Περπατάμε στα φθινοπωρινά σοκάκια του γραφικού νησιού και θαυμάζουμε την εξαιρετική αρχιτεκτονική του.
Mια πρόσκληση από τη Villa Hydrea, που λειτουργεί ως ξενοδοχείο πολυτελείας, γίνεται η αφορμή να κινηθούμε σε ψηλοτάβανα ατμοσφαιρικά σαλόνια και μοναδικές βεράντες, να επισκεφτούμε κι άλλα αρχοντικά εποχής, ν’ αφουγκραστούμε για λίγο την ιστορία τους.
Η Villa Hydrea στεγάζεται στο ιστορικό αρχοντικό Φραγκίσκου Βούλγαρη, ένα από τα σημαντικά αρχοντικά του 1800, της ίδιας περιόδου, όπως και τα αρχοντικά των ιστορικών οικογενειών Κουντουριώτη, Μιαούλη, Μπουντούρη, Βούλγαρη, Τσαμαδού, Κριεζή, Τομπάζη και Σαχίνη. Τριώροφα και τετραώροφα επιβλητικά και ταυτόχρονα λιτά κτίσματα, ποτισμένα έως τα θεμέλια με ιστορία. Χτίστηκαν στα τέλη του 18ου με αρχές του 19ου αιώνα, εποχή οικονομικής ευμάρειας για το νησί χάρη στο εμπόριο και στη ναυτιλία, και φέρουν στοιχεία γενοβέζικης αρχιτεκτονικής. Οι πλούσιοι πλοιοκτήτες, έχοντας ταξιδέψει πολύ, θέλησαν «να εισαγάγουν στην Υδρα τα χαρακτηριστικά μιας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ώστε να ενταχθούν κι εκείνοι στον τρόπο ζωής της δυτικής μεγαλοαστικής κοινωνίας», γράφει ο Γιώργος Προκοπίου στη μελέτη «Η αρχιτεκτονική των αρχοντικών της Υδρας».
Σήμερα κάποια από αυτά ανήκουν σε δημόσιους φορείς και άλλα σε σημερινούς πλοιοκτήτες, συλλέκτες έργων τέχνης και άλλους εύπορους ιδιοκτήτες που καταφέρνουν να αντεπεξέρχονται στις ανάγκες αναπαλαίωσης και συντήρησής τους. Στις αρχές του καλοκαιριού ο καθηγητής Michael Loudon και περίπου 40 φοιτητές Αρχιτεκτονικής του γνωστού Bauhaus University της Βαϊμάρης ήρθαν για να τα μελετήσουν.
Η Villa Hydrea είναι αυτή με τα περισσότερα ανατολίτικα στοιχεία, όπως τα ξυλόγλυπτα ταβάνια σε ρυθμό οθωμανικού ροκοκό. Ξεχωρίζουν, επίσης, η μαρμάρινη κρήνη στην αίθουσα χορού με το πατάρι για τους μουσικούς και οι ελαιογραφίες ναυτικών θεμάτων. Την πλαισιώνουν μεγάλα παράθυρα που βλέπουν όλο το λιμάνι, όπως και όμορφες βεράντες. Οι πλάκες του δαπέδου αριθμήθηκαν μία-μία, αφαιρέθηκαν για να γίνουν οι απαραίτητες εργασίες και επανατοποθετήθηκαν προσεκτικά. Αριστα αναπαλαιωμένο, με λίγες αλλαγές στην επίπλωση, το αρχοντικό μπορεί εύκολα να απογειωθεί σαν ένα από τα πιο ξεχωριστά ιστορικά ξενοδοχεία της χώρας. Ομορφες είναι οι σύγχρονες λειτουργικές επεμβάσεις στα μπάνια, σε ενδιαφέροντα διάλογο με τα ξύλινα παράθυρα, τα παλιά δάπεδα και τις μουσάντρες.
Δίπλα ακριβώς στέκει το πιο ιταλικό σε ύφος αρχοντικό του νησιού, εκείνο που έχτισαν ο Μανώλης Τομπάζης και η σύζυγός του Ξανθή Σαχίνη και που τη δεκαετία του 1930 αγοράστηκε από τη Σχολή Καλών Τεχνών. Σήμερα τα δωμάτιά του λειτουργούν ως ξενώνες για εκκολαπτόμενους καλλιτέχνες που έρχονται να παλέψουν με τα χρώματα και τους μαγικούς όγκους της Υδρας. Οι σκεπές και οι ξύλινες πόρτες στο εσωτερικό είναι καινούργιες και το σαλόνι του επάνω ορόφου με τις μαλτεζόπετρες στο δάπεδο θεωρείται το πιο αυθεντικό του δωμάτιο. Στο ταβάνι έχουν διασωθεί οι τέσσερις γωνίες και ο κεντρικός ρόδακας. Οι σκεπαστές του λότζιες είναι μοναδικές.
