Από την περασμένη Δευτέρα, έχουμε, λέει, μια κυβέρνηση “αριστεράς”. Βεβαίως, αυτό δεν είναι απόλυτα ακριβές. Στην πραγματικότητα έχουμε μια κυβέρνηση αριστερών με ακροδεξιούς κόκκους. Αλλά έστω ότι την αποκαλούμε αριστερή, για χάριν κουβέντας. Αυτοί που στο πανεπιστήμιο κατέβαζαν πλαίσια για την Παλαιστίνη και ψήφιζαν πάντα υπέρ σε οποιαδήποτε κατάληψη; Κυβερνούν τώρα, και μαζί μ' αυτούς και οι μπαμπάδες τους (ο μέσος όρος ηλικίας του υπουργικού συμβουλίου είναι στα 59 έτη). Μπορεί ο κομμουνισμός να ηττήθηκε τελεσίδικα εν τέταρτο του αιώνα πριν, μπορεί ο σοσιαλισμός όπου κι αν δοκιμάστηκε να οδήγησε σε φτώχια, ανελευθερία και απολυταρχισμό, μπορεί τα τελευταία είκοσι χρόνια ο παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός να έχει σώσει ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους από την ακραία φτώχια, αλλά όλα αυτά δε σημαίνουν ότι το σύνολο των ιδεολογικών θέσεων που τοποθετούνται "αριστερά" είναι ανεπίκαιρο, ή άχρηστο. Σύμφωνοι, στα οικονομικά θέματα έχει γίνει σαφές ότι οι ατόφιες αριστερές αντιλήψεις έχουν ηττηθεί από την Ιστορία, και ότι όλες οι ιδέες περί κοινωνικού κράτους και προστασίας των ασθενέστερων έχουν ενσωματωθεί στις πρακτικές εφαρμογές του φιλελευθερισμού και της σοσιαλδημοκρατίας (που είναι πρακτικά το ίδιο), αλλού περισσότερο (π.χ. βόρεια Ευρώπη) κι αλλού λιγότερο (π.χ. ΗΠΑ). Αλλά υπάρχουν και άλλα σημαντικά θέματα στα οποία η αριστερή σκέψη είναι επίκαιρη σήμερα και θεωρώ και απαραίτητη.
Οπότε τι θα μπορούσαμε να περιμένουμε από μια ελληνική αριστερή κυβέρνηση; Δεν εννοώ τα πράγματα που θα περίμενε κανείς από όλες τις κυβερνήσεις, όπως την καταπολέμηση της διαφθοράς, την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος, ή τις μεταρρυθμίσεις στη δημόσια διοίκηση. Επίσης δεν εννοώ ούτε τις βλαβερές -έως και καταστροφικές- πολιτικές που εκπορεύονται από ιδεολογικές αγκυλώσεις και αφορούν στα εργασιακά και την παιδεία -οι σχετικές εξωφρενικές εξαγγελίες έχουν ήδη ξεκινήσει.
Εννοώ τα καλά. Ας καταγράψουμε μερικές θετικές μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσε να εισηγηθεί μια αριστερή κυβέρνηση, τις οποίες μάλλον ποτέ δεν θα τολμούσε μια κεντρώα, και τις οποίες μάλλον θα απέρριπτε μετά βδελυγμίας μια δεξιά. Για παράδειγμα:
1. Ο χωρισμός εκκλησίας-κράτους
2. Ο γάμος ομοφύλων
3. Τα δικαιώματα των μεταναστών
4. Η επίσημη αδειοδότηση των ΜΜΕ
5. Η απλή αναλογική
6. Κτηματολόγιο, περιβαλλοντική πολιτική
Η ισχύς της εκκλησίας πάνω στην ελληνική πολιτική εξουσία πρακτικά σημαίνει ότι οι ιερείς είναι δημόσιοι υπάλληλοι, ότι η αχανής -κι αμφιλεγόμενη- εκκλησιαστική περιουσία είναι λίγο-πολύ αφορολόγητη και ότι το κράτος προσφέρει δωρεάν υπηρεσίες κατήχησης των πολιτών στα σχολεία. Θεωρητικά, μόνο μια αριστερή κυβέρνηση θα μπορούσε να αλλάξει αυτή την κατάσταση, δεδομένης της πολιτικής ισχύος της εκκλησίας που ακόμα καθοδηγεί πολιτικά ένα σεβαστού μεγέθους συντηρητικό ποίμνιο.
Επίσης, έτσι όπως είναι η φοβική και συντηρητική μας κοινωνία ακόμα σήμερα, μόνο μια αριστερή κυβέρνηση θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές τομές στα θέματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πράγμα που συμβαίνει τις τελευταίες δεκαετίες σε όλες τις δημοκρατικές χώρες του κόσμου. Η επέκταση της ισχύος του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια θα ήταν μια αρχή, ας πούμε. Επίσης, η χορήγηση ιθαγένειας στα παιδιά μεταναστών που γεννήθηκαν εδώ, ή και η συνολική ανατροπή της προσέγγισης του θέματος της μετανάστευσης σε μια χώρα που είναι ταυτόχρονα χώρα υποδοχής, και αντιμετωπίζει και σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα.
Εξάλλου η εκκαθάριση το ομιχλώδους και ανεξέλεγκτου τοπίου των ΜΜΕ και η αναπροσαρμογή του εκλογικού μας συστήματος προς το πιο αναλογικό είναι θέματα τα οποία η ελληνική αριστερά έθετε πάντα από τις παρυφές της μικροσκοπικής αντιπολίτευσης. Και η ολοκλήρωση του κτηματολογίου και η προστασία του δημόσιου χώρου και του φυσικού περιβάλλοντος από καταπατητές κι αυθαιρετούντες θα έπρεπε να είναι ψηλά στις προτεραιότητες ενός αριστερού πολιτικού χώρου.
Είμαι σίγουρος ότι μπορείτε να σκεφτείτε κι άλλα τέτοια παραδείγματα.
Βεβαίως, η παρούσα κυβέρνησή μας από ό,τι δείχνει με κάποιες πρώτες επιλογές της και με τη σύμπραξη με τους ψεκασμένους ακροδεξιούς των Ανεξέλεγκτων Ελλήνων δεν είναι ακριβώς “αριστερή”. Στελεχωμένη από παλιές καραβάνες και με έκδηλη λαχτάρα για εξουσία, δε μοιάζει ιδιαίτερα έτοιμη ή πρόθυμη για τέτοιες κοινωνικές τομές. Και να τις ήθελε, τα ακροδεξιά σταγονίδια που έχει αποδίπλα δύσκολα θα της επέτρεπαν να τις κάνει. Τι να κάνεις, έτσι είναι η φύση της εξουσίας, φτιαγμένη για να λειαίνει και να απογοητεύει. Όπως θυμάστε κάποιοι, και το ’81 “πρώτη φορά αριστερά” είχαμε.