Περίοδο μετεκλογικών εξελίξεων σε τουλάχιστον τρία μέτωπα δρομολογεί το δίλημμα που έθεσε ρητώς ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, βάσει του οποίου εφόσον το ΠΑΣΟΚ και η «Ελιά» καταγράψουν αρνητικά ποσοστά, αυτομάτως θα πάψει να υφίσταται η δεδηλωμένη για τον κυβερνητικό συνασπισμό.
Το πρώτο, βεβαίως, αφορά την ίδια την κυβέρνηση και τις σχέσεις του ΠΑΣΟΚ με τη Ν.Δ.
Το δεύτερο αφορά την ηγεσία του κόμματος και την πιθανή αμφισβήτηση την οποία θα δεχθεί ο κ. Βενιζέλος.
Το τρίτο εντάσσεται στο συνολικότερο μέτωπο το οποίο θα ανοίξει για την ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς.
Συγκεκριμένα, ως προς την κυβέρνηση είναι οφθαλμοφανές ότι η καταγραφή ποσοστών από την «Ελιά» της τάξης του 4% ή 5% θα οδηγήσει σε κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού και σε σοβαρή ενδοκομματική κρίση στο ΠΑΣΟΚ. Υψηλότερα ποσοστά μπορεί να διασώσουν την κυβέρνηση, ωστόσο ο κ. Βενιζέλος θα έχει –στην καλύτερη περίπτωση– να αντιμετωπίσει και τον εκ νέου καθορισμό των σχέσεων του ΠΑΣΟΚ με τη Ν.Δ. Η απλή καταγραφή του ΠΑΣΟΚ ως συνισταμένης σταθερότητας σε μια κυβέρνηση η οποία θα έχει ως βασικό αντικείμενό της τη διαχείριση μιας πιθανής ανάκαμψης δεν θεωρείται πλέον αρκετή από πολλούς.
Το δεύτερο μέτωπο, εκείνο των ενδοκομματικών εξελίξεων, είναι πιο σύνθετο. Τις τελευταίες ημέρες, ακόμη και συνεργάτες του κ. Βενιζέλου, όπως οι κ. Οδ. Κωνσταντινόπουλος, Π. Ρήγας, Λ. Γρηγοράκος και Π. Κουκουλόπουλος, έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι ακόμη και η συζήτηση για αλλαγή ηγεσίας μπορεί να ενταχθεί σε μια ευρεία μετεκλογική ατζέντα. Ο ίδιος ο κ. Βενιζέλος οριοθέτησε ήδη από την Παρασκευή το πλαίσιο το οποίο θεωρεί ότι περιβάλλει πιθανές κινήσεις αμφισβήτησης. Διέκρινε σε δύο ομάδες όσους τον αμφισβητούν. Πρώτον, σε όσους απλώς επιθυμούν να φύγει από την ηγεσία του κόμματος και να συνεχίσουν την ασκούμενη πολιτική συμμετοχής σε κυβερνήσεις συνεργασίας. Και δεύτερον, σε όσους προτιμούν τη στροφή του ΠΑΣΟΚ προς τα «αριστερά» και τη σταδιακή προσέγγισή του με τον ΣΥΡΙΖΑ, ενδεχομένως και ως οιονεί κυβερνητικού εταίρου (σε περίπτωση, βεβαίως, που το εκλογικό αποτέλεσμα στις εθνικές εκλογές επιβεβαίωνε αντίστοιχους συσχετισμούς). Ο ίδιος ο κ. Βενιζέλος εκτιμά ότι το δίλημμα που έθεσε θα είναι επιτυχές, διότι συσπειρώνει όχι μόνο το ΠΑΣΟΚ αλλά και τη Ν.Δ., ως εκ τούτου λειτουργεί υπονομευτικά για τη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ.
Τα λεγόμενα «πρωτοκλασάτα» στελέχη του ΠΑΣΟΚ παρακολουθούν τις εξελίξεις αναμένοντας, βέβαια, τα αποτελέσματα των εκλογών σε δύο εβδομάδες. Ηδη, ο κ. Κ. Σκανδαλίδης ζήτησε τη διενέργεια συνεδρίου που θα προχωρήσει σε απολογισμό και συζήτηση για τα αποτελέσματα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι μπορεί να συμβούν τα πάντα, προφανώς ακόμη και να τεθεί ζήτημα ηγεσίας. Η κ. Φώφη Γεννηματά, επίσης, παρενέβη, αν και κινήθηκε σε χαμηλούς τόνους, επιλέγοντας, ωστόσο, να υπογραμμίσει το προσωπικό ενδιαφέρον της για τις εξελίξεις κατά την ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς. Δηλώσεις σε αυτό το πλαίσιο, δηλαδή την ανάγκη για ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς, έκανε και ο κ. Φίλ. Σαχινίδης. Ακόμη δεν έχει μιλήσει δημοσίως επί των τελευταίων εξελίξεων ο κ. Μιχ. Χρυσοχοΐδης, ο οποίος υπενθυμίζεται ότι διατηρεί ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με ευρύ φάσμα στελεχών στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ.
Με ενδιαφέρον αναμένεται η αντίδραση του κ. Α. Λοβέρδου, που έχει μεν προσχωρήσει στο δίλημμα Βενιζέλου, αποτελεί δε ζητούμενο ο τρόπος με τον οποίο θα ενταχθεί στο σκηνικό που μετεκλογικά θα διαμορφωθεί. Ολη αυτή η κινητικότητα τελεί, βεβαίως, υπό την αίρεση των κινήσεων που θα κάνει ο κ. Γ. Παπανδρέου. Ο πρώην πρωθυπουργός διαθέτει κάποια ισχύ στην Κοινοβουλευτική Ομάδα. Ωστόσο, η απουσία –τουλάχιστον σε αυτή τη φάση– απευθείας επικοινωνίας των συγκεκριμένων βουλευτών με τον κ. Παπανδρέου δίνει την αίσθηση ότι και ο πρώην πρωθυπουργός τηρεί στάση αναμονής.
Το τρίτο μέτωπο που θα ανοίξει την επομένη των ευρωεκλογών αφορά τις ευρύτερες εξελίξεις στην Κεντροαριστερά. Τα περισσότερα στελέχη του ΠΑΣΟΚ αποφεύγουν ακόμη και να προφέρουν το όνομα της «Ελιάς». Οι περισσότεροι θεωρούν ότι η συζήτηση για την Κεντροαριστερά θα πραγματοποιηθεί σε εντελώς διαφορετική βάση και με άλλους πρωταγωνιστές. Εκτιμούν ότι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, όσοι συμμετείχαν στην «Ελιά» έχουν πρακτικά απορροφηθεί από το ΠΑΣΟΚ και αναμένουν τους εκλογικούς συσχετισμούς που θα διαμορφωθούν, με το ενδιαφέρον στραμμένο σε ΔΗΜΑΡ και «Ποτάμι».
Το δίλημμα μετά τον πρώτο γύρο
Ο κ. Βενιζέλος αναμένεται να θέσει, μετά τον πρώτο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών την επόμενη Κυριακή, ακόμη ένα δίλημμα. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ εκτιμά ότι θα επιβεβαιωθεί η αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να κατορθώσει να σημειώσει θετικές επιδόσεις στον πρώτο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών. Στη Χαρ. Τρικούπη θεωρούν ότι αυτή η αδυναμία είναι εξαιρετικά πιθανόν να εκδηλωθεί στους τρεις μεγάλους δήμους, διά της αποτυχίας των υποψηφίων του ΣΥΡΙΖΑ να συμμετάσχουν στον δεύτερο γύρο.
Ετσι, σε περίπτωση που σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιά προκριθούν ως αντίπαλοι, αντιστοίχως, οι κ. Καμίνης – Σπηλιωτόπουλος, Μπουτάρης – Καλαφάτης και Μιχαλολιάκος – Μώραλης, τότε ο κ. Βενιζέλος θα ζητήσει από τον ΣΥΡΙΖΑ να επιλέξει ποιον υποψήφιο θα στηρίξει για τον δεύτερο γύρο. Στη Χαρ. Τρικούπη εκτιμούν ότι έτσι ο κ. Αλ. Τσίπρας θα πιεστεί να επιλέξει ανάμεσα στους υποψηφίους της «Δεξιάς» και του ΠΑΣΟΚ, με κίνδυνο να επηρεάσει αρνητικά τους ψηφοφόρους που στις 25 Μαΐου θα κατευθυνθούν στις κάλπες και για τις ευρωεκλογές. Στο επιτελείο του κ. Βενιζέλου θεωρούν ότι αυτοί οι συσχετισμοί δεν θα περιοριστούν μόνο στους τρεις μεγάλους δήμους, αλλά σε αρκετές πόλεις της περιφέρειας.
Ενας δεύτερος στόχος του συγκεκριμένου διλήμματος που θα θέσει ο κ. Βενιζέλος είναι να αναδειχθεί η αναντιστοιχία των ποσοστών που το ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται να εξασφαλίζει στις δημοσκοπήσεις και ενδεχομένως λάβει στις 25 Μαΐου στις ευρωεκλογές, με την επιρροή που εκτιμάται ότι θα έχει σε δήμους και περιφέρειες ήδη από την επόμενη, πρώτη Κυριακή των αυτοδιοικητικών αναμετρήσεων.