Η επόμενη μέρα του «Οχι»

4' 2" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τ​​ην επομένη του «Οχι» οι τράπεζες δεν θα ανοίξουν, για μέρες ή και βδομάδες. Ο κ. Τσίπρας θα κατηγορήσει ξανά τους εταίρους, δηλώνοντας έτοιμος για διαπραγμάτευση.

Οι εταίροι θα απαντήσουν παγερά περιμένοντας την πρότασή του, καθώς θα ενεργοποιούν τα λεγόμενα «αμυντικά μέτρα» αντιμετώπισης των ήδη ελεγχόμενων επιπτώσεων της ελληνικής κατάρρευσης. Γνωρίζουν ήδη τα εξής:

α. Πέντε μήνες αποτυχημένων διαπραγματεύσεων απέδειξαν ότι ο κ. Τσίπρας δεν μπορεί να φτάσει σε συμφωνία, ή δεν θέλει, πιθανόν και τα δυο.

β. Οι οικονομικές συνθήκες έχουν δραματικά επιδεινωθεί.

γ. Ο κ. Τσίπρας είναι πια δεσμευμένος από το «Οχι». Ακόμα κι αν ήθελε να δείξει ευελιξία, δεν θα μπορεί.

Υπάρχει κι ένα τέταρτο: το διεθνές μήνυμα. Η επικράτηση του «Οχι» σημαίνει ότι η παράταξη των αντιευρωπαϊστών είναι πλέον κυρίαρχη στην ελληνική κοινωνία: η σύγκλιση των εθνικολαϊκιστών του ΣΥΡΙΖΑ, με τους υπερδεξιούς των ΑΝΕΛ, και τους φιλοναζιστές της Χ.Α. Αυτός ο λαός του «Οχι» θα έχει επικρατήσει. Κατά τραγική ειρωνεία, καθώς το 80% της κοινής γνώμης δηλώνει ότι προτιμά το ευρώ έναντι της δραχμής.

Η ερμηνεία του αποτελέσματος θα είναι δεδομένη για την Ευρώπη: οι Ελληνες επέλεξαν μόνοι τους ότι δεν θέλουν το ευρώ και τις θυσίες που συνεπάγεται. Ισως απέδειξαν επίσης ότι δεν ανήκουν στην ευρωπαϊκή οικογένεια.

Την επομένη του «Οχι» η χώρα θα έχει μπει σε έναν ραγδαίο φαύλο κύκλο καταστροφής. Οσο μεγαλύτερη η τραπεζική και οικονομική αποσταθεροποίηση, τόσο επιθετικότερη η σύγκρουση με τους εταίρους και το παιχνίδι επίρριψης ευθυνών, τόσο εντονότερη η αντιδημοκρατική διολίσθηση. Το ρήγμα της Ελλάδας με την Ευρώπη θα είναι αμοιβαίο, πλήρες, αγεφύρωτο.

Την Τετάρτη, η ΕΚΤ πιθανότατα θα κηρύξει τις ελληνικές τράπεζες αφερέγγυες, δηλαδή πτωχευμένες. Οπως οι κανόνες λειτουργίας της την υποχρεώνουν να κάνει. Οι καταθέσεις θα κουρευτούν – τα χρέη φυσικά θα εξακολουθούν να ισχύουν. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, νοικοκυριά, επιχειρήσεις, θα υποστούν τεράστια ζημιά. Ο κ. Τσίπρας θα απευθύνει οργισμένο διάγγελμα κατηγορώντας τους Ευρωπαίους ότι τιμωρούν τον ελληνικό λαό για το περήφανο «Οχι». Και θα καλέσει τον λαό σε μια ανεξάρτητη πορεία, «μακριά από τα μνημόνια». Με τελική κατάληξη τη δραχμή, μέσω ενός ενδιάμεσου σταδίου χαοτικής χρεοκοπίας εντός του ευρώ.

Η εξέλιξη θα γίνει αποδεκτή με ανακούφιση σε διάφορους συντηρητικούς κύκλους της Ευρωζώνης. Η μεγάλη πλειοψηφία για Grexit στη Γερμανία έχει ήδη διαμορφωθεί, το ίδιο και σε άλλες χώρες. Ο κ. Σόιμπλε έχει επικρατήσει κατά κράτος. Επίτευγμα κι αυτό μιας υπερφίαλης διαπραγμάτευσης, που σε πέντε μήνες εξανέμισε μια πενταετία προσαρμογής, και μετέτρεψε ένα διεθνές κεφάλαιο συμπάθειας και αλληλεγγύης για την Ελλάδα σε κόπωση, απορία, απέχθεια και οργή.

Με τη χρεοκοπία των τραπεζών χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα χρεοκοπήσουν. Μεγάλες εταιρείες (από κείνες που παρέχουν ποιοτικές θέσεις εργασίας και φέρνουν τεχνογνωσία και φορολογικά έσοδα) θα φύγουν. Στους κατεστραμμένους επιχειρηματίες και επενδυτές, και μόνο η φράση business in Greece θα προκαλεί οργή και θυμηδία για πολλά χρόνια. Οι 1,3 εκατομμύρια άνεργοι που θεωρούν ότι δεν έχουν τίποτα να χάσουν θα υποδεχτούν μερικές εκατοντάδες χιλιάδες νέων ανέργων.

Οσοι δημιουργικοί άνθρωποι πίστεψαν σε αυτό τον τόπο και προσπάθησαν να ξεκινήσουν μια επιχείρηση θα τα μαζέψουν και θα φύγουν. Δεν είναι μόνο ότι θα χάσουμε τους καλύτερους και παραγωγικότερους. Θα μείνουμε και με τους χειρότερους. Τους μπαχαλάκηδες, τους καφενόβιους, τους θαυμαστές του Κασιδιάρη και της Ραχήλ Μακρή. Κάπως έτσι οι κοινωνίες βυθίζονται σε φαύλους κύκλους καταστροφικής περιδίνησης. Από τη λιτότητα και την ύφεση κάποτε βγαίνεις και ανακάμπτεις – και θα ήμασταν ήδη εκεί χωρίς τα παίγνια του κ. Βαρουφάκη. Ενα κατεστραμμένο κράτος όμως δεν ανοικοδομείται, όταν περιβάλλεται από μια κοινωνία έξαλλη, αγριεμένη, παραδομένη σε πολιτικούς απατεώνες και δημαγωγούς, και σε κατάσταση εθνικού διχασμού.

Μετά τη χρεοκοπία, έξω από το ευρώ και την Ευρώπη, η Ε.Ε. (μαζί με άλλες περιφερειακές δυνάμεις όπως η Τουρκία) θα στηρίξει τους Ελληνες για να επιβιώσουν. Αλλά μόνο για να επιβιώσουν. Τα ΕΣΠΑ, οι αγροτικές επιδοτήσεις, τα ευρωπαϊκά δάνεια και οι χρηματοδοτήσεις, θα δώσουν τη θέση τους σε γενναιόδωρη χορήγηση ανθρωπιστικής βοήθειας. Η χώρα θα νοσταλγήσει τις χρηματοδοτήσεις των ευρωπαϊκών μνημονίων και του «extend and pretend», που μας αγόραζαν χρόνο αποτρέποντας το μοιραίο, για να φτιάξουμε στο μεταξύ το σπίτι μας.

Η χώρα μας θα γνωρίσει το μαζικότερο κύμα μετανάστευσης στην πρόσφατη ιστορία της. Τα ταξίδια θα γίνουν ξανά προνόμιο των πλουσίων, όπως ήταν πριν ενταχθούμε στην Ε.Ε. Η ζωή σε μια κατεστραμμένη οικονομία θα είναι ο θρίαμβος της ζούγκλας και της κοινωνικής ανισότητας.

Η ιστορία μας ως ανεξάρτητο κράτος ήταν μια ιστορία πείνας, φτώχειας, πολέμων και εμφυλίων, δικτατοριών, εθνικών διχασμών, ξενιτιάς, χρεοκοπιών, κρίσεων και ανεξέλεγκτου πληθωρισμού. Η μοναδική παρένθεση πραγματικής δημοκρατίας, ευρωπαϊκού βίου και σταθερότητας τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες οφείλεται στην πρόσδεσή μας στον πυρήνα της Ευρώπης. Χωρίς αυτόν τον ζωτικό δεσμό, θα ξανακυλήσουμε στους σκοτεινούς διαδρόμους του ιστορικού μας πεπρωμένου, έρμαια των κινδύνων και απειλών της ταραγμένης μας γειτονιάς.

Αυτά και άλλα πολλά διακυβεύονται στο δημοψήφισμα. Κανείς δεν δικαιούται να λέει ότι δεν γνώριζε.

* Ο κ. Γιώργος Παγουλάτος είναι καθηγητής Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και επισκέπτης καθηγητής στο Κολέγιο της Ευρώπης.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή