Μεταξύ συμφωνίας και ρήξης κινείται από χθες η Ελλάδα, καθώς το πλήρες αδιέξοδο στη διαπραγμάτευση απεφεύχθη μετά την τηλεφωνική επικοινωνία του πρωθυπουργού, κ. Αλ. Τσίπρα, με τον πρόεδρο της Κομισιόν, κ. Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, προχθές το απόγευμα, αλλά οι διαφορές μεταξύ της κυβέρνησης και των εκπροσώπων των δανειστών δεν έχουν γεφυρωθεί.
Σημαντικότερη παρέμενε έως και χθες η παράμετρος του χρέους, αφού η Αθήνα εμφανίζεται να δέχεται αύξηση του ύψους του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 1% του ΑΕΠ για το 2015.
Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τη συνάντηση που είχαν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. την περασμένη Τετάρτη, ο κ. Τσίπρας, η Γερμανίδα καγκελάριος κ. Αγκελα Μέρκελ και ο Γάλλος πρόεδρος κ. Φρανσουά Ολάντ, ο πρωθυπουργός εμφανίσθηκε έτοιμος να συζητήσει αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος και να προσεγγίσει το 1% που ζητούν οι θεσμοί, με αντάλλαγμα μια κίνηση ελάφρυνσης του χρέους, μέσω της μεταβίβασης στον ΕSM ομολόγων που διακατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, προκειμένου να επιμηκυνθούν με χαμηλότερα επιτόκια. Ομως, οι κ. Μέρκελ και Ολάντ απέρριψαν το αίτημα.
Κατά τις ίδιες πηγές, οι δύο ηγέτες ζήτησαν από τον πρωθυπουργό να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση με τους θεσμούς και η τρέχουσα αξιολόγηση και ως αντάλλαγμα να δοθεί στην Ελλάδα μια δήλωση ότι το ζήτημα του ελληνικού χρέους θα εξεταστεί στο μέλλον, ανάλογη εκείνης του 2012.
Υπ’ αυτή την έννοια, το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2015 και το ζήτημα του χρέους είναι δύο δίδυμα κλειδιά, από τα οποία θα εξαρτηθεί εάν στο Eurogroup της 18ης του μήνα θα σφραγιστεί η συμφωνία που θα τερματίσει το πεντάμηνο της αβεβαιότητας ή εάν τα σενάρια περί Grexit θα επανέλθουν στο προσκήνιο απειλητικότερα από ποτέ.
Δύο παραχωρήσεις
Σε κάθε περίπτωση, μετά το «τελεσίγραφο» του Euroworking Group της περασμένης Πέμπτης, που ουσιαστικά καλούσε την κυβέρνηση να συζητήσει με βάση την πρόταση των θεσμών, και έπειτα από μια πολύωρη συνεδρίαση της Ομάδας Διαπραγμάτευσης στο Μέγαρο Μαξίμου, στην οποία συζητήθηκαν ακόμη και σενάρια ρήξης, μη πληρωμής του ΔΝΤ και πρόωρων εκλογών, ο κ. Αλ. Τσίπρας προέβη σε δύο κρίσιμες παραχωρήσεις:
Σε συμβολικό επίπεδο απεδέχθη υπουργοί της κυβέρνησης να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι με τους εκπροσώπους των θεσμών. Οι κ. Γ. Δραγασάκης, Ν. Παππάς και Ευκλ. Τσακαλώτος επρόκειτο να βρίσκονται από χθες το πρωί στις Βρυξέλλες. Στόχος είναι να μεταφέρουν τις νέες ελληνικές προτάσεις σε εκπρόσωπο του κ. Γιουνκέρ και εάν αυτές κριθούν «αξιόπιστες», τα επόμενα εικοσιτετράωρα να συναντηθούν με εκπροσώπους του ΔΝΤ, της Κομισιόν και της ΕΚΤ. Πρόκειται για μια σημειολογική μεταστροφή μείζονος σημασίας για το Μέγαρο Μαξίμου, καθώς μόλις την περασμένη Δευτέρα, με εντολή του πρωθυπουργού, οι κ.
Παππάς και Τσακαλώτος είχαν αρνηθεί στη συνάντηση που είχαν με τον κοινοτικό επίτροπο, κ. Π. Μοσκοβισί, να είναι παρόντες και μέλη των θεσμών.
Σε πολιτικό επίπεδο, για πρώτη φορά, η Αθήνα αποδέχεται να συζητήσει πλεόνασμα της τάξης του 1% για το 2015, που συνεπάγεται όμως, όχι μόνο πρόσθετα εισπρακτικά μέτρα, μέσω αυξήσεων στον ΦΠΑ, αλλά κατά πληροφορίες και παρέμβαση στο πεδίο των συντάξεων, αν όχι με την εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, με περικοπές στα υψηλά κλιμάκια. Οπως αναφέρουν συνεργάτες του κ. Τσίπρα, πάντως, προϋπόθεση για να «δώσει» η Αθήνα το 1% στο πλεόνασμα, είναι να ανάψουν οι εταίροι το «πράσινο φως» για την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και βεβαίως να πάρει ως αντάλλαγμα κάτι πέραν μιας γενικόλογης δήλωσης για το χρέος.
Τα χρονικά όρια
Υπ’ αυτή την έννοια, οι επόμενες ώρες και ημέρες θα είναι κρίσιμες, καθώς υπάρχει το κρίσιμο «ορόσημο» του Eurogroup της 18ης του μήνα. Οπως αναγνωρίζουν κυβερνητικά στελέχη, ακόμη και εάν δεν επέλθει τη συγκεκριμένη ημέρα τελική λύση, η εκκρεμότητα δεν μπορεί να παραταθεί παρά για λίγες ακόμη ημέρες. Και τούτο, διότι τουλάχιστον ένα μεγάλο κομμάτι της συμφωνίας έχει καταστεί σαφές από τους κ. Μέρκελ, Ολάντ και Γιουνκέρ πως θα πρέπει να έχει ψηφιστεί πριν από τις 30 Ιουνίου, ώστε η όποια παράταση του ελληνικού προγράμματος –η διάρκεια της οποίας είναι ακόμη μέρος της διαπραγμάτευσης– να εγκριθεί από τα ξένα κοινοβούλια, περιλαμβανομένου του γερμανικού. Πάντως, κατ’ ορισμένες πληροφορίες, η κυβέρνηση συγκεντρώνει πόρους, ώστε να μπορεί να αντεπεξέλθει, ακόμη και εάν η εκκρεμότητα με τους εταίρους παραταθεί μέχρι τον Ιούλιο.
Σε κάθε περίπτωση, εάν τελικώς οι διαπραγματεύσεις ευοδωθούν, η επόμενη πράξη του «δράματος» θα παιχθεί εντός ελληνικού εδάφους, δηλαδή στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος και στη Βουλή. Κυβερνητικά και κοινοβουλευτικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ αναγνωρίζουν πως η εσωκομματική μάχη που θα κληθεί να δώσει ο κ. Τσίπρας θα είναι σκληρή και με αβέβαιη έκβαση. Ομως, θεωρούν πως τελικώς, έστω και εν μέσω αναταράξεων, η όποια συμφωνία θα εγκριθεί από την Κ.Ε. του κόμματος, υπό την αίρεση ότι θα υπάρχουν κάποια «κέρδη» από τη διαπραγμάτευση σε επίπεδο εργασιακών και χρέους, καθώς το όργανο, ούτως ή άλλως, λειτουργεί με όρους πλειοψηφίας και μειοψηφίας. Αντιθέτως, στην Κ.Ο. το τοπίο είναι πολύ ρευστό. Ομως, ο κ. Στ. Θεοδωράκης, που την Παρασκευή το πρωί είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον κ. Τσίπρα, ανέφερε το ίδιο βράδυ στην Κ.Ο. του «Ποταμιού» πως «εμείς θέλουμε λύση από αυτή τη Βουλή. Σήμερα, γιατί αύριο μπορεί να είναι αργά. Θα επιμείνουμε, λοιπόν, στην άποψή μας ότι ψηφίζουμε τη συμφωνία».