Σχέδιο ηλεκτρονικής εισβολής (χάκινγκ) στο σύστημα φορολόγησης των Ελλήνων και χρήση των ΑΦΜ των φορολογουμένων σε ένα παράλληλο σύστημα πληρωμών είχε ο Γ. Βαρουφάκης. Με βάση αυτή την ιδέα, ο κάθε φορολογούμενος θα λάμβανε έναν λογαριασμό με έναν αριθμό PIN που θα ήταν συνδεδεμένος με το ΑΦΜ του. Θα μπορούσαν με αυτό τον τρόπο να γίνονται ηλεκτρονικές πληρωμές μέσω του συστήματος. Σταδιακά θα ήταν εφικτές οι πληρωμές μέσω εφαρμογών για «έξυπνα» τηλέφωνα (smartphones). Ο Βαρουφάκης είχε πει σε hedge funds ότι το χακάρισμα ήταν απαραίτητο, καθώς το λογισμικό του φορολογικού συστήματος ελεγχόταν από την τρόικα και για τον λόγο αυτό το σχέδιο έπρεπε να παραμείνει μυστικό.
Το άγριο plan B λίγο θα συνέβαλε στη μείωση της πίεσης που δέχεται η ελληνική οικονομία, εάν η κυβέρνηση είχε επιλέξει μία πρόσωπο με πρόσωπο αντιπαράθεση με τους δανειστές της, εκτός εάν θεωρείτο προσωρινή λύση για τη δημιουργία γέφυρας προς την επανεισαγωγή της δραχμής. Δόξα τω Θεώ, ο Αλέξης Τσίπρας δεν έδωσε το τελικό πράσινο φως. Η ιστορία αυτή μοιάζει με θρίλερ: ένας καθηγητής Τεχνολογικής Πληροφόρησης, παιδικός φίλος του Βαρουφάκη, ο οποίος προσελήφθη να διεκπεραιώσει το πρότζεκτ και μερικά hedge funds, με ορισμένες «guest» εμφανίσεις του βαρόνου Νόρμαν Λάμοντ, πρώην υπουργού Οικονομικών της Μεγάλης Βρετανίας. Το μόνο στοιχείο που λείπει είναι το σεξ. Εάν κανείς προσθέσει μία δεύτερη ιδέα που προωθήθηκε από τον Παναγιώτη Λαφαζάνη, ηγέτη της Αριστερής Πλατφόρμας, για εισβολή στο Νομισματοκοπείο, πρέπει τουλάχιστον να θαυμάσουμε τη γόνιμη φαντασία των αριστερών της Ελλάδας.
Το σχέδιο παράλληλου συστήματος πληρωμών του Βαρουφάκη μπορεί να είναι ευφυές, αλλά δεν νομίζω ότι θα είχε βοηθήσει στην ελάφρυνση των πιέσεων, εάν οι τράπεζες είχαν χρεοκοπήσει, ύστερα από μία αντιπαράθεση με τους δανειστές. Οι πληρωμές που θα πραγματοποιούνταν από την κυβέρνηση μέσω φορολογικών λογαριασμών θα ήταν στην ουσία IOU. Αν και αρχικά θα αποδίδονταν σε ευρώ, οι αποδέκτες τους θα τα αντιμετώπιζαν ως πρόδρομο της δραχμής και θα τα κοστολογούσαν ως απότομη έκπτωση των πραγματικών ευρώ. Κανένας δεν θα μπορούσε να αντλήσει πραγματικά μετρητά μέσω του φορολογικού συστήματος πληρωμών, ούτε θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το ποσό για να πληρώσει εισαγωγές. Το οικονομικό χάος θα ήταν πολύ πιο σοβαρό από αυτό που προκάλεσαν τα capital controls του περασμένου μήνα. Οι άνθρωποι δεν θα ήθελαν να λαμβάνουν IOU μέσω του συστήματος. Θα τα δέχονταν μόνο εξαναγκαστικά. Οσοι λάμβαναν IOU θα προσπαθούσαν να τα μεταφέρουν σε κάποιον άλλο το συντομότερο δυνατό, σαν ένα παιχνίδι που προσπαθείς να περάσεις την καυτή πατάτα από τα χέρια σου στα χέρια του άλλου. Θα πλήρωνε η κυβέρνηση τους μισθούς του δημοσίου και τις συντάξεις έτσι; Ο Βαρουφάκης έχει αναφέρει μόνο ένα παράδειγμα πληρωμής μίας φαρμακευτικής εταιρείας με αυτόν τον τρόπο. Σε περίπτωση, όμως, που η κυβέρνηση δεν διέθετε ρευστότητα με τις τράπεζες κλειστές, μπορεί και να πλήρωνε μισθούς και συντάξεις μέσω αυτού του συστήματος. Αυτή η επιλογή θα ήταν απίστευτα αντιδημοφιλής.
Το εν λόγω σύστημα πληρωμών θα επέτρεπε στην κυβέρνηση να επιβιώνει με πιστώσεις, αλλά είναι αμφίβολο εάν θα επέτρεπε σε άλλους να δημιουργήσουν πιστώσεις. Στη θεωρία, άτομα και επιχειρήσεις θα μπορούσαν να έχουν αρνητικά υπόλοιπα στους φορολογικούς τους λογαριασμούς. Αυτό θα είχε μετατρέψει το σύστημα πληρωμών σε κανονικό τραπεζικό σύστημα, αλλά θα άνοιγε πολλά νέα ζητήματα: πώς θα αντιμετωπίζονταν τα προβλήματα στο δανεισμό σε μία τράπεζα που δεν διαθέτει κανένα κεφάλαιο;
Υπενθυμίζεται ότι οι υπαρκτές τράπεζες θα ήταν κλειστές σε ένα τέτοιο σενάριο. Ο μόνος τρόπος να «ξεπαγώσουν» τα αποθέματα θα ήταν η ανακεφαλαιοποίηση και ένα μεγάλο κούρεμα ή η επαναφορά της δραχμής, καθώς η κυβέρνηση θα χρησιμοποιούσε τα νέα νομίσματα για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Η επιστροφή της δραχμής θα ήταν το επόμενο λογικό βήμα, αφού οι κανονικές τράπεζες θα μπορούσαν να ανοίξουν ξανά και θα μπορούσαν να συνδεθούν εκ νέου με το φορολογικό σύστημα πληρωμών, με τα ΑΤΜ να βγάζουν πλέον δραχμές. Το παράλληλο σύστημα πληρωμών θα είχε νόημα μόνο εάν αποτελούσε προσωρινό μέτρο για ομαλή μετάβαση προς τη δραχμή – όχι ως μέσο για παραμονή στο ευρώ μετά τη χρεοκοπία. Ο Βαρουφάκης είπε ότι ο Τσίπρας τού έδωσε εξουσιοδότηση για να εργαστεί σε ένα plan B τον Δεκέμβριο, πριν από τις εθνικές εκλογές. Δεν είναι ξεκάθαρο, ωστόσο, τι ακριβώς εξουσιοδότησε ο Τσίπρας και γιατί το συγκεκριμένο σχέδιο του Βαρουφάκη δεν εφαρμόσθηκε τελικά.
* Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην προσωπική ιστοσελίδα του αθρογράφου.