Είναι 10 το πρωί, μία ώρα προτού ανοίξουν οι πόρτες της Ελληνοαμερικανικής Ενωσης για την πρώτη ημέρα του ComicDom Con Athens, και ήδη έχει μαζευτεί απέξω ένα ετερόκλητο πλήθος πιτσιρικάδων. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν 2-3 πιο τολμηροί cosplayers, που ήρθαν στην οδό Μασσαλίας στο κέντρο της Αθήνας ντυμένοι όπως ο αγαπημένος τους ήρωας κόμικς.
Ανάμεσα στο ετερόκλητο πλήθος, και ο 36χρονος Αποστόλης Ιωάννου, ένας από τους πολλούς δημιουργούς που βρέθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα στην «τριήμερη» γιορτή των κόμικς για να προωθήσουν τη δουλειά τους και να έρθουν σε επαφή με το κοινό. Ο κ. Ιωάννου «έδρευε» στον τρίτο όροφο, μαζί με όσους συναδέλφους του κατάφεραν να εκδώσουν τη δουλειά τους χάρη στο crowdfunding, τη συλλογή πόρων απευθείας από το κοινό. «Το Χωριό» έγινε πραγματικότητα χάρη σε περίπου 200 ανθρώπους, που προκατέβαλαν την αγορά του πριν ακόμα ολοκληρωθεί.
Η συζήτησή μας ξεκινά από εκεί. «Δεν είναι η πρώτη φορά που το κάνω. Πέρυσι εξέδωσα ακόμα δύο βιβλία με τον ίδιο τρόπο: “Το Ρομπότ και το Κορίτσι” και “Μαγικά βελανίδια”. Τα πλεονεκτήματα είναι πολλά. Κατ’ αρχήν, είναι εξαιρετικά δύσκολο να καλύψεις μόνος σου τα έξοδα της “αυτοέκδοσης”. Επιπλέον, όταν κάνεις crowdfunding πηγαίνει η δουλειά σου λίγο παραπέρα. Προτού ακόμα εκδοθεί, έχεις feedback, είναι σαν ένα test drive της ιδέας σου. Τις πρώτες ημέρες του crowdfunding, όταν ακόμα είχα μαζέψει πολύ λίγα χρήματα, μου έστειλε e-mail μια κοπέλα από τη Χαλκίδα και είπε ότι θέλει να μου δώσει 300 ευρώ για να βοηθήσει στην έκδοση. Νόμιζα ότι με κορόιδευε (γέλια)! Οταν σχεδιάζεις μόνος σου σε ένα γραφείο, δεν μπορείς να γνωρίζεις τι απήχηση θα έχει η δουλειά σου».
Σε ορεινό χωριό
Ανάμεσα στους «προ-χρηματοδότες» του βιβλίου είμαι και εγώ. Αυτό που μου κίνησε το ενδιαφέρον (και, όπως αποδεικνύεται, και σε πολλούς ακόμα) είναι ότι η ιστορία διαδραματίζεται σε ένα ασυνήθιστο για τα ελληνικά κόμικς μέρος: ένα ελληνικό ορεινό χωριό, μεταφέροντας εικόνες λίγο ή πολύ οικείες σε όλους μας. «Το Χωριό» ακολουθεί τις διακοπές μιας οικογένειας -κάπου στη δεκαετία του ’80- δίπλα στον παππού και τη γιαγιά, δίνοντας έμφαση στη σχέση των παππούδων με τα εγγόνια.
«Η ιστορία που διηγείται είναι απλή. Τη χρησιμοποίησα ως “σκελετό” για να τοποθετήσω την αγάπη μου για τη φύση, τον νομό (σ.σ.: Τρικάλων), την Πίνδο, την αρχιτεκτονική των ορεινών χωριών, τα βιώματά μου. Το θέμα είναι κάπως “εναλλακτικό” σε σχέση με το ελληνικό κοινό, που διαβάζει κυρίως super heroes. Για τον λόγο αυτό όμως ήθελε πολλή έρευνα και πολλή δουλειά. Κανείς δεν μπορεί να σχεδιάσει έναν αργαλειό από μνήμης, πρέπει να πας σε ένα λαογραφικό μουσείο και να σκιτσάρεις εκεί».
Με τη διαφορά ότι ο κ. Ιωάννου δεν σκιτσάρει απλώς για το χωριό, αλλά μένει και ο ίδιος σε ένα τέτοιο μέρος: τα τελευταία δύο χρόνια ζει στη Φήκη, ένα χωριό κοντά στα Τρίκαλα, στο σπίτι του παππού του. «Ηταν μια συνειδητή απόφαση. Αφότου “έφυγαν” οι παππούδες μου, το σπίτι έμεινε άδειο και ήθελα να δοκιμάσω τη ζωή στο χωριό».
Τον ρωτάω αν νιώθει σαν το «εξωτικό φρούτο» του χωριού. «Δεν γνωρίζω πολύ κόσμο, μόνο τον μπακάλη, τον φούρναρη…», λέει γελώντας. «Ενας από τους λόγους που επέλεξα να ζήσω στο χωριό είναι ότι εκεί μπορώ να δουλέψω 10-12 ώρες ανενόχλητος. Κάτι που πολύ δύσκολα θα συνέβαινε σε μια πόλη».
«Δεν έχει πλέον σημασία πού μένεις»
Η εποχή λοιπόν αλλάζει τη δουλειά των δημιουργών. Ο κ. Ιωάννου είναι ένας από τους εικονογράφους που ζουν μόνιμα στην επαρχία, εργάζονται και προωθούν τη δουλειά τους μέσω Ιντερνετ, χρησιμοποιούν το crowdfunding για να χρηματοδοτήσουν τη δουλειά τους.
Πόσο δύσκολο είναι όμως για έναν νέο Ελληνα εικονογράφο ή κομίστα να ξεκινήσει σήμερα και να «σταθεί» στον χώρο; «Υπάρχουν πλέον πολλοί Ελληνες που κινούνται στο εξωτερικό και τα πάνε πολύ καλά, όπως ο Λώλος, ο Κυριαζής, ο Διαλυνάς, ο Καμπαδάκης. Το Ιντερνετ έχει αλλάξει τη δουλειά μας. Δεν έχει πλέον σημασία πού μένεις. Εγώ εργάζομαι ως εικονογράφος και το 70% των συνεργασιών μου είναι στην Αμερική, τη Γερμανία, τη Σουηδία. Αναζητείς δουλειές μέσω Ιντερνετ και μετά “χτίζεις”, γίνεσαι manager του εαυτού σου. Στην Ελλάδα, επειδή γίνονται πολλές καλές δουλειές από Ελληνες δημιουργούς, σταδιακά το κοινό αυξάνεται. Μάλιστα κάποιοι -λίγοι- Ελληνες δημιουργοί τα έχουν καταφέρει και βιοπορίζονται αποκλειστικά από αυτό. Αυτός είναι ο στόχος όλων μας, χρειάζεται όμως πολλή δουλειά, υπομονή και επιμονή».
Αγαπημένοι κομίστες του Αποστόλη Ιωάννου είναι ο Jeff Smith (BONE), ο Hugo Pratt (Corto Maltese) και από Ελληνες ο Πέτρος Χριστούλιας (Γυρνάω σαν νυχτερίδα) και ο Μιχάλης Διαλυνάς (WOODS).
«Το Χωριό» χρειάστηκε τρία χρόνια για να ολοκληρωθεί και ο κ. Ιωάννου νιώθει ότι πλέον έχει απόλυτη ανάγκη… από ένα διάλειμμα. «Οταν βγάζεις (σ.σ.: κόμικς) συνέχεια, γίνεσαι μόνο πομπός, ξεχνάς τη ζωή σου.
Πρέπει όμως να είσαι και δέκτης, χρειάζεσαι ξεκούραση και νέες εμπειρίες, αλλιώς αδειάζεις». Εκτός από τους υποστηρικτές του που το έλαβαν ήδη, «Το Χωριό» θα είναι διαθέσιμο και σε βιβλιοπωλεία για κόμικς στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.