Υστερα από ενάμιση χρόνο σχοινοτενών και πολύπλοκων διαπραγματεύσεων, είναι πολύ πιθανό να υπογραφεί σήμερα, στη Βιέννη, η οριστική συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Αυτή ήταν η αίσθηση που άφηναν, χθες το βράδυ, οι εκπρόσωποι τόσο του Ιράν, όσο και των έξι μεγάλων δυνάμεων (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία) που εμπλέκονται στις διαπραγματεύσεις στην αυστριακή πρωτεύουσα.
«Ελπίζω, πραγματικά το ελπίζω, ότι εισερχόμαστε στην τελική φάση αυτής της μαραθώνιας διαπραγμάτευσης», δήλωσε χθες στη Βιέννη ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Λοράν Φαμπιούς. «Η Γαλλία είχε εξ αρχής υιοθετήσει μια γραμμή εποικοδομητικής αποφασιστικότητας και ελπίζω ότι αυτό θα μας επιτρέψει να φτάσουμε γρήγορα στο τέλος του δρόμου, σε μια ικανοποιητική για όλους λύση», προσέθεσε.
Στο ίδιος μήκος κύματος, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι εκτίμησε ότι «φτάνουμε σε πραγματικές αποφάσεις» και ότι παραμένει «αισιόδοξος».
Ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος δήλωσε χθες το απόγευμα ότι «έχει επιτευχθεί συμφωνία στο 99% των ζητημάτων και η συμφωνία είναι έτοιμη». Ωστόσο δεν φαινόταν πιθανό να ολοκληρωθεί η σύνταξη του τελικού κειμένου της συμφωνίας, όπως και των πέντε τεχνικών παραρτημάτων που τη συνοδεύουν, κατά τη χθεσινή νύχτα. Τούτων δοθέντων, το πιθανότερο σενάριο ήθελε τη συμφωνία να ανακοινώνεται σήμερα, Δευτέρα, λίγες ώρες προτού εκπνεύσει και η τρίτη, ολιγοήμερη παράταση που δόθηκε από τα εμπλεκόμενα μέρη για την ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων.
«Εργαζόμαστε σκληρά, αλλά το να ολοκληρώσουμε τη συμφωνία απόψε είναι, από τεχνική άποψη, αδύνατον», δήλωσε ο Αλιζέρα Μιριουσεφί, εκπρόσωπος της ιρανικής αντιπροσωπείας. «Στο κάτω κάτω, μιλάμε για κείμενο 100 σελίδων», προσέθεσε.
Ενδειξη ότι βρισκόμαστε στο «παρά πέντε» της αίσιας ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων αποτέλεσε και η χθεσινή επιστροφή των υπουργών Εξωτερικών Ρωσίας και Κίνας, Σεργκέι Λαβρόφ και Γουάνγκ Γι, αντίστοιχα, στην αυστριακή πρωτεύουσα.
Οι διαβουλεύσεις σε υπουργικό επίπεδο διεξάγονταν σχεδόν σε καθημερινή βάση τις τελευταίες 16 ημέρες, μετά την επιστροφή του Τζον Κέρι και του Ιρανού ομολόγου του Τζαβάντ Ζαρίφ στη Βιέννη. Τα κυριότερα εμπόδια στον δρόμο για την επίτευξη συμφωνίας ήταν οι διαφορές των δύο πλευρών σχετικά με τον ρυθμό άρσης των οικονομικών κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στο Ιράν και οι αντιρρήσεις της Τεχεράνης στην αξίωση Δυτικών δυνάμεων, κυρίως ΗΠΑ και Γαλλίας, για την επιθεώρηση ιρανικών στρατιωτικών εγκαταστάσεων. Στην πορεία εμφανίστηκε και τρίτο εμπόδιο, καθώς η ιρανική αντιπροσωπεία ζήτησε άρση του διεθνούς εμπάργκο όπλων που έχει επιβληθεί στην Τεχεράνη από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Το ιρανικό αίτημα υποστηρίχθηκε από τη Ρωσία και την Κίνα, αλλά μέχρι χθες προσέκρουε στην άρνηση των Δυτικών δυνάμεων.
Εφόσον υπογραφεί σήμερα συμφωνία, θα αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την επικύρωσή της από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Στην Τεχεράνη δεν αναμένονται εκπλήξεις, καθώς ο ανώτατος ηγέτης, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, που έχει τον τελευταίο λόγο, στηρίζει τον πρόεδρο Χασάν Ρουχανί και τον υπουργό Εξωτερικών Τζαβάντ Ζαρίφ σε όλη τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης.
Λιγότερο σαφή είναι τα πράγματα στην Ουάσιγκτον, καθώς η ζωηρή επιθυμία του προέδρου Ομπάμα για συμφωνία προσκρούει στην αντίθεση μεγάλης μερίδας των Ρεπουμπλικανών που κυριαρχούν στο Κογκρέσο. Ο επικεφαλής του κόμματος στη Γερουσία, Μιτς Μακόνελ, εκτίμησε ότι ο Μπαράκ Ομπάμα θα δυσκολευτεί «να πουλήσει τη συμφωνία στο Κογκρέσο» και ότι η εκκολαπτόμενη συμφωνία «θα επιτρέψει στο Ιράν να μείνει στο κατώφλι της μετατροπής του σε πυρηνική δύναμη».