Ιστορική συμφωνία για τα πυρηνικά

Ιστορική συμφωνία για τα πυρηνικά

2' 36" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος πολιτικού θριάμβου για τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα και τον Ιρανό ομόλογό του Χασάν Ρουχανί ολοκληρώθηκε χθες, στη Βιέννη, με μια ιστορική συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Υστερα από έναν μαραθώνιο εντατικών, συχνά ολονύκτιων διαπραγματεύσεων, που κράτησαν 18 ημέρες, οι υπουργοί Εξωτερικών των έξι μεγάλων δυνάμεων (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία) και του Ιράν ανακοίνωσαν την αίσια έκβαση της διαδικασίας.

«Η συμφωνία σηματοδοτεί ακόμη ένα κεφάλαιο στην επιδίωξή μας για έναν πιο ασφαλή, πιο εποικοδομητικό και πιο ελπιδοφόρο κόσμο», δήλωσε ο Μπαράκ Ομπάμα. «Αυτή η συμφωνία προσφέρει μια ευκαιρία να κινηθούμε προς μια νέα κατεύθυνση», προσέθεσε ο Αμερικανός ηγέτης, αναφερόμενος στις σχέσεις της χώρας του με το Ιράν.

Οι δηλώσεις Ομπάμα μεταδόθηκαν σε ζωντανή σύνδεση από τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης, ένδειξη ότι αρχίζουν να λιώνουν οι πάγοι ανάμεσα στην αμερικανική υπερδύναμη και την Ισλαμική Δημοκρατία, 36 χρόνια μετά την κρίση των ομήρων στην αμερικανική πρεσβεία της Τεχεράνης, που σηματοδότησε τη ρήξη μεταξύ των δύο χωρών.

Αμέσως μετά τις δηλώσεις Ομπάμα, ο Χασάν Ρουχανί απηύθυνε τηλεοπτικό διάγγελμα, όπου υποστήριξε ότι «ο Θεός ανταποκρίθηκε στις προσευχές του έθνους μας» και ότι «όλοι οι στόχοι» της κυβέρνησής του επιτεύχθηκαν. «Η σημερινή ημέρα σηματοδοτεί το τέλος της τυραννίας εναντίον του έθνους μας και την έναρξη της συνεργασίας μας με τον κόσμο», προσέθεσε ο μετριοπαθής πρόεδρος του Ιράν, ο οποίος από τη στιγμή που εξελέγη στο αξίωμά του, το 2013, κατέστησε την επίτευξη συμφωνίας τον κεντρικό άξονα των προσπαθειών του.

Η συμφωνία προβλέπει δραστική αποκλιμάκωση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος για τα επόμενα 15 χρόνια, υπό αυστηρή διεθνή επίβλεψη. Κατ’ αυτό τον τρόπο, οι μεγάλες δυτικές δυνάμεις, που υποπτεύονται ενδεχόμενες στρατιωτικές εφαρμογές του προγράμματος, διασφαλίζουν ότι το Ιράν δεν θα βρεθεί, για μία τουλάχιστον δεκαετία, κοντά στο κατώφλι της ικανότητας κατασκευής ατομικής βόμβας.

Σε αντάλλαγμα, θα αρθούν σταδιακά οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στο Ιράκ, οι οποίες έχουν συρρικνώσει την πετρελαϊκή παραγωγή και μειώσει το εθνικό εισόδημα κατά 20%, σύμφωνα με επενδυτικούς παράγοντες. Αμερικανικοί κύκλοι εκτιμούν ότι με την άρση των κυρώσεων το Ιράν θα αποκτήσει πρόσβαση σε περιουσιακά στοιχεία που έχουν παγώσει στο εξωτερικό, ύψους περίπου 100 δισ. δολαρίων. Ωστόσο, οι κυρώσεις θα μπορούν να επανενεργοποιηθούν εφόσον διαπιστωθούν παραβάσεις από ιρανικής πλευράς.

Ενα από τα βασικά «αγκάθια» που εμπόδιζαν, μέχρι την τελευταία στιγμή, την επίτευξη συμφωνίας ήταν η αξίωση της Δύσης για επιθεωρήσεις του ΟΗΕ σε στρατιωτικές βάσεις του Ιράν, κάτι που απέρριπτε κατηγορηματικά η Τεχεράνη. Η λύση που δόθηκε τελικά ήταν ο σχηματισμός οκταμελούς επιτροπής επίβλεψης της συμφωνίας, η οποία θα αποφασίζει με απλή πλειοψηφία για τα επίμαχα προβλήματα. Στην επιτροπή θα εκπροσωπούνται το Ιράν, οι έξι μεγάλες δυνάμεις και τα υπόλοιπα μέλη της Ε.Ε., πράγμα που σημαίνει ότι Ρωσία και Κίνα δεν θα μπορούν να ασκούν βέτο. Σε περίπτωση που τεθεί θέμα επιθεώρησης μιας «ύποπτης» στρατιωτικής εγκατάστασης, το Ιράν θα πρέπει είτε να επιτρέψει την πρόσβαση διεθνών επιθεωρητών είτε να δώσει επαρκείς εξηγήσεις με άλλο τρόπο.

Αναφορικά, τέλος, με την αξίωση του Ιράν για τερματισμό του εμπάργκο όπλων, η συμφωνία προβλέπει ότι αυτό θα γίνει ύστερα από πάροδο πενταετίας, αλλά και ότι θα μπορούν να γίνουν και νωρίτερα παραδόσεις οπλικών συστημάτων με απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή