Από 1,5 έως 4,5 δισ. ευρώ, σε περίπτωση που θα έχει αναδρομική ισχύ, αναμένεται να «κοστίσει» η διαφαινόμενη κρίση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας περί αντισυνταγματικότητας των περικοπών που έγιναν το 2012 σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, σχεδόν στο σύνολο των ασφαλισμένων, στον ιδιωτικό τομέα και στις ΔΕΚΟ.
Η απόφαση της Ολομέλειας του ανωτάτου δικαστηρίου προαναγγέλθηκε από τον αντιπρόεδρο της Βουλής, Αλέξη Μητρόπουλο, ωστόσο αξίζει να σημειωθεί ότι η απόφαση δεν είναι οριστική, καθώς αφενός δεν έχει δημοσιευθεί και καθαρογραφεί, αφετέρου γιατί τυπικά δεν έχει «ληφθεί», καθώς εκκρεμεί η τελική διάσκεψη των δικαστών της Ολομέλειας του ΣτΕ, η οποία –κατά πληροφορίες– έχει προγραμματιστεί για τις 8 και τις 11 Μαΐου.
Επί του παρόντος, έχουν πραγματοποιηθεί δύο διασκέψεις κεκλεισμένων των θυρών, κατά τις οποίες η πλειοψηφία των συμβούλων τάσσεται υπέρ της αντισυνταγματικότητας των περικοπών. Στις δύο διασκέψεις, η πλειοψηφία –αν και θα πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχει και ισχυρή μειοψηφία– υποστηρίζει ότι είναι αντισυνταγματικές οι περικοπές που έγιναν το 2012 στους ασφαλισμένους κύριας και επικουρικής σύνταξης.
Στο ΣτΕ έχουν προσφύγει 15 συνταξιούχοι της Αγροτικής Τράπεζας, της ΔΕΗ αλλά και δικαιούχοι διαδοχικής ασφάλισης στο ΙΚΑ από την εργασία τους σε ναυτιλιακή και ασφαλιστική εταιρεία. Οι προσφεύγοντες στρέφονται κατά του ΙΚΑ και του ΕΤΕΑ. Εφόσον τελικώς επικυρωθεί κατά την επικείμενη τρίτη διάσκεψη η άποψη της πλειοψηφίας των συμβούλων Επικρατείας, τότε οι προσφεύγοντες θα δικαιωθούν, με αποτέλεσμα αφενός οι συντάξεις να επανέλθουν στα επίπεδα του 2012, αφετέρου να τους καταβληθούν και αναδρομικά.
Αντίθετα, πιθανότατα η απόφαση δεν θα έχει αναδρομική ισχύ για όσους δεν έχουν προσφύγει στο ΣτΕ ή άλλο διοικητικό δικαστήριο.
Το δυσθεώρητο οικονομικό κόστος που θα έχει αυτή η απόφαση, εφόσον ληφθεί, είναι κάτι που προβληματίζει τους δικαστές της Ολομέλειας του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου, οι οποίοι, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», δεν αποκλείεται να ακολουθήσουν τελικώς το σκεπτικό που υιοθετήθηκε στην περίπτωση των εν ενεργεία πανεπιστημιακών, που προσφάτως δικαιώθηκαν.
Ειδικότερα, το Συμβούλιο της Επικρατείας για τα μέλη του Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού των πανεπιστημίων έκρινε ότι η αντισυνταγματικότητα του ν. 4093/2012 ισχύει αναδρομικά για όσους έχουν καταθέσει προσφυγές στο ΣτΕ ή σε άλλα διοικητικά δικαστήρια. Για όσους πανεπιστημιακούς δεν προσέφυγαν, ισχύει η απόφαση του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου αλλά, λόγω μεγάλης οικονομικής επιβάρυνσης των κρατικών ταμείων, δεν έχει αναδρομική εφαρμογή.
Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τη διάρκεια των δύο διασκέψεων που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής για το θέμα των συντάξεων, η πλειοψηφία των δικαστών υποστηρίζει ότι οι νέες περικοπές, με την επίκληση λόγων δημόσιου συμφέροντος, δεν ευσταθούν πλέον, καθώς αυτό έχει «υπερκαλυφθεί από τις αρχικές περικοπές». Οι σύμβουλοι Επικρατείας έκαναν, μάλιστα, λόγο για εξουθένωση των συνταξιούχων, επισημαίνοντας ότι οι σχετικές ευνοϊκές αποφάσεις δεν θα πρέπει να αφορούν μόνο τους συνταξιούχους του Δημοσίου (σ.σ.: Ελεγκτικό Συνέδριο), αλλά θα πρέπει να υπάρχει μέριμνα και για τους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα.
Οι σύμβουλοι, μάλιστα, εμφανίζονται ιδιαίτερα ανήσυχοι για το γεγονός ότι δεν έχουν διεξαχθεί μελέτες για τις επιπτώσεις του μέτρου αυτού στους συνταξιούχους, εκ των οποίων κάποιοι ενδεχομένως να βρίσκονται και κάτω από το όριο της αξιοπρεπούς διαβίωσης.
Αντιδράσεις
Σχολιάζοντας τη -διαφαινόμενη- απόφαση, οι επικεφαλής της Κοινωνικής Ασφάλισης δηλώνουν ότι αναμένουν να καθαρογραφεί και να τους κοινοποιηθεί, προκειμένου να διαβάσουν το σκεπτικό και να ενημερωθούν. Παράλληλα, επισημαίνουν ότι θα σεβαστούν την απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου και προειδοποιούν τους συνταξιούχους που δεν έχουν προσφύγει ακόμα, να μην απευθυνθούν σε δικηγορικά γραφεία, καθώς η απόφαση αφορά μόνο όσους έχουν ήδη προσφύγει.
Πάντως, στο υπουργείο Εργασίας αλλά και ευρύτερα στην κυβέρνηση υπάρχει η εκτίμηση ότι η απόφαση του ΣτΕ θα ισχυροποιήσει την επιχειρηματολογία της ελληνικής πλευράς στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές, κυρίως στο θέμα της κατάργησης της ρήτρας του μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις.