Εμπλοκή με το καλημέρα του νέου προγράμματος «βλέπουν» οι δανειστές, καθώς αναβάλλεται η ολοκλήρωση του πρώτου ελέγχου που ήταν προγραμματισμένος για τον Οκτώβριο, δεδομένων των πολιτικών εξελίξεων. Το γεγονός αυτό σημαίνει καθυστέρηση για τη συζήτηση για το χρέος και για την εκταμίευση των δόσεων, ενώ ερωτήματα δημιουργούνται για το χρονοδιάγραμμα της ανακεφαλαιοποίησης. Ταυτόχρονα, δεν έχουν ακόμη καθοριστεί τα προαπαιτούμενα μέτρα, τα οποία θα πρέπει να εφαρμόσει η Ελλάδα για να εκταμιευθεί η υποδόση των 3 δισ. ευρώ που εγκρίθηκε τον Αύγουστο και είχε σχεδιαστεί να παρασχεθεί το φθινόπωρο. O αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε εκταμίευση 2 δισ. τον Σεπτέμβριο και 1 δισ. τον Οκτώβριο. Σε ό,τι αφορά τα προαπαιτούμενα, αυτά θα καθοριστούν –εκτός απροόπτου– σε Eurogroup του Σεπτεμβρίου.
Στελέχη των δανειστών της χώρας εκτιμούν ότι οι πολιτικές εξελίξεις δεν θα επιτρέψουν τον γρήγορο σχηματισμό κυβέρνησης και κυρίως την ολοκλήρωση εντός του Οκτωβρίου του πρώτου ελέγχου, όπως είχε σχεδιαστεί. Οπως αναφέρουν στην «Κ», το χρονοδιάγραμμα που ήθελε τον πρώτο έλεγχο να κλείνει μέσα στον Οκτώβριο «είναι μάλλον απίθανο να υλοποιηθεί» και προσθέτουν πως το νέο χρονοδιάγραμμα θα καθοριστεί επί της ουσίας από τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας.
Στο πλαίσιο αυτό, εκτιμούν ότι τα κρατικά ταμεία ενδεχομένως και υπό συνθήκες να «αντέχουν» μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου, χωρίς την εκταμίευση των υποδόσεων των 3 δισ. ευρώ. Ωστόσο, δεν αποκλείουν το Eurogroup να ορίσει δύο «πακέτα» προαπαιτούμενων μέτρων που θα πρέπει να υιοθετήσει η Ελλάδα εντός του Οκτωβρίου και του Νοεμβρίου και εφόσον εφαρμοστούν, να «σπάσει» η υποδόση των 3 δισ. ευρώ σε δύο μικρότερες δόσεις, ανάλογα με τις ανάγκες της χώρας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Π. Τόμσεν αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια άτυπης ενημέρωσης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) στην ισχυρή πιθανότητα καθυστέρησης της επόμενης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος. Κάτι το οποίο θα οδηγήσει σε καθυστέρηση της εκταμίευσης της τελευταίας υποδόσης που εγκρίθηκε στα μέσα Αυγούστου, ύψους 3 δισ. ευρώ, ενώ θα μεταφέρει για αργότερα και τη συζήτηση για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους. Θέμα το οποίο αποτελεί βασική προϋπόθεση για το Ταμείο ώστε να συμμετάσχει στο νέο πρόγραμμα. Ειδικότερα, τα προβλήματα από την καθυστέρηση έχουν να κάνουν με το ότι:
1. Η Ελλάδα θα καθυστερήσει να λάβει την υποδόση των 3 δισ. ευρώ. Η μη παροχή της δόσης θα έχει ως αποτέλεσμα να μην εξοφληθεί μέρος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τους προμηθευτές του, διατηρώντας τις συνθήκες ασφυξίας στην πραγματική οικονομία και παρατείνοντας την ύφεση. Επίσης, η χώρα θα αντιμετωπίσει εκ νέου προβλήματα στην αποπληρωμή των υποχρεώσεών της προς το ΔΝΤ. Εντός του Σεπτεμβρίου η Ελλάδα θα πρέπει να καταβάλει περί το 1,6 δισ. ευρώ σε τέσσερις δόσεις προς το Ταμείο (το ποσό είναι εξασφαλισμένο από τη δόση που εκταμιεύθηκε τον Αύγουστο), ενώ στις 13 Οκτωβρίου υπάρχει άλλη μία δόση ύψους 460 εκατ. ευρώ. Τον Νοέμβριο υπάρχει άλλη μία υποχρέωση της τάξης των 180 εκατ. ευρώ, αλλά το πρόβλημα είναι τον Δεκέμβριο που θα πρέπει να εξοφληθούν προς το ΔΝΤ δόσεις ύψους 1,2 δισ. ευρώ.
2. Δεν θα ξεκινήσει εγκαίρως η συζήτηση για τη νέα ρύθμιση του ελληνικού χρέους και θα τεθεί σε κίνδυνο το χρονοδιάγραμμα ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών. Ο προγραμματισμός προβλέπει ότι θα πρέπει πρώτα να κλείσει ο έλεγχος των θεσμών, να συμφωνηθούν στη συνέχεια τα μέτρα για το χρέος και μετά να εγκρίνει το ΔΝΤ τη συμμετοχή του στο νέο πρόγραμμα της Ελλάδας. Η αλληλουχία αυτών των γεγονότων έχει προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί το πολύ έως τις αρχές Νοεμβρίου. Ομως, μία καθυστέρηση στον έλεγχο των δανειστών θα έχει αρνητικές επιπτώσεις και στην υλοποίηση των επόμενων βημάτων. Παράλληλα, για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών η Ευρωζώνη έχει καταστήσει σαφές ότι θα πρέπει να έχει τελειώσει μέχρι τις 15 Νοεμβρίου. Σε διαφορετική περίπτωση είναι ορατός ο κίνδυνος του «bail-in».
Την ανησυχία τους για το πώς θα επιδράσουν στην εφαρμογή του προγράμματος οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα εκφράζει εμμέσως και η Ευρωζώνη. Χθες, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Β. Σόιμπλε υποστήριξε πώς «εάν συνεχώς και αδιακόπως δεν τηρούνται οι συμφωνίες, τότε χάνεται και η στήριξη», ενώ συμπλήρωσε ότι «λόγω του ελληνικού δράματος έχει γίνει ακόμη πιο δύσκολο να πείσει κανείς τους Ευρωπαίους πολίτες για περισσότερες μεταρρυθμίσεις». Επίσης, ο Ισπανός πρωθυπουργός Μ. Ραχόι, έπειτα από συνάντηση που είχε με την καγκελάριο της Γερμανίας Αγκελα Μέρκελ, σημείωσε χθες ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι θα είναι αλληλέγγυοι με την Ελλάδα, αλλά ταυτόχρονα επισήμανε ότι η χώρα θα έχει μέλλον αν επιδείξει λογική, κάνει καλά τη δουλειά της και εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που έχουν συμφωνηθεί.
Παράλληλα, ανησυχία εκφράζουν και οι αγορές για το μέλλον της ελληνικής οικονομίας, με επενδυτικούς οίκους, όπως η Morgan Stanley, να διατηρούν στα σενάριά τους το ενδεχόμενο εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη τους επόμενους 12-18 μήνες.