουμε το νήμα της ιστορικής μας συνέχειας αντλώντας ταυτότητα από την αδιάκοπα ελληνική «Συμβασιλεύουσα» και όχι από την αερογέφυρα που στήσαμε πηδώντας πάνω από είκοσι πέντε αιώνες για να φανούμε απευθείας απόγονοι του Περικλή και του Αριστοτέλη.
Τρίτο γνώρισμα του καινούργιου: Μια συνεπής πραγματική αποκέντρωση. Οχι «παραχώρηση αρμοδιοτήτων στην περιφέρεια» και άλλα συναφή τεχνάσματα επιβίωσης του ολοκληρωτικού κομματικού κράτους, αλλά ανάδειξη της μικρής κοινότητας σε ζωντανό αυτοδιοικούμενο κύτταρο της συλλογικής μας υπόστασης. Κάθε κοινότητα χωριού και κάθε δήμος αστικού οικισμού να διαχειρίζεται τη ζωή και τις ανάγκες των πολιτών: Να επιλέγει και να μισθοδοτεί τον δάσκαλο, τον δικαστή, τον εφημέριο, τον γιατρό, τον αστυνόμο. Να χτίζει το σχολειό, να φτιάχνει και να συντηρεί τους δρόμους. Με συνεχή έλεγχο από τη γενική συνέλευση των πολιτών και εποπτεία από την κεντρική κυβέρνηση.
Τέταρτο γνώρισμα ή σημάδι του καινούργιου: Μια ανασύσταση, από τα θεμέλια, του εκπαιδευτικού συστήματος. Να αναμορφωθεί η λογική της διδακτέας ύλης στα σχολειά, να αλλάξει ριζικά το εξεταστικό σύστημα. Να σχεδιαστεί εξ υπαρχής η χωροταξική κατανομή των πανεπιστημίων της χώρας και η οργανωτική τους άρθρωση σε σχολές και τμήματα. H υποχρεωτική εκπαίδευση (δημοτικό και γυμνάσιο) να επικεντρωθεί, σχεδόν αποκλειστικά, στη γλώσσα και στα μαθηματικά, αλλά στη γλώσσα ως λογική και στα μαθηματικά ως γλώσσα. Με τα Αρχαία Ελληνικά να εισάγονται από την τετάρτη τάξη του Δημοτικού και με περιορισμό δραστικό του πληροφοριακού υλικού των υπόλοιπων μαθημάτων: Προτεραιότητα να έχει η άσκηση στην εύρεση και γονιμοποίηση της πληροφορίας, όχι η παθητική της πρόσληψη. Και να μην υπάρχει Ελληνόπουλο που να τελειώνει την εγκύκλια εκπαίδευση χωρίς άψογη χρήση μιας διεθνούς σήμερα γλώσσας.
Πέμπτο σημάδι του καινούργιου – τεράστιας συμβολικής και αυτό σημασίας: Αλλαγή του Εθνικού Υμνου. O σολωμικός «Υμνος στην Ελευθερία» είναι από τα μετριότερα στιχουργήματα του μεγάλου μας ποιητή, θεματικά περιορισμένος στην απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό και με λεξιλόγιο κυρίως αφηρημένο, νοησιαρχικό. H μελοποίησή του από τον Μάντζαρο υπέταξε το ποίημα στις σκοπιμότητες εντυπωσιασμού που υπηρετεί η δυτική φανφάρα και ο Υμνος ταυτίστηκε με τον επαρχιώτικο εθνικισμό του μεταπρατικού μας κράτους. Το καινούργιο θα μπορούσε να είναι κάτι σαν τον «Τσάμικο» του Νίκου Γκάτσου, στη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι: Μέσα σε τρεις στροφές, με αδρές πινελιές, το πανόραμα της διαδρομής του Νέου Ελληνισμού, δήλωση ταυτότητας και μαρτυρία ήθους. Που μαζί με την αυθεντική ελληνικότητα της μουσικής μεταγγίζουν ιδιαιτερότητα πολιτισμού, όχι ψυχολογική ξιπασιά.
Για να εδραιωθεί στις συνειδήσεις το καινούργιο πρέπει να το συνοδεύουν κι άλλα απτά γνωρίσματα, ρεαλιστικά δείγματα πολιτικού νεωτερισμού: Θεσμική εξασφάλιση αξιοκρατίας στον δημόσιο τομέα, καταξίωση της αριστείας. Ριζική αλλαγή των οργανωτικών σχημάτων και των όρων λειτουργίας της δημοσιοϋπαλληλίας. Πειθάρχηση του συνδικαλισμού των κρατικών λειτουργών σε κοινωνικές, όχι συντεχνιακές προτεραιότητες.
Και οι ιδιοφυέστεροι εκφραστές του πολιτικά καινούργιου να στελεχώνουν τη Δημόσια Τάξη και το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο.
Αυτά, σαν πυξίδα στο χάος που ξεκινάει από αύριο. Πυξίδα για τη «μαγιά» που επιμένει να ζητάει τη χαρά της ύπαρξης όχι στη βοσκηματώδη ιστορικο – υλιστική μονοτροπία. Δεξιάς ή αριστερής ετικέτας μονοτροπία.