Η απεργία των εργαζομένων στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, αντιδρώντας στην προωθούμενη κατάργηση και υπαγωγή του στο Ιδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού (πρώην Ελληνικό Ιδρυμα Πολιτισμού!), επιβεβαιώνει ακόμα μια φορά την επί δεκαετίες εγγενή αδυναμία του ελληνικού κράτους, να σχεδιάσει και να ασκήσει αποτελεσματική πολιτική και διαχείριση πολιτισμού στα διεθνή πρότυπα, αλλά και την προσκόλληση των εργαζομένων σε παρωχημένες νοοτροπίες και πρακτικές.
Πρωτίστως, παρεμποδίζει ακόμα μια φορά την προώθηση του ελληνικού βιβλίου διεθνώς (κυρίως στο μεταφραστικό πεδίο), εγκλωβίζοντας σε αδιέξοδες αντιπαραθέσεις εμπλεκόμενους φορείς και άμεσα ενδιαφερόμενους.
Η ουσία του ζητήματος έγκειται στο ότι ένας εξαρχής προβληματικός φορέας (ΕΚΕΒΙ) οδηγείται σε συγχώνευση με έναν επίσης εξαρχής προβληματικό φορέα (ΙΕΠ): αμφότεροι σχεδιάστηκαν ως υδροκέφαλοι οργανισμοί, με δημοσιοϋπαλληλικές προδιαγραφές, αλλά επιδοτήθηκαν ανελλιπώς και γενναιόδωρα από τα χρήματα των Ευρωπαίων και Ελλήνων φορολογουμένων.
Ως έκφραση του κρατισμού απέτυχαν συνακόλουθα να ανταποκριθούν επαρκώς, σε ένα έντονα ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον. Η συμμετοχή της Ελλάδας ως «τιμώμενη χώρα» στην Εκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης το 2001, αποτέλεσε το (πολυδάπανο) κύκνειο άσμα του ΕΚΕΒΙ, από το οποίο το Κέντρο ουδέποτε συνήλθε ούτε διδάχτηκε. Παράλληλα, το Ιδρυμα Πολιτισμού καρκινοβατούσε, με πενιχρά αποτελέσματα, παρά τις υψηλές δαπάνες.
Στη συνεχιζόμενη, αδιέξοδη αντιπαράθεση μεταξύ εργαζομένων και υπουργείου αναπαράγεται η «ελληνική παθογένεια»: προσχηματικός διάλογος, απροθυμία συνεργασίας, (εκ)βιαστικές αποφάσεις, σ’ ένα «μπρα ντε φερ» εργαζομένων και υπουργείου, όπου τα αιτήματα παραμερίζουν τα επιχειρήματα και τα συμφέροντα τις ανάγκες.
Τα ζητήματα της γλώσσας, του πολιτισμού και του βιβλίου, μεσούσης της κρίσης, επιβάλλουν συναίνεση, συγκροτημένες απόψεις, οικονομικό ορθολογισμό και αποτελεσματικότητα. Το ενδεχόμενο της υπαγωγής του ΕΚΕΒΙ στο ΙΕΠ προϋποθέτει τη ριζική αναδιάρθρωση αμφοτέρων των οργανισμών. Οχι μόνο ως προς τις αρμοδιότητες και τους στόχους τους, αλλά, κυρίως, σε θέματα νοοτροπίας, σωστής στελέχωσης και σχεδιασμού. Η εμπεριστατωμένη γνώμη και η εμπειρία όσων άσκησαν διοίκηση στους δύο φορείς θα γεφύρωνε πιθανόν τις διαφορές, συμβάλλοντας σε μία πρόσφορη λύση του προβλήματος.