Το δρομολόγιο του θανάτου στη Μεσόγειο

Το δρομολόγιο του θανάτου στη Μεσόγειο

7' 12" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ρεπορτάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Ο Αμπντούλ Μαζίντ αλ Χίλα είχε συμπληρώσει τέσσερις ημέρες στη θάλασσα, στριμωγμένος σε ένα σκαρί 18 μέτρων με εκατοντάδες άλλους μετανάστες, όταν τους εμβόλισε το σκάφος των διακινητών πριν φτάσουν στη Μάλτα. «Μας ζήτησαν να μπούμε σε μια μικρότερη βάρκα. Αρνηθήκαμε και μας βύθισαν», λέει. Ηξερε ότι, για να επιβιώσει, δεν έπρεπε να μείνει μόνος στο νερό. Τα ρεύματα ήταν δυνατά, η στεριά δεν φαινόταν στον ορίζοντα.

Σχημάτισε μαζί με άλλους μετανάστες μια μεγάλη αγκαλιά η οποία με τις ώρες μίκραινε. Η κούραση λύγιζε τα χέρια και ένας ένας οι άνθρωποι βυθίζονταν. Κάποιοι λιποθυμούσαν από την αφυδάτωση. Αλλοι εγκατέλειπαν την ομάδα, κολυμπούσαν για να φέρουν βοήθεια και δεν επέστρεφαν. «Την πρώτη ημέρα χάθηκαν 13 άνθρωποι. Τη δεύτερη άλλοι τόσοι», λέει στην «Κ» ο Αλ Χίλα. Τρία μερόνυχτα μετά το ναυάγιο είχε σταματήσει να ελπίζει. «Περιμέναμε να πεθάνουμε», λέει.

Τελικά στις 13 Σεπτεμβρίου αυτός και άλλοι εννέα άνθρωποι διασώθηκαν.

Το δρομολόγιο του θανάτου στη Μεσόγειο-1

Ο Αλ Χίλα (δεξιά) και ο Μοχάμεντ Χισάμ Ραντί (αριστερά), δύο εκ των διασωθέντων του ναυαγίου.

Δύο μεταφέρθηκαν στη Σικελία, δύο στη Μάλτα και έξι στην Ελλάδα, ανάμεσά τους ο Αλ Χίλα και το 17 μηνών βρέφος που νοσηλεύεται στην Κρήτη. Από τις διαθέσιμες μαρτυρίες των διασωθέντων εκτιμάται ότι οι νεκροί μετανάστες φτάνουν τους 500 – καθιστώντας αυτό το ναυάγιο το πιο πολύνεκρο της Μεσόγειου. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, περισσότεροι από 3.000 μετανάστες πνίγηκαν στη Μεσόγειο το 2014.

Το δρομολόγιο του θανάτου στη Μεσόγειο-2

Ο 25χρονος Αλ Χίλα σπούδασε διακοσμητής, αλλά ήταν άνεργος στη Γάζα. Ηθελε να μεταβεί στο Βέλγιο ή στη Δανία. «Με τον αποκλεισμό η Γάζα δεν έχει ζωή», λέει. Είχε συμπληρώσει τρεις ημέρες στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις αρχές Σεπτεμβρίου όταν βρήκε τους διακινητές. Οπως αναφέρει, ο εγκέφαλος της σπείρας έμενε σε σουίτα του ξενοδοχείου Sheraton. Δεν είδε ποτέ το πρόσωπό του. Μίλησε όμως με μεσάζοντες. Του ζήτησαν 2.000 δολάρια τα οποία κατέθεσε ο αδερφός του σε ανταλλακτήριο συναλλάγματος σε έναν από τους πιο κεντρικούς δρόμους της Χαν Γιουνίς. «Τα πήραν προκαταβολικά», λέει, ενώ συνηθίζεται τα χρήματα να φυλάσσονται από κάποιον εγγυητή και να παραδίδονται μόνο εφόσον φτάσει ο μετανάστης στον προορισμό του. «Είπαν να φέρουμε νερό και φαγητό μαζί μας και ότι δεν χρειαζόμασταν σωσίβια. Δεν τους άκουσα και αγόρασα ένα», λέει ο 23χρονος Μοχάμεντ Χισάμ Ραντί, ένας εκ των διασωθέντων.

Ξημερώματα της 6ης Σεπτεμβρίου τέσσερα λεωφορεία φορτωμένα με μετανάστες αναχώρησαν από την Αλεξάνδρεια με προορισμό το λιμάνι της Νταμιέτα, περίπου 200 χιλιόμετρα μακριά. Εκεί τους περίμενε ένα σκάφος που είχε ήδη άλλους επιβάτες μέσα. Ο καπετάνιος μέτρησε 400-450 άτομα, ωστόσο σύμφωνα με μαρτυρίες δεν υπολόγισε τα παιδιά ηλικίας κάτω των δέκα ετών – αυτά άλλωστε δεν χρειαζόταν να πληρώσουν τους διακινητές για τη μεταφορά τους. Το επικίνδυνο ταξίδι για την Ιταλία θα πραγματοποιούσαν περίπου 500 μετανάστες από Παλαιστίνη, Αίγυπτο, Συρία και Σουδάν.

Κάντε κλικ εδώ για να δείτε το δρομολόγιο του θανάτου σε μεγέθυνση [+]

 

Μέσα σε δύο ημέρες έφτασαν στα ανοιχτά της Λιβύης. Εκεί τους μετεπιβίβασαν σε μεγαλύτερη βάρκα. Οπως υπολογίζουν οι διασωθέντες, 200 μετανάστες βρίσκονταν στις καμπίνες και οι υπόλοιποι στο κατάστρωμα. Μετά άλλες δύο ημέρες ταξιδιού, προτού φτάσουν στη Μάλτα, τους πλησίασε σκάφος με δέκα επιβάτες. Τους ζήτησαν να μπουν σε άλλη βάρκα, πιο μικρή, που είχαν μαζί τους. «Δεν θέλαμε να μπούμε. Είπαμε να γυρίσουμε στη Λιβύη, το δέχτηκαν, αλλά δύο ώρες μετά μας χτύπησαν με το σκάφος τους. Σε 15 δευτερόλεπτα βουλιάξαμε. Οσοι ήταν στις καμπίνες δεν μπόρεσαν να βγουν», λέει ο Αλ Χίλα που έχασε τρεις φίλους του στο ναυάγιο. Μέχρι σήμερα δέχεται τηλεφωνήματα στο κινητό του από συγγενείς αγνοουμένων. Τον έχουν καλέσει και από τη Συρία. Αυτοί που εμβόλισαν το σκάφος των μεταναστών μπορεί να ανήκαν στην ίδια ομάδα των διακινητών που οργάνωσε το ταξίδι ή, σύμφωνα με άλλη εκδοχή, να ήταν ανταγωνιστές του κυκλώματος που μετέφερε τους μετανάστες.

«Να βρω τις σορούς»

Ο 34χρονος κουρέας από τη Γάζα, Σούκρι αλ Ασούλι, ήταν ένας από εκείνους που βρέθηκαν στη θάλασσα με τη βύθιση του σκάφους. Γαντζώθηκε πρώτα από ένα κιβώτιο και μετά πήρε το σωσίβιο ενός άνδρα που πέθανε. Δεν μπόρεσε όμως να σώσει τη γυναίκα του, Ιάμ, τον τεσσάρων ετών γιο τους, Ριτάς, και την οκτώ μηνών κόρη τους, Γιαμίν. Ο Αλ Ασούλι ήθελε να φτάσει στη Σουηδία για να έχει καλύτερη ιατρική περίθαλψη. Σηκώνει το παντελόνι του και δείχνει το πρησμένο αριστερό του πόδι. Κουβαλάει ακόμη μεταλλικά θραύσματα από παλαιότερο βομβαρδισμό στη Γάζα. Η γυναίκα του επέμενε να τον ακολουθήσει όλη η οικογένεια στο ταξίδι προς την Ευρώπη. «Θέλω να με βοηθήσουν στην Ελλάδα να βρω τις σορούς τους», λέει και δείχνει τις φωτογραφίες τους στο κινητό του τηλέφωνο.

Το δρομολόγιο του θανάτου στη Μεσόγειο-3

Ο Σούκρι αλ Ασούλι έχασε σύζυγο και παιδιά στο ναυάγιο.

Τρία μερόνυχτα μετά τη βύθιση του σκάφους, τα φορτηγά πλοία CPO Japan και CMA CGM Verdi εντόπισαν τον Αλ Ασούλι και άλλους πέντε από τους διασωθέντες – μεταξύ των οποίων και το 17 μηνών βρέφος. Τα ρεύματα τους είχαν παρασύρει 480 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Μάλτας. Τους παρέλαβε ελικόπτερο Super Puma της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας και τους μετέφερε στην Κρήτη.

Ο Γιάννης Λημνιός, εκπρόσωπος του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης στην Κρήτη, ήταν ένας από τους πρώτους ανθρώπους που μίλησαν μαζί τους. Επί δύο ώρες τού περιέγραφαν με τη βοήθεια διερμηνέα τι συνέβη. Οσα του δήλωσαν συμπίπτουν με τις καταθέσεις των άλλων διασωθέντων σε Μάλτα και Σικελία. «Δεν τους ήταν εύκολο να περιγράψουν τα γεγονότα. Είχαν εγκαύματα από τον ήλιο, ήταν καταβεβλημένοι», λέει σε τηλεφωνική μας συνομιλία. Τόσες ημέρες στη θάλασσα χωρίς νερό οι μετανάστες ουρούσαν σε πλαστικά μπουκάλια και έπιναν από αυτά. Κάποιοι είχαν παραισθήσεις από την εξάντληση. Ο Αλ Χίλα νόμιζε ότι έβλεπε φώτα στον ορίζοντα, ενώ γύρω του υπήρχε μόνο σκοτάδι. Ο Αλ Ασούλι έβλεπε τους δρόμους της πόλης του. Χρειάστηκε να νοσηλευθεί πέντε ημέρες στο Ηράκλειο μέχρι να πάρει εξιτήριο και να μεταβεί στην Αθήνα.

«Είναι το χειρότερο ναυάγιο στη Μεσόγειο εάν επαληθευθούν οι μαρτυρίες. Ο μέσος όρος ηλικίας όσων επέβαιναν στο σκάφος ήταν κάτω των 30. Οι περισσότεροι ήταν άντρες», λέει ο κ. Λημνιός. Βάσει των μαρτυριών, κάποιοι πάνω στον πανικό τους πήδηξαν στο σκάφος των διακινητών για να σωθούν και εκείνοι τους έριξαν στη θάλασσα. «Οι μετανάστες που ήταν ακόμη ζωντανοί φοβούνταν ότι θα περνούσε η βάρκα των διακινητών από πάνω τους για να τους σκοτώσει με την προπέλα. Αυτό όμως δεν συνέβη», λέει ο εκπρόσωπος του ΔΟΜ στην Κρήτη. «Η βύθιση φαίνεται να ήταν σκόπιμη, μια δολοφονία».


3.072 άνθρωποι έχουν χαθεί στη θάλασσα φέτος

Εκπρόσωποι του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης υπολογίζουν ότι ο αριθμός των νεκρών μεταναστών της Μεσογείου είναι τετραπλάσιος φέτος σε σχέση με το 2013. Συνολικά 3.072 άνθρωποι πνίγηκαν εντός του 2014 προσπαθώντας να προσεγγίσουν την Ευρώπη, ενώ πέρυσι τα θύματα δεν ξεπερνούσαν τα 700.

Την εβδομάδα που βυθίστηκε από διακινητές το σκάφος με τους 500 μετανάστες ανοιχτά της Μάλτας, σημειώθηκαν στη Μεσόγειο άλλα τέσσερα πολύνεκρα ναυάγια. Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΔΟΜ, βρίσκονται σε εξέλιξη έρευνες σε Ελλάδα, Ιταλία και Γάζα για να εντοπιστούν οι δράστες του ναυαγίου ανοιχτά της Μάλτας. Εχουν συγκεντρωθεί αριθμοί κινητών τηλεφώνων που ανήκουν σε διακινητές και πρόκειται να ελεγχθεί το γραφείο που οργάνωσε το ταξίδι και συγκέντρωσε τα χρήματα στην πόλη Χαν Γιουνίς.

Ενας μεγάλος αριθμός μεταναστών που επέβαιναν στο σκάφος της Μάλτας –περισσότεροι από 90– ήταν Παλαιστίνιοι. Ο ΔΟΜ υπολογίζει ότι περίπου 2.900 Παλαιστίνιοι κατόρθωσαν να φτάσουν στην Ιταλία φέτος, ταξιδεύοντας παράνομα κυρίως τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Τα Ηνωμένα Εθνη υπολογίζουν ότι περισσότεροι από 130.000 μετανάστες και πρόσφυγες έφτασαν στην Ευρώπη μέσω θαλάσσης φέτος. Οι 118.000 από αυτούς αποβιβάστηκαν στην Ιταλία. Πέρυσι 80.000 παράτυποι μετανάστες επέλεξαν τη θαλάσσια οδό.

Τα κύματα των μεταναστευτικών ροών φτάνουν και στην Ελλάδα. Μέχρι και το τέλος του Αυγούστου, 6.500 παράτυποι μετανάστες σώθηκαν από το ελληνικό Λιμενικό, ενώ πάνω από 17.000 μετανάστες πέρασαν παράνομα τα ελληνικά θαλάσσια σύνορα. Ενδεικτικά, χθες, το Λιμενικό διέσωσε 31 παράτυπους μετανάστες νοτιοανατολικά της Χίου. Σύμφωνα με ανακοίνωση του Λιμενικού, ελικόπτερο της ακτοφυλακής εντόπισε σε περιπολία του στην περιοχή μια μηχανοκίνητη λέμβο με τους μετανάστες. Μόλις τους πλησίασε σκάφος του Λιμενικού εκείνοι κατέστρεψαν τη λέμβο και βρέθηκαν στη θάλασσα για να περισυλλεγούν από τις ελληνικές Αρχές. Επειτα διακομίσθηκαν στο Γενικό Νοσοκομείο Χίου για ιατρικές εξετάσεις.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή