Φθινοπωρινές βουτιές, βόλτες και δραστηριότητες (πεζοπορία, ιππασία, παρατήρηση πουλιών, ποδηλασία και scuba diving) στο νοτιότερο νησί των Βορείων Σποράδων.
Σε ένα ύψωμα κοντά στη Χώρα, πετύχαμε τη στιγμή που ένας βοσκός ξαπόσταινε στη σκιά μιας άγριας βελανιδιάς. Μπροστά από τη φιγούρα του ξεδιπλωνόταν το «Χωριό» (όπως ονομάζουν οι ντόπιοι την πρωτεύουσα της Σκύρου), με τα σπίτια του να σκαρφαλώνουν πάλλευκα σ’ ένα λόφο που καταλήγει στο βυζαντικό μοναστήρι του Αη Γιώργη, προστάτη του νησιού. Στο βάθος το όρος Κόχυλας, εκεί όπου φύονται είδη σπάνιας χλωρίδας, βόσκουν τα αγριοκάτσικα και καλπάζει ένας μικρός πληθυσμός ελεύθερων αλόγων. Είναι τα μικρόσωμα σκυριανά αλογάκια, μια αρχαία ελληνική φυλή που θρυλείται πως συνόδευσαν τον Αχιλλέα στην Τροία, όταν εκείνος ξεκίνησε το ταξίδι του από το νησί και συγκεκριμένα από τον όρμο Αχίλλι.
Μύθοι, ιστορία και πολιτισμός συναντιούνται εδώ, στη Σκύρο, που σαγηνεύει με τη διττή της φύση. To βόρειο τμήμα του νησιού, δασώδες, πευκόφυτο και εύφορο, λέγεται «Μερόη», «ήμερο» δηλαδή. Το νότιο, το «Βουνό», ορεινό και πετρώδες, με τα σφενδάμια, τα πουρνάρια και τις αγριελιές, οριοθετείται από τις πηγές Νύφι, Μάμας, Δχούνια, στα νερά των οποίων ξεδιψούν τα ζωντανά του βουνού. Δυο νησιά που ενώνονται με μια λωρίδα γης, μπολιάζοντας την αιγαιοπελαγίτικη γοητεία με το φυσικό κάλλος των Σποράδων και της Εύβοιας.
Η Σκύρος δεν προσφέρεται μόνο για μπάνιο και ηλιοθεραπεία. Την ομορφιά της μπορεί κανείς να την εξερευνήσει… περπατώντας, ιδίως το φθινόπωρο. Στο πλαίσιο του προγράμματος «Life» έχουν διαμορφωθεί σηματοδοτημένα μονοπάτια για τους επισκέπτες, ενώ υπάρχει η δυνατότητα να ακολουθήσει κανείς και οργανωμένες πορείες με οδηγούς. Ακολουθώντας για παράδειγμα τη διαδρομή 2, θα ξεκινήσει από το Χωριό για να περάσει έπειτα μέσα από το πευκοδάσος, αγροκτήματα και βοσκοτόπια, και ν’ ακούσει από τους οδηγούς ιστορίες για τους Καλικάντζαρους που ζουν τάχα σε σπηλιές της περιοχής. Μια στάση στην Παναγιά τη Λυμπιανή επιβάλλεται. Πρόκειται για ένα από τα πιο χαρακτηριστικά εκκλησάκια του νησιού, καθώς είναι λαξευμένο μέσα σε σπηλιά. Η Σκύρος είναι γεμάτη από σπηλαιώδη ή υπόσκαφα ξωκλήσια, όπως η Παναγιά η Σπηλιώτισσα, ο Αγιος Νικόλαος στα Πουριά και ο Αγιος Αρτέμιος, προστάτης των ανδρών, που τιμάται τον Οκτώβρη. Εξάλλου, τα πανηγύρια καλά κρατούν στο νησί με πλουσιοπάροχα κεράσματα και τραγούδια της τάβλας. Τον Ιούλιο, όταν γέμιζε το φεγγάρι, οι ντόπιοι γιόρταζαν τον Αγιο Ερμόλαο, προστάτη των παιδιών, μαγειρεύοντας στην παραλία κακαβιά με τα ψάρια που έπιαναν οι ψαράδες για τη χάρη του. Σύμφωνα με το έθιμο, οι γονείς έκοβαν λωρίδες από τα ρούχα των παιδιών και τα έβαζαν στην ανατολική πλευρά του ναού, για να τα πάρει ο αέρας μακριά, μαζί και τις αρρώστιες.
Δραστηριότητες
Στο νησί ενδείκνυται επίσης το bird watching, ακόμη και για όσους δεν το συνηθίζουν. Γιατί εδώ πρωταγωνιστεί ο μαυροπετρίτης, ένα σπάνιο μεταναστευτικό γεράκι που έρχεται τον Απρίλιο και αναχωρεί τέλη Οκτώβρη για την Ανατολική Αφρική, τη Μαδαγασκάρη και τα νησιά του Ινδικού. Φωλιάζει στους απόκρημνους βράχους του όρους Κόχυλα και στο Νότο μπορούν οι επισκέπτες να δουν τα 1.000 σχεδόν ζευγάρια που ζουν στο νησί να πετούν στον ουρανό. Επίσης, προστατευόμενα θαλασσοπούλια βρίσκουν απάγκιο στις ακατοίκητες νησίδες γύρω από τη Σκύρο, ενώ στον υγρότοπο της Καλαμίτσας στο Νότο και στο Παλαμάρι στο Βορρά σταθμεύουν υδρόβια μεταναστευτικά πουλιά, ανάμεσα στα οποία και ερωδιοί.
Το φθινόπωρο οι συνθήκες είναι ιδανικές για να γνωρίσει κανείς το νησί με ποδήλατο (πληροφορίες προσφέρει η ομάδα «Ποδηλάτες Σκύρου» (www.podilates-skyrou.com) ή διά θαλάσσης. Το γραφείο «Feel in Greece» διοργανώνει περιηγήσεις με ιστιοπλοϊκό σκάφος στη νότια πλευρά και στη νησίδα Σαρακήνικο, στη Σκυροπούλα ή στις Ποδιές (σύμπλεγμα νησίδων), αλλά και στην ανατολική πλευρά, στις θαλασσινές σπηλιές Διατρυπτή, Πεντεκάλη, Γερανιά, που εντυπωσιάζουν με τους φαντασμαγορικούς ιριδισμούς τους. Και αν κανείς θέλει να βουτήξει στα βαθιά, μπορεί να εξερευνήσει το βυθό κάνοντας scuba diving, καθώς το Gorgonia diving center που λειτούργησε πρόσφατα στις Αχερούνες προσφέρει μαθήματα για αρχάριους και παιδιά.
Για κολύμπι κινηθείτε προς το Βορρά, στην Καρεφλού (πρόσβαση από χωματόδρομο), ή στον όρμο του Αγ. Πέτρου κοντά στο αεροδρόμιο, όπου λειτουργεί και κάμπινγκ. Λίγο πριν, στον κολπίσκο Μαρκέσι ή Λιμανάκι, βρίσκεται και το εκκλησάκι της Θεοτόκου που λέγεται ότι ενέπνευσε τον Γιώργο Σεφέρη, λάτρη του νησιού, να γράψει το ποίημα «Αρνηση» («Στο περιγιάλι το κρυφό»). Αν κινηθείτε δυτικά, θα συναντήσετε την Κυρα-Παναγιά με το beach bar Cook-nara, ενώ νότια θα βουτήξετε στην ήρεμη παραλία του Πεύκου και στη «μισή-μισή» Καλαμίτσα, που συνδυάζει άμμο και βότσαλα. Κοντά στο Χωριό, ο Μώλος και τα Μαγαζιά προσφέρονται για υπέροχα μπάνια.
Στον γραφικό οικισμό των Μαγαζιών έχει κανείς την ευκαιρία να επισκεφτεί εργαστήρια αγγειοπλαστών. Η Σκύρος φημίζεται για την αγγειοπλαστική, την ξυλογλυπτική και τα κεντήματά της, τέχνες με πλούσια ιστορία που παραμένουν ζωντανές, καθώς τεχνίτες και νοικοκυρές δημιουργούν ακόμα έργα λαϊκής τέχνης. Μοτίβα από τη φύση και τη θάλασσα -όπως ο καμαρωτός τσαλαπετ’νές (τσαλαπετεινός), τα ρόδια, τα φίδια και βέβαια τα καράβια, που συμβολίζουν το ταξίδι της ζωής- πρωταγωνιστούν στις λαϊκές τέχνες και στα σκυριανά σπίτια (δείγματα θα θαυμάσουμε στο ιστορικό και λαογραφικό Μουσείο Φαλτάιτς).
Στη χώρα ολοχρονίς
Η περιήγηση στο νησί δεν μπορεί παρά να ολοκληρωθεί με μια βόλτα στο Χωριό. Στη Μεγάλη Στράτα και στα φιδωτά καλντερίμια θα συναντήσετε όμορφα μαγαζάκια, όπου θα δείτε και τα περίφημα «τροχάδια» (τα παραδοσιακά σκυριανά παπούτσια που φτιάχνονται μόνο εδώ), τα καφενεία και τα ουζερί, τα περισσότερα εκ των οποίων σερβίρουν τα μικρά θαύματα της τοπικής κουζίνας.
Στην κεντρική πλατεία δεσπόζει το άγαλμα του Ρούμπερτ Μπρουκ, του Βρετανού φιλέλληνα ποιητή που κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου άφησε την τελευταία του πνοή σ’ ένα γαλλικό νοσοκομειακό πλοίο στα ανοιχτά του νησιού, έχοντας εκφράσει την επιθυμία να ταφεί εδώ (το ταφικό μνημείο του βρίσκεται στον ελαιώνα κοντά στο ναύσταθμο, στον όρμο Τρεις Μπούκες). Εκθέματα από το Παλαμάρι, το αρχαίο λιμάνι στα βόρεια, αλλά και ευρήματα από την πορεία του νησιού μες στο χρόνο μπορεί κανείς να θαυμάσει στο Αρχαιολογικό Μουσείο. Και αν τύχει να βρεθείτε εδώ τις Απόκριες, θα δείτε τη Χώρα να φοράει τα καλά της και να πάλλεται σε καρναβαλικούς ρυθμούς, με τις κουδούνες των Γέρων να αντηχούν στους δρόμους και μια βάρκα να μεταφέρεται στο κέντρο του Χωριού ως σκηνικό για τη διακωμώδηση όλων όσα συνέβησαν τη χρονιά που πέρασε. Οποια εποχή και αν φτάσετε, η Σκύρος θα σας μαγέψει με τον πολυσχιδή χαρακτήρα και τους φιλόξενους κατοίκους της.
Διευθύνσεις
Feel in Greece, T/22220-93.100, www.feelingreece.gr
Gorgonia diving center, T/6976-720.946
Μουσείο Φαλτάιτς, T/22220-91.232, www.faltaits.gr
Αρχαιολογικό Μουσείο, T/22220-91.327
Πρόγραμμα Life, www.skyroslife.gr
Τετ α τετ με τα σκυριανά αλογάκια
Σύμβολο του νησιού, τα σκυριανά αλογάκια θεωρούνται απειλούμενο είδος. Πρόκειται για μία από τις αρχαίες ελληνικές φυλές αλόγων, που κάποτε ζούσε σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, κατόρθωσε όμως να επιβιώσει μόνο εδώ. Οι δύο βασικοί «πυρήνες» στο νησί είναι η φάρμα της Αμάντα Σίμπσον και του Στάθη Κατσαρέλια (T/22220-92.918, 92.996 και [email protected]) και το «Κτήμα Μουριές» του Μανώλη Τραχανά (T/6947-465.900). Στα δύο κτήματα, που είναι επισκέψιμα για το κοινό, ζουν τα περισσότερα αλογάκια του νησιού προστατευμένα. Στο πρώτο, οι επισκέπτες μπορούν να γνωρίσουν από κοντά κάθε αλογάκι και να μάθουν για την ιστορία του, να γνωρίσουν τον κώδικα επικοινωνίας αλλά και τρόπους περιποίησης και φροντίδας των ζώων (κατόπιν συνεννόησης – δεν υπάρχει κόστος, μόνο δωρεές). Στις «Μουριές» έχουν σχεδιαστεί επίσης σύντομες βόλτες για παιδιά (από 10 έως 30 ευρώ).
Μετάβαση
Σύνδεση με τη Σκύρο γίνεται από το λιμάνι της Κύμης και από εκεί με το φεριμπότ «Αχιλλέας». Το ταξίδι διαρκεί 1 ώρα και 40 λεπτά (πρακτορείο Κύμης, Τ/22220-22.020, 22.522). Πραγματοποιείται ένα δρομολόγιο την ημέρα, από τις 18.00 έως τις 20.00 (διαφέρει από μέρα σε μέρα) και από Παρασκευή έως Κυριακή (μέχρι τα τέλη Σεπτέμβρη) δύο δρομολόγια. Αεροπορικώς η Σκύρος συνδέεται με την Αθήνα (Aegean Airlines: Τετάρτη, Παρασκευή, Κυριακή -3 πτήσεις την εβδομάδα έως τις 26/10- στις 14.30 από Αθήνα και 15.30 από Σκύρο, με χαμηλό κόστος καθώς πρόκειται για επιδοτούμενο δρομολόγιο). Περισσότερες πληροφορίες: www.skyrostravel.gr
Διαμονή
Νεφέλη (Χώρα, Τ/22220-91.964, www.skyros-nefeli.gr). Κλασική επιλογή με δυνατότητα διαμονής σε διαφορετικούς τύπους δωματίων και σε βίλες στην περιοχή Γυρίσματα. Το ξενοδοχείο προσφέρει εξαιρετικό πρωινό με τοπικά εδέσματα. 77 ευρώ το απλό δίκλινο από 15/9.
Αμμος (Μαγαζιά, Τ/22220-91.234, www.ammoshotel.gr). Η αιγαιοπελαγίτικη αρχιτεκτονική, οι αφαιρετικές γραμμές και η κομψότητα δημιουργούν το ιδανικό φόντο για να εστιάσει κανείς στην υπέροχη θέα προς τη θάλασσα. Επίσης, διαθέτει πισίνα με θαλασσινό νερό, προσφέρει κάθε μέρα διαφορετικό ελληνικό πρωινό και φέτος εγκαινίασε το wine bar του στην ταράτσα του συγκροτήματος. 59 ευρώ το δίκλινο από 14/9.
Περιγιάλι (Μαγαζιά, www.perigiali.com, Τ/22220-92.075, 91.889). Πολύ κοντά στην παραλία, διαθέτει δωμάτια και studios που διακρίνονται για την απλότητά τους, όπως επίσης παιδική χαρά και πισίνα. Από 50 έως 80 ευρώ από 15/9.
Nemire (Μώλος, Τ/6972-414.937, www.nemire.gr). Μόλις τρία μέτρα από τη θάλασσα, στο γραφικό λιμανάκι του Μώλου ένα παλαιό αρχοντόσπιτο έχει μεταμορφωθεί σε ξενώνα με ολάνθιστη αυλή που μπορεί να ενοικιαστεί συνολικά ή σε δίκλινα δωμάτια (55 ευρώ με πρωινό). Διαθέτει επίσης δύο οικογενειακά studios (χωρίς θέα) προς 90 ευρώ.
