«Μια λέξη μπορεί να περιγράψει τις εντυπώσεις μου από τη συμμετοχή μου στο summer school: ενθουσιασμός. Ηταν τιμή μου να συνδιαλεχθώ με τέτοιου βεληνεκούς καθηγητές, τόσο σε επιστημονικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο». Ετσι περιγράφει την εμπειρία του στο 4ο θερινό σχολείο του παγκόσμιου ελληνικού βιοϊατρικού συλλόγου (WHBA) ένας εκ των σαράντα φοιτητών (συμμετείχαν Ελληνες και ξένοι). Ο ενθουσιασμός, μάλιστα, των Ελλήνων ήταν τέτοιος που συνέταξαν μια επώνυμη επιστολή, όπου περιγράφουν τη «δίψα» τους για εκπαιδευτικές ευκαιρίες διεθνών προδιαγραφών σε μια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία, αλλά και κάνουν έκκληση για υποστήριξή της από τα μεγάλα ιδρύματα της χώρας. Από το 2012 συρρέουν στη Μάνη ομογενείς καθηγητές από τον κλάδο των βιοεπιστημών, που για μια εβδομάδα διδάσκουν αφιλοκερδώς, όπως και φοιτητές από ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια, που επιλέγονται βάσει βιογραφικού.Τη διοργάνωση υποστηρίζουν ελληνικές και ξένες φαρμακευτικές εταιρείες, ιδιώτες όπως ο Ελληνοαμερικανός Roy Vagelos, ομογενειακοί σύλλογοι Λακώνων, ο Δήμος Ανατολικής Μάνης, ενώ και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει «αγκαλιάσει» την πρωτοβουλία. Ως εκ τούτου, το 60% των φοιτητών λαμβάνει πλήρη υποτροφία, ένα 40% όμως καλούνται να πληρώσουν οι ίδιοι τη διαμονή τους. «Η φιλοσοφία της διοργάνωσης είναι διττή» σημειώνει στην «Κ» ο δρ Κωνσταντίνος Δροσάτος, καθηγητής Φαρμακολογίας στο Πανεπιστήμιο Temple των ΗΠΑ, που έως το 2014 ήταν πρόεδρος του WHBA. «Θέλουμε να συστήσουμε ένα δίκτυο αριστείας, αφενός να φέρουμε σε επαφή τους Ελληνες φοιτητές με τους ξένους συναδέλφους τους, που στο άμεσο μέλλον θα βρίσκονται σε θέσεις ισχύος» εξηγεί ο καθηγητής, «αλλά παράλληλα να δημιουργήσουμε τη νέα γενιά φιλελλήνων».
Η εμπειρία αποδεικνύεται εν τέλει πολύτιμη για όλους. Σε δίλημμα βρισκόταν πέρυσι ο κ. Χρήστος Ευαγγέλου, που σήμερα κάνει μεταπτυχιακό στο Κέντρο Ερευνας για τον καρκίνο στο Πανεπιστήμιο της Χαϊλδεβέργης. «Με είχαν δεχθεί σε δύο πανεπιστήμια και έπρεπε να επιλέξω το κατάλληλο» θυμάται σήμερα, «το περίφημο meet with the professor, κάτι που τόσο μας λείπει από τα ελληνικά πανεπιστήμια με βοήθησε πολύ».
Το πρόγραμμα είναι εξαιρετικά απαιτητικό, καθώς τις πρώτες μέρες περιλαμβάνει διαλέξεις πάνω στα αντικείμενα καρδιολογίας, νευροεπιστημών, ανοσολογίας και νέων τεχνολογιών, στα οποία οι φοιτητές εξετάζονται με ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών. Επίσης, δύο εβδομάδες πριν από την έναρξη του summer school, οι φοιτητές έχουν διαλέξει ένα αντικείμενο, το οποίο μελετούν και παρουσιάζουν στα αγγλικά στο κοινό. «Είχαμε όλοι τόσο ζήλο, που είχαμε έτοιμες τις παρουσιάσεις πριν φτάσουμε στη Μάνη, είχαμε μάλιστα βρει και επιπλέον βιβλιογραφία» λέει στην «Κ» η 23χρονη Ελευθερία Λεδάκη, μεταπτυχιακή φοιτήτρια στην Ιατρική Κρήτης, που κέρδισε ένα από τα τέσσερα βραβεία. «Είχα τη δυνατότητα να εμβαθύνω τις γνώσεις μου και να ακούσω νέες τεχνικές, που οι εν λόγω καθηγητές έχουν αναπτύξει». Η παρουσίαση της Ελευθερίας, που συνεργάστηκε με άλλα τρία άτομα, αφορούσε την αλληλούχιση του ανθρώπινου γονιδιώματος (DNA) και το ηθικό δίλημμα, αν θέλουμε να γνωρίζουμε την ασθένεια που ενδεχομένως θα μας προσβάλει σε δέκα χρόνια ή όχι… «Μπολιάσαμε την παρουσίασή μας με χιούμορ στο πρότυπο των καθηγητών μας» ομολογεί η 23χρονη βιολόγος, που κάνει λόγο «για την πιο ολοκληρωμένη ακαδημαϊκή εμπειρία έως τώρα». Μπορεί το βραβείο να μην είχε υλική υπόσταση, ήταν όμως μια σημαντική επιβράβευση για την ίδια.
«Οι Ελληνες φοιτητές έχουν εμποτιστεί με μεγάλη ηττοπάθεια» επισημαίνει από τις ΗΠΑ ο δρ Δροσάτος, «παρότι είναι οι πρώτοι των πρώτων, αναρωτιούνται αν θα μπορούσαν να είναι ανταγωνιστικοί στο εξωτερικό, ενώ δήλωναν ευχαριστημένοι ακόμα και με την άμισθη εργασία σε εργαστήρια». Τις ανησυχίες των νεαρών επιστημόνων προσπάθησε να κατευνάσει ο ομογενής καθηγητής. «Δεν είμαι υπέρ του εξωτερικού με κάθε κόστος, είναι προτιμότερο να εργάζεσαι σε ένα καλό εργαστήριο στην Ελλάδα, παρά να βρεθείς σε ένα μέτριο πανεπιστήμιο του εξωτερικού» απαντά στην «Κ». Μετά το πέρας του θερινού σχολείου ακολούθησε συνέδριο στην Αθήνα, όπου το κεντρικό θέμα ήταν η έρευνα ως μοχλός ανάπτυξης της οικονομίας, ενώ του χρόνου σχεδιάζεται να εστιάσει στη διασύνδεση της ακαδημίας με τη βιομηχανία.
Μάθημα και ψυχαγωγία επί ελληνικού εδάφους
Το φετινό καλοκαίρι υπήρξε πόλος έλξης φοιτητών διαφορετικών προελεύσεων, που είχαν την ευκαιρία να συνδυάσουν μάθημα, ξεναγήσεις και λίγη ψυχαγωγία επί ελληνικού εδάφους. «Συνομιλώντας με τον συνάδελφό μου, καθηγητή της έδρας Νεοελληνικών και Ελληνοκαναδικών Σπουδών “Φρίξος Β. Παπαχρηστίδης” στο Πανεπιστήμιο McGill στο Μόντρεαλ του Καναδά, Τάσο Αναστασιάδη, διαπιστώσαμε ότι σήμερα υπάρχει διεθνώς τεράστιο ενδιαφέρον για την Ελλάδα, αλλά ελάχιστη γνώση για τη χώρα μας», εξηγεί στην «Κ» ο κ. Γιώργος Αντωνίου, ακαδημαϊκός συνεργάτης στο Διεθνές Πανεπιστήμιο και υπεύθυνος συντονιστής του θερινού σχολείου «Μεσογειακές και Ευρωπαϊκές Διασυνδέσεις», ενα κοινο προγραμμα καναδικου και ελληνικου δημοσιου πανεπιστημιου το οποιο ειναι μοναδικο.. «Ετσι συστήσαμε ένα summer school με στόχο αφενός την εμβάθυνση των γνώσεων για την Ελλάδα, αφετέρου την απομυθοποίηση πολλών πτυχών της σύγχρονης Ελλάδας που επιβιώνουν στο εξωτερικό», σχολιάζει από την πλευρά του ο κ. Αναστασιάδης. Μελλοντικά σχεδιάζουν τη μείξη των φοιτητών των δύο χωρών: «Θέλουμε να αναπτύξουμε ένα πρόγραμμα υποτροφιών για Ελληνες φοιτητές, ώστε να μπορούν να συμμετάσχουν ισότιμα στο summer school και να δώσουν στους συνομηλίκους τους Καναδούς μια ρεαλιστική εικόνα της σύγχρονης Ελλάδας».
Η φετινή πρόταση σπουδών που απευθυνόταν στους Καναδούς φοιτητές περιελάμβανε τέσσερις εβδομάδες στη Θεσσαλονίκη, οι οποίες ήταν δικαίως κατανεμημένες σε διαφορετικές θεματικές. Ετσι, η πρώτη εβδομάδα ήταν αφιερωμένη στην ανθρωπολογική προσέγγιση της Θεσσαλονίκης ανά εποχές, η δεύτερη στον Μέγα Αλέξανδρο, η τρίτη στη σύγχρονη ιστορία της Θεσσαλονίκης, δηλαδή στη μετάβαση από την οθωμανική αυτοκρατορία στο εθνικό κράτος, και, τέλος, την τέταρτη βδομάδα το θέμα ήταν η σχέση της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Κατά σύμπτωση, η εκπνοή του summer school συνέπεσε χρονικά με τις παραμονές του δημοψηφίσματος. «Η ατμόσφαιρα ήταν τεταμένη εκείνες τις ημέρες, ωστόσο η εικόνα που μετέφεραν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στη Βόρεια Αμερική ήταν πολύ περισσότερο συναισθηματικά φορτισμένη», σχολιάζει στην «Κ» η Καναδή φοιτήτρια Jilian Tomimoto. «Ενιωσα ότι ήμουν παρών εκεί όπου γράφεται η σύγχρονη ιστορία!» Το αυξανόμενο ενδιαφέρον των νεαρών Καναδών για όσα εκτυλίσσονται στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια είναι αδιαμφισβήτητο, εξ ου και έχουν ενταχθεί στις νεοελληνικές σπουδές μαθήματα πολιτικής επιστήμης και ιστορίας.
Αυτό, πάντως, που κέρδισε τους φοιτητές ήταν ο συνδυασμός μαθημάτων και ξεναγήσεων. «Η εκδρομή στο Αγιον Ορος ήταν μοναδική εμπειρία», διηγείται ο κ. Αναστασιάδης. «Μείναμε σε απόσταση 150 μέτρων από την ακτή και κάναμε δοξολογία και προσκύνημα μέσα στο καραβάκι». Μεγάλη ήταν η αλληλεπίδραση των φοιτητών και με τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης, καθώς είχαν την ευκαιρία καθημερινά να συνομιλούν μαζί τους. Η επίσκεψη είκοσι φοιτητριών στα Λουτρά της Θεσσαλονίκης, μάλιστα, άφησαν άφωνο έναν ηλικιωμένο Θεσσαλονικιό που μονολόγησε: «Δεν έχω ξαναδεί πιο όμορφες γυναίκες στη ζωή μου!».