Την τελευταία επίσκεψή της στη Λισσαβώνα πραγματοποιεί από χθες η τρόικα, τρία χρόνια μετά την έναρξη του προγράμματος διάσωσης της Πορτογαλίας και πέντε ημέρες από τα μεσάνυχτα της Μεγάλης Πέμπτης, οπότε το ΔΝΤ ενέκρινε την εκταμίευση της προτελευταίας δόσης του δανείου προς τη χώρα. Πρόκειται για τη δόση ύψους 851 εκατ. ευρώ που φέρει πλέον στα 25,7 δισ. ευρώ το ύψος του δανείου που έχει χορηγηθεί στην Πορτογαλία, ενώ η γραμμή πιστώσεων που έχει ανοίξει για τη χώρα της Ιβηρικής η τρόικα από το 2011 είναι συνολικού ύψους 78 δισ. ευρώ και θεωρητικά λήγει στις 17 Μαΐου.
Κι ενώ η πορτογαλική κυβέρνηση προεξοφλεί την έξοδο της χώρας από το μνημόνιο, το ΔΝΤ προειδοποιεί τη Λισσαβώνα πως πρέπει να συνεχισθεί η λιτότητα ώστε να μη χάσει η Πορτογαλία την εμπιστοσύνη των αγορών.
Βέβαιος πως η Πορτογαλία δεν θα χρειαστεί δεύτερο πρόγραμμα διάσωσης δήλωσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Πάουλο Πόρτας, τονίζοντας πως ο έλεγχος που άρχισε από χθες η τρόικα «δεν είναι ένας οποιοσδήποτε έλεγχος, είναι ο τελευταίος, είναι η εξέταση που θα μας επιτρέψει να ανακτήσουμε την πολιτική και δημοσιονομική αυτονομία μας». Οπως τόνισε ο κ. Πόρτας, «οι αποδόσεις των ομολόγων της Πορτογαλίας πλησιάζουν το επίπεδο στο οποίο βρίσκονταν οι αποδόσεις των ομολόγων της Ιρλανδίας όταν ανακοινώθηκε η έξοδός της από το πρόγραμμα στήριξης» τον περασμένο Δεκέμβριο. Η απόδοση του δεκαετούς ομολόγου της Πορτογαλίας έχει πλέον υποχωρήσει στο 3,7%, ενώ εκείνο της Ιρλανδίας κατά την έξοδό της από το μνημόνιο ήταν 3,5%.
Την ίδια στιγμή, πάντως, το ΔΝΤ σπεύδει να προσγειώσει τις προσδοκίες των Πορτογάλων για τερματισμό της λιτότητας, καλώντας τη Λισσαβώνα να αναλάβει «μια διευρυμένη δέσμευση στη δημοσιονομική πειθαρχία», καθώς είναι αναγκαία «για να εξασφαλισθεί ότι το χρέος θα παραμείνει βιώσιμο και για να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη των αγορών». Στη σχετική με την έγκριση της προτελευταίας δόσης ανακοίνωσή του το Ταμείο τόνιζε πως έχει ήδη αποδεχθεί το αίτημα παράτασης του προγράμματος στήριξης της Πορτογαλίας μέχρι την 30ή Ιουνίου, ώστε να καταστεί δυνατή μια συνολική αξιολόγηση των δημοσιονομικών της χώρας. Παραμένει, πάντως, αδιευκρίνιστο με ποιο τρόπο θα επιτύχει την έξοδό της από το μνημόνιο η Λισσαβώνα, καθώς η κυβέρνηση δεν έχει καταστήσει σαφές κατά πόσον προτίθεται να ζητήσει μια προληπτική γραμμή πιστώσεων στην οποία θα μπορεί να προσφύγει σε περίπτωση ανάγκης ή μια επιστροφή στις αγορές στα πρότυπα της Ιρλανδίας, χωρίς δηλαδή δίχτυ ασφαλείας. Η κυβέρνηση πρέπει να έχει ανακοινώσει τις προθέσεις της πριν από τις 5 Μαΐου, οπότε θα πραγματοποιηθεί η επόμενη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης και θα επισημοποιηθεί η έξοδος της Πορτογαλίας από το πρόγραμμα στήριξης πέντε μήνες μετά την Ιρλανδία.
Στο μεταξύ, σήμερα η Πορτογαλία επιχειρεί τη μεγάλη επιστροφή στην αγορά μακροπρόθεσμου χρέους με τη δημοπρασία δεκαετών ομολόγων, την πρώτη μετά τον Απρίλιο του 2011, οπότε προσέφυγε στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης. Στόχος της πορτογαλικής υπηρεσίας δημοσίου χρέους είναι να αντλήσει άμεσα από την αγορά ποσό από 500 έως 750 εκατ. ευρώ χωρίς το προστατευτικό δίχτυ μιας κοινοπραξίας τραπεζών που περιορίζει τους κινδύνους. Σχολιάζοντας το εγχείρημα της Λισσαβώνας, ο Χεσούς Καστίγιο, αναλυτής της Natixis, εκτιμά πως η Πορτογαλία θα σημειώσει επιτυχία και τονίζει πως «η νέα έκδοση ομολόγων αποτελεί ένα ακόμη βήμα στον δρόμο της εξόδου από το πρόγραμμα στήριξης χωρίς προληπτική γραμμή πιστώσεων». Η Γερμανία έχει εκφράσει την προτίμησή της για μια τέτοια εξέλιξη όπως, άλλωστε, και η Φινλανδία. Ωστόσο ο επίτροπος Οικονομικών, Ολι Ρεν, συστρατεύεται με όσους τάσσονται υπέρ ενός προγράμματος προληπτικών πιστώσεων. Προκειμένου να διαβεβαιώσει τους πιστωτές για τη συνέχεια της πολιτικής λιτότητας, η Λισσαβώνα ανακοίνωσε στις αρχές Απριλίου νέα μέτρα εξοικονόμησης 1,4 δισ. ευρώ για το επόμενο έτος.