Μια ακατοίκητη νησίδα νότια του Σουνίου πρόκειται να μετατραπεί σε ένα «εργοστάσιο» παραγωγής ενέργειας. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο πείραμα, καθώς στη νησίδα Αγιος Γεώργιος θα δημιουργηθεί το πρώτο αιολικό πάρκο καταμεσής του πελάγους. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις δεν έχουν εκφράσει ιδιαίτερες αντιρρήσεις, καθώς το νησάκι δεν υπάγεται σε κάποιο ειδικό καθεστώς προστασίας, κάτι που δεν ισχύει όμως για μια σειρά από άλλες βραχονησίδες στα Δωδεκάνησα στις οποίες το (τέως) ΥΠΕΚΑ ήθελε να χωροθετήσει αιολικά πάρκα.
Πριν από ένα δεκαπενθήμερο, λοιπόν, η εταιρεία ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή ανακοίνωσε ότι ξεκινούν οι εργασίες για τη δημιουργία αιολικού πάρκου 73,2 MW στη νησίδα Αγιος Γεώργιος (ή Σαν Τζώρτζης). Πρόκειται για το πρώτο υπεράκτιο αιολικό πάρκο που θα δημιουργηθεί στη χώρα μας, καθώς η νησίδα των 4.300 στρεμμάτων βρίσκεται σε απόσταση 12 μιλίων από το Σούνιο.
Πώς θα μετατραπεί η νησίδα σε εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας; Σύμφωνα με τις αποφάσεις έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων του έργου (2010 και τροποποίηση το 2014) στο νησί θα εγκατασταθούν 23 ανεμογεννήτριες και υποσταθμός ανύψωσης της τάσης, που θα συνδεθεί με το εργοστάσιο της ΔΕΗ στο Λαύριο μέσω υποβρυχίου καλωδίου υψηλής τάσης. Για την τοποθέτηση των ανεμογεννητριών, δημιουργήθηκε κεντρικός δρόμος 11,5 χλμ. και εργοταξιακοί δρόμοι 5 χλμ., ενώ όπως φαίνεται και στη φωτογραφία η κορυφογραμμή του νησιού «ισιώθηκε» με επιχωματώσεις και καθαιρέσεις. Τέλος, για την εξυπηρέτηση του νησιού θα δημιουργηθούν λιμενικές εγκαταστάσεις και χερσαία ζώνη 7.500 τ.μ. Σύμφωνα με την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, για το αιολικό πάρκο γνωμοδότησαν 28 υπηρεσίες από 8 υπουργεία.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις δεν αντέδρασαν ιδιαίτερα στη μετατροπή της νησίδας σε αιολικό πάρκο. Η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία (ΕΟΕ) είχε ωστόσο εκφράσει αντιρρήσεις, επισημαίνοντας ότι ο Αγιος Γεώργιος είναι μεταναστευτικός σταθμός, χώρος αναπαραγωγής ή μόνιμο ενδιαίτημα για αρκετά είδη από θαλασσοπούλια. «Λόγω της απομονωμένης θέσης του νησιού ανάμεσα στον Σαρωνικό Κόλπο και τις Δυτικές Κυκλάδες, η νησίδα αποτελεί σημαντικό ενδιάμεσο σταθμό μετανάστευσης για ξεκούραση και ανεφοδιασμό στην ευρύτερη περιοχή, τόσο για τα μεγαλόσωμα πουλιά που χρησιμοποιούν θερμικά ρεύματα πάνω από το νησί όσο και τα μικρότερα που χρησιμοποιούν ενεργητική πτήση σε υψόμετρο μερικών δεκάδων έως μερικών εκατοντάδων μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ομως το νησάκι δεν έχει καθεστώς προστασίας», λέει στην «Κ» η Μαλαμώ Κορμπέτη, συντονίστρια θεμάτων πολιτικής περιβάλλοντος στην ΕΟΕ. «Αυτό που με προβληματίζει είναι το μέγεθος του έργου. Οπως έχει σχεδιαστεί, η χρήση του νησιού για οποιονδήποτε άλλο λόγο είναι αδύνατη. Επιπλέον έχουν γίνει μεγάλης κλίμακας έργα, έχουν ισοπεδωθεί οι κορυφές, έχουν γίνει μεγάλα μπαζώματα. Υπάρχει, λοιπόν, πάντα ένα ερωτηματικό τι θα γίνει αν για κάποιο λόγο σταματήσει να λειτουργεί το αιολικό πάρκο. Εχουμε πολλά παραδείγματα σε διάφορες περιοχές της χώρας –το πιο πρόσφατο στη Μυτιλήνη– όπου ανεμογεννήτριες σταματούν να λειτουργούν και εγκαταλείπονται».
Η ανησυχία
Αυτό που προβληματίζει περισσότερο όσους ενδιαφέρονται ή ασχολούνται με την προστασία του περιβάλλοντος είναι τα μελλοντικά σχέδια για αιολικά πάρκα σε βραχονησίδες. «Πρόσφατα το υπουργείο Περιβάλλοντος εξέδωσε μια άδεια για αιολικά πάρκα σε νησιά του Αιγαίου, που περιλαμβάνει αρκετές ακατοίκητες νησίδες: Λεβίθα, Σύρνα, Κανδελούσα, Κίναρο, Γλάρο, Λιάδι, Πλάκα… Πρόκειται για νησάκια στη μέση του Αιγαίου, στα οποία ενδημούν πολύ σπάνια είδη πουλιών, πολλά από τα οποία προστατευόμενα».
Σύμφωνα με στοιχεία της Ορνιθολογικής Εταιρίας, από τις 722 ακατοίκητες νησίδες (από 20 έως 5.000 στρέμματα) στη χώρα μας, οι 479 (το 66%) ανήκουν στο δίκτυο Natura. «Οι ακατοίκητες νησίδες είναι σημαντικές για τη βιοποικιλότητα. Αποτελούν σημαντικά φυσικά εργαστήρια. Τα πιο σημαντικά σπονδυλωτά της Ελλάδας βρίσκονται σε αυτές για έναν απλό λόγο: εξαιτίας της απουσίας των ανθρώπων και χερσαίων σαρκοφάγων. Πρέπει λοιπόν να είμαστε πολύ προσεκτικοί. Στις περιοχές αυτές ο σχεδιασμός δεν μπορεί να γίνεται μόνο ανάλογα με τις απαιτήσεις ή προτάσεις του επενδυτή».