Τον στόχο της ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων με τους εταίρους τόσο για την «επόμενη ημέρα» του Μνημονίου, όσο και για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, το αργότερο εντός του Ιανουαρίου και πάντως πριν από την εκκίνηση των ψηφοφοριών για την ανάδειξη του διαδόχου του κ. Καρ. Παπούλια έθεσαν ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς και ο κ. Ευάγγ. Βενιζέλος κατά τη συνάντηση που είχαν την περασμένη Πέμπτη στο Μέγαρο Μαξίμου.
Η αρνητική οικονομική συγκυρία στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που μπορεί να λειτουργήσει όμως και ως «παράθυρο ευκαιρίας» για την Αθήνα, η οποία μπορεί να προβληθεί σαν παράδειγμα προς μίμηση προς τα άλλα κράτη-μέλη λόγω της τεράστιας δημοσιονομικής προσαρμογής που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά και πολιτικές σταθμίσεις οδήγησαν τους κ. Σαμαρά και Βενιζέλο στη συγκεκριμένη απόφαση: η οριστικοποίηση της συμφωνίας με τους εταίρους τόσο για τη μεταμνημονιακή περίοδο, όσο και για το χρέος, θα μπορέσει να λειτουργήσει αποτελεσματικότερα ως καταλύτης για τη διαμόρφωση προεδρικής πλειοψηφίας ή ως διακύβευμα στην περίπτωση των πρόωρων εκλογών απ’ ό,τι εάν οι σχετικές διαβουλεύσεις παραμείνουν σε εκκρεμότητα.
Ετσι έληξε και η «διχοστασία» που υπήρχε μεταξύ του κ. Σαμαρά και του κ. Ευάγγ. Βενιζέλου, αλλά και μεταξύ των επιτελών του πρωθυπουργού, καθώς ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης προέκρινε η κυβέρνηση να φθάσει στην προεδρική εκλογή με ένα περίγραμμα λύσης με τους εταίρους και όχι σε μια οριστική συμφωνία που, με βάση τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς:
• Ή θα λάβει τη μορφή «επιστολής προθέσεων» της Αθήνας προς την Ευρωπαϊκή Ενωση.
• Ή τμήμα της θα έλθει προς κύρωση στη Βουλή.
Μάλιστα, όπως διεφάνη από τις επαφές που έχει το τελευταίο διάστημα σε κορυφαίο επίπεδο ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς, αλλά και από την πρόσφατη συνάντηση του υπουργού Οικονομικών Γκ. Χαρδούβελη με τον κ. Β. Σόιμπλε οι εταίροι είναι διατεθειμένοι να προχωρήσουν στη συγκεκριμένη κατεύθυνση παρά το «ελληνικό πολιτικό ρίσκο» που δημιουργείται από τη θέση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ ότι δεν πρόκειται να αναγνωρίσει την όποια συμφωνία για τη μεταμνημονιακή περίοδο και το χρέος.
Οπως προαναφέρθηκε, η γραμμή πλεύσης που χάραξαν οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος περιγράφει και το δίλημμα ενώπιον του οποίου θα τεθούν οι βουλευτές πριν από την προεδρική εκλογή και οι πολίτες, εάν οι ψηφοφορίες αποβούν άκαρπες και η χώρα οδηγηθεί στα τέλη Μαρτίου σε πρόωρες εκλογές.
Η κυβέρνηση θα εμφανιστεί ως ο εγγυητής της «στέρεης» εξόδου από το Μνημόνιο έστω με ορισμένες δεσμεύσεις, ενώ θα έχει ήδη επιτύχει νέα ελάφρυνση του χρέους. Αντιθέτως, ο ΣΥΡΙΖΑ θα προβληθεί, λόγω της «αναθεωρητικής» του στάσης έναντι των εταίρων, ως «ο δρόμος προς την περιπέτεια» που μπορεί να οδηγήσει σε νέο αποκλεισμό της χώρας από τις αγορές, αλλά και σε νέο Μνημόνιο, δηλαδή πίσω στο 2010. Ενισχυτικά στην ανωτέρω κυβερνητική επιχειρηματολογία εκτιμάται πως θα λειτουργήσουν και οι αγορές, καθώς ουδείς αναμένει πτώση των spreads πριν αποσαφηνιστεί το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα. Πάντως, συνομιλητές του κ. Τσίπρα αναφέρουν πως ακόμη και εάν υπάρξει από τον κ. Σαμαρά συμφωνία για τη μεταμνημονιακή εποχή και το χρέος, κανένας εκ των εταίρων δεν θα μπορεί να αρνηθεί την επαναδιαπραγμάτευση με μια κυβέρνηση που θα έχει πρόσφατη τη λαϊκή εντολή.
Σε κάθε περίπτωση, οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος κινούνται, πλέον, με δύο χρονικά ορόσημα:
– Το πρώτο είναι το Εurogroup της 8ης Δεκεμβρίου. Τότε η Αθήνα αναμένει, με βάση την επερχόμενη αξιολόγηση της τρόικας, την εκταμίευση των τελευταίων δόσεων της Ε.Ε. και του ΔΝΤ, μια δήλωση βιωσιμότητας του χρέους, αλλά και τη δρομολόγηση υλοποίησης της απόφασης του Eurogroup του Νοεμβρίου του 2012, για περαιτέρω ελάφρυνσή του μέσω επιμήκυνσης και μείωσης των επιτοκίων.
– Το δεύτερο είναι ο Ιανουάριος. Τότε, εκτιμάται πως θα έχει ολοκληρωθεί η συμφωνία για την απεμπλοκή της Ελλάδας από το Μνημόνιο με τη διαμόρφωση της γραμμής προληπτικής πίστωσης, αλλά και η διευθέτηση του χρέους.
Βεβαίως, προκειμένου η Αθήνα να προσεγγίσει τα ανωτέρω ορόσημα θα πρέπει να ολοκληρωθεί επιτυχώς ο νέος κύκλος διαπραγμάτευσης με την τρόικα. Οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος απορρίπτουν κάθε σενάριο αδιεξόδου, καθώς η συγκεκριμένη εξέλιξη θα «τίναζε στον αέρα» όλο τον πολιτικό τους σχεδιασμό.
Βασική στόχευση της Αθήνας είναι εκτός διαπραγμάτευσης να παραμείνουν το ασφαλιστικό και οι ομαδικές απολύσεις, δύο θέματα που εμπεριέχουν ισχυρή κοινωνική φόρτιση, αλλά και μεγάλο πολιτικό κόστος που επίσης προσμετρείται, καθώς ουδείς μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών τον Μάρτιο. Οι δύο κυβερνητικοί εταίροι εκτιμούν πως παρά την άκαμπτη επί του παρόντος στάση του ΔΝΤ, δεν θα υποχρεωθούν σε μείζονες αλλαγές στο ασφαλιστικό και στα εργασιακά.
Εξάλλου η κυβέρνηση, όπως συμφωνήθηκε στη συνάντηση του πρωθυπουργού με τον κ. Βενιζέλο, είναι διατεθειμένη να δεχθεί ουσιαστικές αλλαγές στο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και στον περιορισμό των προνομίων των συνδικαλιστών.