Αθέατοι τόποι

2' 57" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΘΟΔΩΡΗΣ ΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Νυχτερίδα στην τσέπη

εκδ. Νεφέλη

Τ​​όπους αλλόκοτους, θαμπούς, άλλοτε άπλετους, άλλοτε αποπνικτικούς, πάντοτε καταποντισμένους βαθιά μες στο μυαλό, περιδιαβαίνουν οι ήρωες του Θοδωρή Ρακόπουλου, σε μυστικές διαδρομές, όπου τους προϋπαντούν εφιάλτες και φρεναπάτες. Τα βήματα από τα οποία χαράσσονται τα παράξενα τοπία των είκοσι ιστοριών, μοιάζουν να τελούν μια κρυπτογραφημένη ιεροτελεστία, που μεταρσιώνει αποκλειστικά και μόνο τον περιπατητή. Ενας βυθίζει το πένθος του στο «εύκρατο σκοτάδι» μιας απόμερης εκκλησίας και θωπεύοντας την κάρα του κεκοιμημένου αγίου νιώθει το ακροδάχτυλό του να γλιστρά «στο παλίμψηστο αμέτρητων φιλημάτων». Ενας άλλος περιδιαβάζει εξίσου πένθιμος σε μια παιδική χαρά αγναντεύοντας πέρα από μια αθέατη θέα αρχαίους ναούς, κρεμαστούς κήπους και σκαλωσιές στημένες από παιδιά που είχαν βαλθεί να κτίσουν τον ουρανό. Τα τοπία του Ρακόπουλου ιριδίζουν, αντιλαλούν, αναθυμούνται και σείονται στον ρυθμό ενός εσωτερικευμένου παλμού, αποκαλύπτοντας το αναποδογυρισμένο προς τα μέσα βλέμμα.

Οσο οι αφηγητές προχωρούν στις ιχνηλατήσεις τους τόσο ξενιτεύονται από οποιοδήποτε χώρο και χρόνο, δεμένοι στους θρόμβους πηκτών συναισθημάτων, που δεν τους αφήνουν να δρασκελίσουν το κατώφλι ούτε του πόνου ούτε του φόβου. Συχνά οι πιο μεστές σε συγκίνηση περιδιαβάσεις τους δεν ξεπερνούν το μήκος και πλάτος ενός δωματίου. Εκπληκτικό το διήγημα «Με το κεφάλι στο σεντόνι», όπου η μητέρα παρατηρώντας το πρόσωπο της κόρης της, βουλιαγμένο στο πάπλωμα, προσπαθεί να κρατηθεί μακριά από τον φόβο του πνιγμού, γιατί μες στο χαμηλό φως της κρεβατοκάμαρας οι ραγάδες στην κοιμισμένη ωμοπλάτη έμοιαζαν «σαν πλαγκτόν γύρω από κορμί σε νυχτερινή βουτιά». Τα κλεισμένα μες στο σεντόνι χαρακτηριστικά της κόρης, φυλαγμένα σε μια πλουτώνια νάρκη, έμεναν αδιάβαστα από τις μακάβριες αγωνίες της μητέρας. Οι ξένοι τόποι προσφέρονται για την ανάδειξη της ανεστιότητας. Εκεί οι ήρωες του Ρακόπουλου παραδέρνουν μες στην ομίχλη του ανοίκειου παλεύοντας να εφεύρουν εφήμερες οικειότητες.

Γυναικείες φιγούρες περιθάλπουν υποσχέσεις συντροφικότητας μέχρι να αφανιστούν από υποδόριες λαίλαπες, ενώ άλλες παραμένουν κλειστές πίσω από κλειστές πόρτες, αφήνοντας τον αφηγητή να φαντασιώνεται ανήκουστες ευωχίες, μαντεύοντας τις κινήσεις θολών σωμάτων πίσω από θαμπωμένα τζάμια, ζαλισμένος από τον καπνό των τσιγάρων του, αλλά και από τις «παράξενες θερμότητες», που αναδίδουν οι τοίχοι, φτενοί σαν τσιγαρόχαρτα. Αλλά και κάποιος άλλος, στην ημεδαπή αυτός, βασανίζεται από τοίχους εξίσου προδοτικούς, τοίχους επαρχιακών ξενοδοχείων μπουκωμένους από αγκομαχητά και καρφώματα σωμάτων, ιδρωμένους από τον χαμό της σάρκας. Οσο όμως ο τοίχος θα μπουκώνει από ακόμα μια «στριγγλισμένη κραυγή», εκείνος θα μπορεί να ξεχνάει το τέλος του δρομολογίου του «σε μια κραυγή Δανάη».

Κάπου αλλού μια βόλτα με επίγευση θανάτου αφήνει νεκρό τον αφηγητή και ό,τι γράφει για την εν λόγω επίσκεψή του με μια γυναίκα σε έναν τάφο «γράφεται μετά θάνατον». Διότι «ό,τι ισορροπούσε στο τοπίο ήταν εκείνη». Το τοπίο γύρω τους αμίλητο, «σφηνωμένα σκάγια στα δόντια οι λέξεις».

Ο Θοδωρής Ρακόπουλος επιδεικνύει πρόδηλη μέριμνα για τη γραφή, η οποία έλκει την καταγωγή της από την ποίηση. Ο πεζογραφικός του λόγος διατηρεί τη γριφώδη αυθαιρεσία του λυρισμού, χωρίς ωστόσο να σκορπίζεται νοηματικά. Αντιθέτως, το νόημα αναδύεται στυφό και συμπαγές μέσα από τις ποιητικές τεχνουργίες της γλώσσας. Η εκλέπτυνση της επιφάνειας δεν θολώνει ποτέ τόσο πολύ τα νερά ώστε να κρύβουν τον κατάμαυρο βυθό. Στις παραδοξολογίες, αρθρωμένες από το ακαταλόγιστο της φαντασίας, συρίζει ο σαρκασμός. Ενδεικτικά τα δύο «ορνιθολογικά» πεζά στο τέλος της συλλογής. Τους χλευαστικούς νυγμούς για την εξέλιξη των ειδών έρχεται να κλείσει μια μελίρρυτη κατακλείδα, όπου έγκριτος ορνιθολόγος καλεί την ανθρωπότητα να ζήσει κοντά στα φτερά, ελπίζοντας πως δεν θα φοβηθεί ξανά «την πιθανότητα της πτήσης».

Καυστικός, ευρηματικός, παιγνιώδης, με γλωσσική ευαισθησία που τιθασεύει τους παροξυσμούς του θυμικού και στοχασμό που απλώνεται πέρα από ζητήματα αισθητικής, ο Ρακόπουλος έχει ήδη συγκροτήσει μια ενδιαφέρουσα συγγραφική προσωπικότητα, που δείχνει ευοίωνα ανήσυχη.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή