ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ Κανένα σχόλιο δεν υπάρχει επισήμως από την Ουάσιγκτον για την είδηση του δημοψηφίσματος, ωστόσο διάχυτη είναι η ανησυχία για την επόμενη ημέρα στην Ελλάδα και την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αρνείται να σχολιάσει την απόφαση της κυβέρνησης, η οποία πηγές της «Κ» εκτιμούν ότι καθιστά σχεδόν αδύνατη την πληρωμή του από τη χώρα την Τρίτη 30 Ιουνίου. Η διευθύντριά του Κριστίν Λαγκάρντ, που την περασμένη εβδομάδα συγκάλεσε δύο φορές το Εκτελεστικό Συμβούλιο προκειμένου να το ενημερώσει για τις εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα, βρίσκεται αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο που φοβόταν περισσότερο. Αν δεν πληρωθεί η δόση την Τρίτη, πάντως, η κυρία Λαγκάρντ έχει διαμηνύσει ότι θα ενημερώσει αμέσως το Εκτελεστικό Συμβούλιο ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε καθυστέρηση πληρωμών.
Από την πλευρά της, η αμερικανική κυβέρνηση επίσης τηρεί σιγήν ιχθύος, εν αναμονή των εξελίξεων στην Ευρώπη. Η εκτίμηση που υπάρχει, όμως, είναι ότι τίποτε καλό δεν μπορεί να βγει από ένα δημοψήφισμα – και μάλιστα σε μία τόσο κακή χρονική συγκυρία, όπου ο χρόνος και τα λεφτά έχουν τελειώσει. Το δημοψήφισμα δεν θεωρείται το κατάλληλο εργαλείο για να λύσει κανείς πολύπλοκα ζητήματα στις ΗΠΑ, πόσο μάλλον όταν δεν είναι σαφές ποιο είναι το ερώτημα. Η ανησυχία που εκφράζεται είναι ότι ο ελληνικός λαός θα θεωρήσει πως πρέπει να υποστηρίξει την κυβέρνηση, ελπίζοντας σε μία καλύτερη συμφωνία που όμως δεν υπάρχει ως επιλογή. Η μόνη πιθανότητα για μία καλύτερη συμφωνία θα ήταν αν η κυβέρνηση κάνει ένα βήμα πίσω και αποσύρει το δημοψήφισμα, κατόπιν διαπραγμάτευσης με τους πιστωτές. Η αμερικανική κυβέρνηση θα ήταν πρόθυμη να υποστηρίξει, σύμφωνα με πληροφορίες, μία τέτοια εξέλιξη.
«Δραματική και κακοσχεδιασμένη ζαριά», χαρακτηρίζει το δημοψήφισμα ο ερευνητής του ινστιτούτου Peterson Τζέικομπ Κίρκεγκααρντ –ακόμη περισσότερο αν η κυβέρνηση το χρησιμοποιεί ως διαπραγματευτική τακτική– στην οποία περίπτωση είναι επίσης κολοσσιαίο και επικίνδυνο λάθος. Οπως λέει στην «Κ», «κηρύσσοντας δημοψήφισμα σε μη δημοσιευμένα, διορθωμένα χαρτιά και λαμβάνοντας ενεργά θέση εναντίον τους, η κυβέρνηση ουσιαστικά δείχνει τη βασική της αντίθεση στην Ευρώπη… Δεν μπορεί να υπάρχει αμφιβολία ότι αυτό είναι ένα δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι στην Ευρώπη, όπως και αν διατυπωθεί το ερώτημα.
Ο κ. Κίρκεγκααρντ λέει ότι αυτή η εξέλιξη είναι πολύ χειρότερη από αυτήν που περιέγραψε στην κατάθεσή του στη Γερουσία την Πέμπτη, για τις συνέπειες μιας ελληνικής χρεοκοπίας. Οπως εκτιμά, «θα οδηγήσει πολύ σύντομα σε ελέγχους αναλήψεων, καθώς το πρόγραμμα θα λήξει και το ΔΝΤ δεν είναι πιθανό να πληρωθεί στην ώρα του. Οι επιπτώσεις στην οικονομία θα είναι πολύ κακές, αν και νομίζω ότι στο τέλος ο λαός θα ψηφίσει υπέρ της παραμονής στην Ευρώπη. Αλλά τότε τι; Με αυτήν τη στάση, η κυβέρνηση δεν μπορεί να συνεχίσει, άρα και οι εκλογές φαίνονται αναπόφευκτες».
Στελέχη του Ταμείου που γνωρίζουν καλά τις ελληνικές και ευρωπαϊκές ισορροπίες σημειώνουν ότι η επιμονή της κυβέρνησης στην πολιτική διαπραγμάτευση δεν μπορεί να λειτουργήσει. «Είναι δυνατόν οι πολιτικές εξελίξεις μιας χώρας να αλλάξουν τους κανονισμούς του Ταμείου;», διερωτάται χαρακτηριστικά ένας από αυτούς. Οπως εκτιμά, ακόμη και αν είναι μόνο ένα διαπραγματευτικό χαρτί, είναι απίθανο οι θεσμοί να αλλάξουν κάτι τόσο ουσιαστικό στη συμφωνία ώστε ο πρωθυπουργός να πάρει πίσω το δημοψήφισμα: «Εχουν εκτεθεί και αυτοί, όχι μόνον ως θεσμοί, είναι και κυβερνήσεις πίσω από τους θεσμούς». Απορία, εξάλλου, εκφράζεται για το γεγονός ότι η πρόταση που θα τεθεί στο δημοψήφισμα δεν περιλαμβάνει τις γαλλογερμανικές προβλέψεις, που ανέφεραν συγκεκριμένα ποσά, τις ημερομηνίες καταβολής τους και βέβαια την αναδιάρθρωση του χρέους.