Στις 26 Μαΐου θα υπάρξει μια πρώτη, ισχυρή ένδειξη αν ο στόχος του κ. Αντώνη Σαμαρά για τη μετάβαση σε μία «νέα Ελλάδα», μέσω ενός νέου, ρηξικέλευθου, συνταγματικού χάρτη μπορεί να δρομολογηθεί από την παρούσα Βουλή. Οπως φάνηκε και από την πρόσφατη ομιλία του, κατά την παρουσίαση των προτάσεων της Ν.Δ. για την Αναθεώρηση του Συντάγματος, ο πρωθυπουργός θεωρεί ότι πλέον έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για την ενσάρκωση μιας νέας πολιτικής πραγματικότητας, η οποία θα συνδέεται – συνυπάρχει με την προσωπική του βούληση για μετασχηματισμό του κόμματός του σε έναν πολιτικό σχηματισμό «ομπρέλα» για φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις και πρόσωπα με μεταρρυθμιστικό προφίλ. Οι παραπομπές στις πρωτοβουλίες του ιδρυτή του κόμματος Κων. Καραμανλή το 1975 για το Σύνταγμα και το 1981 για την ένταξη της Ελλάδας στην τότε ΕΟΚ, μόνον τυχαίες δεν ήταν.
Ωστόσο, η δυνατότητα υλοποίησης του συγκεκριμένου σχεδίου είναι άμεσα συνδεδεμένη με την επιβίωση της δικομματικής κυβέρνησης, τα περιθώρια πολιτικής συνεννόησης με την αντιπολίτευση αλλά και τον χρόνο διεξαγωγής των εθνικών εκλογών, ο οποίος σε μεγάλο βαθμό θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα των επικείμενων διπλών εκλογικών αναμετρήσεων. «Αυτοί που θεωρούν αναγκαία την Αναθεώρηση του Συντάγματος είναι πολύ περισσότεροι από εκείνους που σήμερα εμφανίζονται αρνητικοί» σημειώνουν στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού, εκτιμώντας ότι οι αντιδράσεις που σήμερα εκδηλώνονται θα αμβλυνθούν μετά τις αυτοδιοικητικές και τις ευρωεκλογές. «Βάζουμε την ατζέντα στο αύριο» προσθέτουν οι ίδιοι κύκλοι.
Παρότι το πακέτο των προτάσεων που παρουσίασε προ ημερών ο κ. Σαμαράς στηρίζεται στον «κορμό» των προτάσεων που επεξεργάστηκε από τη θέση της αντιπολίτευσης η Ν.Δ. υπό τον κ. Δημ. Αβραμόπουλο, παρουσιάζει κάποιες διαφορές, αφού, όπως σημειώνουν κυβερνητικά στελέχη, η σημερινή συνιστά πρωτοβουλία προκειμένου να αποφασιστεί ότι η επόμενη Βουλή είναι αναθεωρητική και να προσδιοριστεί η θεματολογία των θεμάτων που θα αλλάξουν. Για τον κ. Σαμαρά και τους επιτελείς του, η πρόταση της Ν.Δ. αναδεικνύει όλες τις εκκρεμότητες της μεταπολίτευσης, μεγάλες και μικρές, οι οποίες χρήζουν αντιμετώπισης, όπως η ενίσχυση της ρυθμιστικής λειτουργίας του Προέδρου της Δημοκρατίας, η αλλαγή των νόμων για τα μη κρατικά πανεπιστήμια και την προστασία του Περιβάλλοντος, η ποινική ευθύνη των υπουργών, το ασυμβίβαστο υπουργού – βουλευτή, αλλά και η ανάδειξη της ασφάλειας του πολίτη σε δημοκρατικό δικαίωμα, το οποίο μέχρι σήμερα δεν κατοχυρωνόταν από το ελληνικό Σύνταγμα σε αντίθεση με τα περισσότερα ευρωπαϊκά.
Μία παράμετρος την οποία προτίθεται να αναδείξει ο κ. Σαμαράς είναι η ανάγκη σοβαρής αντιπροσώπευσης των κομμάτων στην επόμενη Βουλή, προκειμένου ο νέος Συνταγματικός Χάρτης της χώρας να οικοδομήσει τους όρους του εθνικού «αύριο». «Πρέπει όλοι να σοβαρευτούν. Πληρώσαμε πολύ ακριβά τους λαϊκισμούς» σημειώνουν κυβερνητικοί κύκλοι.
Για προφανείς λόγους, ο πρωθυπουργός περιορίστηκε στην παρουσίαση των γενικών κατευθύνσεων του νέου Συνταγματικού Χάρτη που προτείνει η Ν.Δ., προκειμένου να αποφευχθεί μία στείρα προεκλογικού χαρακτήρα αντιπαράθεση, η οποία θα μπορούσε να υπονομεύσει τη διαδικασία της Αναθεώρησης. Παρά ταύτα, δεν απεφεύχθησαν πλήρως. Ούτε από το εσωτερικό της Ν.Δ., όπου πάντως οι όποιες συζητήσεις παρέμειναν αυστηρά στο παρασκήνιο, ούτε από το ΠΑΣΟΚ. Η αντίδραση της Ιπποκράτους μάλλον αιφνιδίασε το Μέγαρο Μαξίμου, το οποίο δεν ανέμενε ότι το ΠΑΣΟΚ θα εκλάβει ως «άδειασμα» την παραταξιακή πρωτοβουλία της Ν.Δ. και θα βάλει με σφοδρότητα εναντίον της κυβερνητικής παράταξης. Την απέδωσε, ωστόσο, στο προεκλογικό άγχος του ΠΑΣΟΚ και… προσπέρασε, προκειμένου να μη ρίξει κι άλλο νερό στον μύλο του κυβερνητικού της εταίρου.
Η διαδικασία είναι χρονοβόρα
H Βουλή, με τη σημερινή της σύνθεση, μπορεί να δρομολογήσει τις διαδικασίες για την Αναθεώρηση του Συντάγματος, διότι έχει συμπληρωθεί η πενταετία από την προηγούμενη που έγινε το 2008. Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν θα το επιτρέψουν οι υπό διαμόρφωση πολιτικές ισορροπίες και τα χρονικά περιθώρια. Και αυτό διότι η διαδικασία είναι χρονοβόρα και θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να ολοκληρωθεί αν οι συνθήκες που θα δημιουργηθούν μετά τις επικείμενες διπλές κάλπες, οδηγήσουν σε πρόωρες κάλπες, είτε το φθινόπωρο είτε και ακόμη νωρίτερα. Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, η διαδικασία ξεκινά με την κατάθεση γραπτής πρότασης, υπογεγραμμένης από 50 βουλευτές στην οποία θα προσδιορίζονται οι αναθεωρητέες διατάξεις. Στη συνέχεια, ο πρόεδρος της Βουλής συγκροτεί ειδική επιτροπή, η οποία και θα επεξεργαστεί τις προτάσεις. Αν όλα αυτά συμβούν, τότε, μπορεί να βρεθούν οι 180 ψήφοι που απαιτούνται για να καθοριστούν οι αναθεωρητέες διατάξεις από την παρούσα Βουλή. Υπάρχει όμως και «παραθυράκι» που δίνει διέξοδο. Τι προβλέπει; Οτι «αν η πρόταση για αναθεώρηση έλαβε την πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, όχι όμως και την πλειοψηφία των τριών πέμπτων, η επόμενη Bουλή κατά την πρώτη σύνοδό της μπορεί να αποφασίσει σχετικά με τις αναθεωρητέες διατάξεις με την πλειοψηφία των τριών πέμπτων του όλου αριθμού των μελών της».