Πριν από 6 χρόνια, λάβαμε ένα φαξ από το γραφείο τού τότε υπουργού Περιβάλλοντος και Δημοσίων Εργων, το οποίο μας ανακοίνωνε τα εξής: «Με απόφαση του υπουργού κ. Γ. Σουφλιά, σας χορηγείται ποσό €130.000,00 (εκατόν τριάντα χιλιάδων ευρώ) για τις δραστηριότητές σας».
Το ποσό αυτό, το οποίο θα προερχόταν από τον επί χρόνια αδιαφανώς διαχειριζόμενο και δίχως διαδικασίες λειτουργίας ειδικό λογαριασμό «ΕΤΕΡΠΣ» (Ειδικό Ταμείο Εφαρμογής Ρυθμιστικών και Πολεοδομικών Σχεδίων), ποτέ δεν το είχαμε ζητήσει και προφανώς αρνηθήκαμε να το δεχτούμε. Η σχετική αλληλογραφία είναι στη διάθεση του κάθε ενδιαφερόμενου.
Πριν από τέσσερα χρόνια, μας ζητήθηκε από κοινωφελές ίδρυμα να αξιολογήσουμε τις εθελοντικές ομάδες δασοπυρόσβεσης, ώστε να ενισχύσουν τις πραγματικά αξιόπιστες. Με βάση τα αυστηρά κριτήρια αξιολόγησης, «κόπηκε» μία από τις μεγαλύτερες οργανώσεις, ο πρόεδρος της οποίας για πολύ καιρό εξαπέλυε μύδρους εναντίον του WWF Ελλάς.
Πρόσφατα, η εμβρόντητη κοινωνία έμαθε από ανακοίνωση της Αστυνομίας πως σχηματίστηκε δικογραφία κακουργηματικού χαρακτήρα εις βάρος του προέδρου και μελών του διοικητικού συμβουλίου της οργάνωσης αυτής, με σοβαρές κατηγορίες για απάτη εις βάρος του Δημοσίου. Η διαφθορά, η αδιαφάνεια και η έλλειψη λογοδοσίας είναι ο νεοελληνικός κανόνας και όχι η εξαίρεση.
Πρωταγωνιστής είναι ένα κράτος που κοιτάει μέσα από πελατειακές σχέσεις να βολέψει τους δικούς του και να δημιουργήσει σχέσεις εξάρτησης και ελέγχου δικών του μηχανισμών και μαγαζιών. Εκατοντάδες φορείς σφετερίστηκαν τον όρο «μη κυβερνητική οργάνωση-ΜΚΟ» και άνθησαν μέσα σε αυτό το κλίμα.
Ο οποιοσδήποτε όμως έμπαινε όλα αυτά τα χρόνια στον ελάχιστο κόπο να ενημερωθεί και να αναζητήσει στοιχειώδη δεδομένα γύρω από τους καταστατικούς σκοπούς, τον τρόπο λειτουργίας, αλλά κυρίως τις πηγές χρηματοδότησης αυτών των οργανισμών, μπορούσε εύκολα να ξεχωρίσει ποιοι επιτελούν πραγματικά τον κοινωφελή σκοπό που επικαλούνται.
Είναι κατ’ αρχήν θετικό το γεγονός ότι ξύπνησαν επιτέλους ορισμένοι και «ανακάλυψαν» τον τροχό κίνησης των κρατικών χρηματοδοτήσεων προς συγκεκριμένα μαγαζάκια που αυτοπροσδιορίζονται ως ΜΚΟ. Είναι απαράδεκτος όμως ο τρόπος που εξελίσσεται η δημόσια συζήτηση, στιγματίζοντας σαρωτικά την κοινωνία των πολιτών και μετατρέποντας τον όρο «ΜΚΟ» από τίτλο τιμής σε τιμολόγιο ντροπής.
Τώρα όμως που όλοι ανακάλυψαν πως κάτι σάπιο φύτρωσε στους σκοτεινούς κουμπαράδες των υπουργείων, μπορούμε επιτέλους να ασχοληθούμε με το ουσιαστικό ζητούμενο που είναι η διαφάνεια στις κρατικές χρηματοδοτήσεις και η άπλετη κοινωνική λογοδοσία όσων λαμβάνουν δημόσιο χρήμα;
Στο σημείο αυτό, επιτρέψτε μου να παινέψω το σπίτι μου, ειδικά καθώς το WWF Ελλάς αποδεικνύει στην πράξη ότι η σωστή και διαφανής οικονομική διαχείριση και η λογοδοσία είναι η αδιαπραγμάτευτη βάση για το κοινωνικά επωφελές έργο που εξ ορισμού καλείται να επιτελέσει κάθε ΜΚΟ.
Ολες οι πηγές εσόδων της οργάνωσης, οι συνολικοί οικονομικοί απολογισμοί καθώς και οι εκθέσεις των ορκωτών λογιστών είναι πληροφορίες δημόσια διαθέσιμες στον ιστότοπό μας (www.wwf.gr).
Ειδικά όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις, μέσα στα 20 χρόνια δράσης του WWF Ελλάς μόνο το 0,3% επί του συνόλου των εσόδων έχει προέλθει από κρατικές πηγές. Ποσοστό μικρό, ιδιαίτερα καθώς σε πάμπολλες περιπτώσεις αρνηθήκαμε να μπούμε στον αδιαφανή αυτό χορό των εκατομμυρίων, θίγοντας μάλιστα δημόσια και κατ’ επανάληψη το πρόβλημα της αδιαφάνειας και προτείνοντας ριζικές αλλαγές.
Επιστέγασμα όμως τελικά στην ιστορία του WWF Ελλάς είναι η συνολική παρέμβαση στα ελληνικά πράγματα, όπως και κάθε μία από τις δράσεις ξεχωριστά, που αναμφισβήτητα αποτελεί σημαντική συνεισφορά στον αγώνα ζωής για το περιβάλλον και τη βιωσιμότητα στη χώρα μας.
Στη γενικότερη όμως καταχνιά που σκεπάζει τη δημόσια ζωή, σημασία δεν έχει ο λόγος του συνεργάτη, εθελοντή, φίλου κάποιας ΜΚΟ. Ο έλεγχος στα πεπραγμένα και τη λειτουργία από τον κάθε ενδιαφερόμενο πρέπει να είναι επιλογή και να διευκολύνεται από την ίδια την οργάνωση.
Η ύπαρξη ΜΚΟ είναι και δείκτης προβλημάτων σε μια κοινωνία. Ιδεώδης κοινωνία είναι εκείνη που δεν έχει ανάγκη από οργανώσεις, όπως το WWF, καθώς το περιβάλλον θα προστατεύεται όπως πρέπει, ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές και ως βάση για την ανάπτυξη, ενώ η φτώχεια, οι πόλεμοι και οι κοινωνικές διακρίσεις θα αποτελούν παρελθόν. Απώτερος σκοπός κάθε ΜΚΟ είναι να γίνει αχρείαστη στην κοινωνία. Στον δικό μας όμως πραγματικό κόσμο, που συνταράζεται καθημερινά από κρίσεις, η άνθηση μιας υγιούς και ισχυρής κοινωνίας πολιτών πρέπει να μας αφορά όλους.
* Ο κ. Δημήτρης Καραβέλλας είναι γενικός διευθυντής του WWF Ελλάς.