Δωμάτια Λυκομήδης (Λιναριά, Τ/22220-93.472, 93.249, www.lykomides.gr). Από το λιμάνι, τη Λιναριά, μπορείτε εύκολα να επισκεφτείτε με καΐκι ή σκάφος τα νησάκια στον κόλπο της Καλαμίτσας και να βουτήξετε στις Αχερούνες και στην παραλία της Καλαμίτσας. Τα δωμάτια είναι πολύ απλά, με θέα στο λιμανάκι. Οι τιμές ξεκινούν από 30-35 ευρώ μετά τις 15/9.
Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:
Φαγητό
Η Σκύρος στρώνει τραπέζι πλούσιο και αυθεντικό στους επισκέπτες της. Τόπος κτηνοτροφικός, παράγει τα δικά της τυριά και διαθέτει το δικό της κρέας (ξακουστό είναι το κατσικάκι λεμονάτο), ενώ θρυλείται πως είναι το νησί που εφηύρε την αστακομακαρονάδα, λόγω της αφθονίας των αστακών στις θάλασσές της. Ψάρια, κρέατα, τυριά και κηπευτικά τροφοδοτούν τις ταβέρνες με φρέσκες πρώτες ύλες.
Οι ιστορίες του μπάρμπα (Παραλία Μώλου, Τ/22220-91.453). Το ιδανικό ουζερί στον Μώλο με ψαρομεζέδες και παραδοσιακά πιάτα. Δοκιμάστε σουπιές μαγειρευτές, νόστιμη ψαρόσουπα και τη σπεσιαλιτέ του νησιού, την αστακομακαρονάδα – είχαμε την τύχη να γευτούμε την εκδοχή με το «ρύζι», όπως τη μαγείρευαν παλιά οι Σκυριανοί.
Της Σταματίας (Πεύκος, Τ/6972-558.232). Στη δροσερή αυλή της κυρίας Σταματίας Καλημέρη-Γαβριήλ, δίπλα στη θάλασσα, θα δοκιμάσετε τις περίφημες πίτες, τα μαγειρευτά (κατσικάκι λεμονάτο, σουτζουκάκια με ρύζι), τα μαμαδίσια κεφτεδάκια, ψαρόσουπα ντόπια και αστακομακαρονάδα από τα χεράκια της μαγείρισσας.
Ο παππούς κι εγώ (Χώρα, Τ/22220-93.200 και Καλαμίτσα, Τ/22220- 92.200). «Γιαπράτσα», «πετνέ με μακαρόνια», λαδόπιτα με ξινοτύρι είναι κάποια από τα εδέσματα που μπορείτε να δοκιμάσετε στο εστιατόριο που λειτουργεί μόνο το βράδυ στη Χώρα. Το δεύτερο εστιατόριο βρίσκεται στο δρόμο προς την Καλαμίτσα και, εκτός από τις παραδοσιακές συνταγές, σερβίρει και πιάτα με ελαφρώς γκουρμέ διάθεση.
Στέλιος (Γυρίσματα, Τ/22220-91.385). «Μακαρόνια με τη ζούμη», «τυροπτάρια με τραχανά», χταποδοκεφτέδες, κατσικάκι λεμονάτο στο πήλινο, σιγοψημένο για επτά ώρες στον ξυλόφουρνο, ψάρια στη σχάρα και ψαρόσουπα είναι κάποιες από τις νοστιμιές της κυρίας Φρόσως, που στην κουζίνα έχει στήσει το στρατηγείο της.
Η Ταβέρνα του Τάκου (γνωστή και «Αγιος Πέτρος», Τραχύ, Τ/6972-842.116). Ο κρεοφαγικός σταθμός του νησιού βρίσκεται στην παραλία του Αγίου Πέτρου. Η στάνη της οικογένειας Μαυρίκου, που βρίσκεται κοντά στην ταβέρνα, παρέχει τα τυριά και το κρέας, ενώ το μποστάνι τα λαχανικά. Δοκιμάστε κλέφτικο, κατσικάκι λεμονάτο, κόκορα κοκκινιστό με μακαρόνια και την τοπική ομελέτα: αυγά με εντεράκια από αρνάκι γάλακτος και «απάλι» – φρέσκο ανάλατο τυρί σαν φέτα.