«Εμπνεύστε μια ολόκληρη γενιά», ήταν το σύνθημα των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου το 2012, ένα υπερήφανο πρόταγμα ότι αυτοί οι Αγώνες θα πετύχαιναν κάτι που καμία άλλη διοργάνωση δεν είχε καταφέρει. Αυτό όμως έχει γίνει πλέον μυλόπετρα για όσους συμμετείχαν.
Αυτό που άρεσε περισσότερο στη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή, αλλά και στη Βρετανία γενικά, ήταν η υπόσχεση ότι οι Αγώνες του 2012 θα άφηναν πίσω τους ένα «υγιέστερο» έθνος και θα άλλαζαν τις ζωές των νέων, μαζί με την αναδόμηση τμήματος του ανατολικού Λονδίνου και την υπογράμμιση της αξίας της κρατικής χρηματοδότησης υπέρ του πρωταθλητισμού.
Ακόμη και τότε, το 2005 όταν ανατέθηκαν οι Αγώνες στο Λονδίνο, υπήρχαν πολλοί που θεωρούσαν ότι η επένδυση 9,3 δισ. λιρών (12,9 δισ. ευρώ) σε ένα μεγάλο αθλητικό γεγονός δεν ήταν ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος για να αλλάξει τη δομή του ερασιτεχνικού αθλητισμού στη Βρετανία. Ομως η γοητευτική προσέγγιση από τον λόρδο Σεμπάστιαν Κόου (παλαιό ολυμπιονίκη) και τον τότε πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ ήταν ότι οι ίδιοι οι Αγώνες μαζί με την ανανέωση του Λονδίνου και τα οικονομικά οφέλη για τη Βρετανία θα άλλαζαν τη στάση της δημόσιας διοίκησης προς τον αθλητισμό.
Αυτό επαναλαμβανόταν σε κάθε εξαγγελία κυβερνητικής πολιτικής, είτε ήταν στην υγεία, είτε στις μεταφορές, είτε στην εκπαίδευση. Σε συνέντευξη Τύπου μία ημέρα μετά τους Αγώνες του 2012 ο τότε υπουργός Πολιτισμού, Τζέρεμι Χαντ, ενοχλήθηκε φανερά από κάποια σχόλιο των δημοσιογράφων πως η κυβέρνηση θα αποτύγχανε να ενισχύσει τον ερασιτεχνικό αθλητισμό. Ωστόσο, δέκα χρόνια μετά την αρχική υπόσχεση το 2005, ο γενικός διευθυντής της επιτροπής διεκδίκησης, ο Σερ Κιθ Μιλς δήλωσε σαφώς ότι η δέσμευση της κυβέρνησης για μια συντονισμένη στρατηγική ήταν θλιβερά ανεπαρκής.
«Τονίσαμε ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να διαθέτει εθνική στρατηγική για τον αθλητισμό και την απραξία, κι αυτό δεν έχει συμβεί» είπε ο Σερ Κιθ, που έχει συνεισφέρει 10 εκατ. λίρες σε οργανισμό που στηρίζει τον ερασιτεχνικό αθλητισμό. «Γενικά η κυβέρνηση είναι αρκετά καλή στα σχέδια αλλά όχι και πολύ καλή στην εφαρμογή τους» δήλωσε.
Αν και άλλα στοιχεία της ολυμπιακής κληρονομιάς ήταν επιτυχή, και υπήρχε συναίνεση μεταξύ των πολιτικών κομμάτων για τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων, σύμφωνα με τον Σερ Κιθ, σημειώθηκε έλλειψη συλλογικής σκέψης και δράσης σχετικά με την κληρονομιά στον τομέα της λαϊκής συμμετοχής στον αθλητισμό.
Παρά τις χρυσές αναμνήσεις από τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2012, που έχουν ήδη περάσει με στην ιστορία, και τη συνεχιζόμενη συζήτηση σχετικά με την επιτυχία ή την αποτυχία της υπόλοιπης ολυμπιακής κληρονομιάς, αυτό που η Τέσα Τζάουλ -η υπουργός που έπεισε τον κ. Μπλερ να αναλάβει τους Αγώνες- αποκάλεσε το σημαντικότερο κέρδος των Αγώνων, «η ταχύτερη πρόοδος προς ένα υγιέστερο έθνος», φαίνεται να χάνεται.
Καθοδικοί οι δείκτες αθλητισμού
Οποιο μέτρο σύγκρισης κι αν χρησιμοποιήσει κανείς, τα στατιστικά στοιχεία για την άθληση των Βρετανών μετά τους Ολυμπιακούς του Λονδίνου δεν είναι ευχάριστα. Τα διαρκή προβλήματα παραμένουν, όπως η έλλειψη συντονισμού μεταξύ σχολείων, τοπικής αυτοδιοίκησης και αθλητικών συλλόγων αλλά και η απουσία αναγνώρισης και οικονομικής ενίσχυσης για τους γυμναστές και τους προπονητές που ειδικεύονται σε συγκεκριμένες ηλικίες.
Ο αριθμός των αθλούμενων πολιτών έχει μειωθεί μετά τους Αγώνες λόγω της έλλειψης ενός σαφούς γενικού σχεδίου που να καλύπτει όλους τους τομείς της δημόσιας διοίκησης, των περικοπών και της σύγχυσης στον σχολικό αθλητισμό αλλά και της περικοπής εξόδων στην τοπική αυτοδιοίκηση που έχει πλήξει τους προϋπολογισμούς των δημοτικών αθλητικών εγκαταστάσεων.
Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η διαπίστωση ότι όλο και περισσότερο οι Βρετανοί καθίστανται ένα αθλητικός λαός δύο ταχυτήτων, με τη μικρότερη πρόοδο να σημειώνεται στις χαμηλότερες κοινωνικοοικονομικές τάξεις.
Ο οργανισμός «Σπορτ Ινγκλαντ», ο οποίος δαπανά κάθε χρόνο 325 εκατ. λίρες (450 εκατ. ευρώ) από κονδύλια του προϋπολογισμού και από τα κρατικά λαχεία, δημοσίευσε τον Ιούνιο τα στοιχεία άθλησης των ενηλίκων που ο νέος υφυπουργός Αθλητισμού Τρέισι Κράουτς χαρακτήρισε πολύ απογοητευτικά. Αυτά έδειξαν ότι ο αριθμός όσων ασχολούνται με κάποιο άθλημα τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα μειώθηκε κατά 222.000 άτομα μέσα σε έξι μήνες. Το ποσοστό όσων αθλούνται από τα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα έπεσε στο χαμηλότερο σημείο αφότου άρχισαν να συγκεντρώνονται τα στοιχεία αυτά, το 2005-06.
Στον σχολικό αθλητισμό η απόφαση του τότε υπουργού Παιδείας Μάικλ Γκόουβ να περικόψει τη χρηματοδότηση των αθλητικών συνεργασιών των σχολείων είχε μακροπρόθεσμες συνέπειες. Σε κάθε περίπτωση, οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Λονδίνου το 2012 δεν αποτέλεσαν τελικά το γεγονός που θα άλλαζε το τοπίο και στον σχολικό αθλητισμό.