Ακριβώς απέναντι σε αυτά τα δύο βρίσκεται το Αρχοντικό Λαζάρου Τσαμαδού, η σημερινή Σχολή Εμποροπλοιάρχων, που κρατά-ει ζωντανή τη ναυτική παράδοση της Υδρας. Πίσω τους, πάνω στο λόφο με οχυρωματικό χαρακτήρα και καταπληκτική θέα, στέκει το αρχοντικό που έχτισε ο Γεώργιος Κουντουριώτης, ένας από τους μεγαλύτερους πλοιοκτήτες της Υδρας και ενεργός πολιτικός κατά την Επανάσταση, το οποίο αργότερα κληρονόμησε ο εγγονός του Παύλος Κουντουριώτης, ναύαρχος κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους και πρώτος Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Καθένα από τα παράθυρά του, αν ανοίξει, καδράρει τέλεια το τοπίο, σαν έργο τέχνης που άλλοτε απεικονίζει τη θάλασσα και άλλοτε τον γραφικό οικισμό. Σήμερα, ωστόσο, ανήκει στην 1η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και παραμένει ερμητικά κλειστό.
Αντίθετα, η ιστορική Οικία Λαζάρου Κουντουριώτη εκπληρώνει στο έπαρκο το ρόλο της ως μουσείου και εμείς παίρνουμε εκείνο το εσωτερικό δρομάκι για να φτάσουμε έως εκεί. Χτισμένο σε σχήμα Π, βαμμένο με φυσική ώχρα και επιπλωμένο με τον «καλό οντά» στα βορειοανατολικά, μας επιδεικνύει το δωμάτιο όπου περνούσε τον περισσότερο χρόνο του ο Λάζαρος Κουντουριώτης και άλλα ενδιαφέροντα δωμάτια, όπως το εικονοστάσι δίπλα στην είσοδο κι εκείνο για το κάπνισμα του ναργιλέ.
Είναι κι άλλα τα παλιά αρχοντικά, όπως εκείνα των Κριεζήδων, του Μπουντούρη και κάποιων ακόμη ιστορικών προσώπων που μετατρέποντας τα εμπορικά καράβια τους σε πολεμικά έχασαν μεγάλες περιουσίες και ταύτισαν το όνομά τους με την ανεξαρτησία της Ελλάδας. Οι κάτοικοι του νησιού (το οποίο μέχρι τότε χαρακτήριζαν οι ασβεστωμένες ταράτσες) γρήγορα αντέγραψαν τις τετράρριχτες σκεπές των μεγάλων αυτών σπιτιών κι έτσι η Χώρα πήρε τη γνωστή ομοιόμορφη εικόνα της.
«Αν αρχίσεις να παρατηρείς τις λεπτομέρειες, η Υδρα είναι ανεξάντλητη», λέει ο εικαστικός Δημήτρης Αντωνίτσης καθώς μπαίνουμε σ’ ένα από τα παλιά αρχοντικά των Κριεζήδων, μικρότερο σε κλίμακα αλλά πολύ ξεχωριστό για το σεβασμό με τον οποίο το έχει προσεγγίσει ο σημαντικός Αμερικανός καλλιτέχνης Brice Marden (σημερινός ιδιοκτήτης του). Τα τραβηχτά γύψινα γύρω από πόρτες και παράθυρα, τα δάπεδα με τα οχτάγωνα κεραμικά πλακάκια, οι ξύλινες μουσάντρες, ακόμη και το χειροποίητο πορτάκι στο παλιό κοτέτσι έχουν συντηρηθεί με συγκινητική σχεδόν επιμέλεια.
Οσο καλύτερα τη γνωρίζεις και εξοικειώνεσαι μαζί της, πραγματικά δεν τη χορταίνεις την Υδρα. Συνώνυμη της αρχοντιάς και της απλότητας, έχει τον τρόπο της να σε κερδίζει. Την απολαμβάνεις μάλιστα από παντού, ακόμη και μέσα από τη θάλασσα, ρίχνοντας για παράδειγμα μια φθινοπωρινή βουτιά από τη Σπηλιά. Ιδανική εποχή το φθινόπωρο για βόλτες στα σοκάκια της, χωρίς πολλή ζέστη για να σε κουράζει και κόσμο τόσο ώστε να μην «πνίγει» την εικόνα. Είναι η εποχή που η Υδρα αναδεικνύει πιο καθαρά τον αυθεντικά νησιώτικο χαρακτήρα της, ενώ πολλά ακόμα καταλύματα, ταβερνάκια και εστιατόρια λειτουργούν με καλύτερες τιμές και περισσότερη φροντίδα.
Πως πάμε
Ακτοπλοϊκώς από τον Πειραιά εκτελεί καθημερινά αρκετά δρομολόγια με flying dolphins και flying cats η εταιρεία Hellenic Seaways (T/210-41.99.000 www.hellenicseaways.gr).
Οδικώς μέχρι το Μετόχι Αργολίδας και από εκεί μόλις σε 12 λεπτά με τα μικρά σκάφη Freedom I και ΙΙ, που εκτελούν συχνά δρομολόγια, ή με κάποιο θαλάσσιο ταξί.
Διαμονή
Villa Hydrea (T/22980-53.420, 6972-868.161, www.hydrea.gr). Αψογα αναπαλαιωμένο, ένα από τα πιο ιστορικά και σημαντικά αρχιτεκτονικά κτίρια της Υδρας λειτουργεί ως πολυτελές ξενοδοχείο με μόλις 8 δωμάτια, σαλόνια και άλλους ενδιαφέροντες χώρους. Διατίθεται επίσης για φωτογραφίσεις, γάμους και λοιπά events. Για αναλυτική ενημέρωση σχετικά με τις παροχές, για κρατήσεις και τιμές μιλήστε με την υπεύθυνη επικοινωνίας, Κατερίνα Νικολαΐδου.
Bratsera (Τ/22980-53.971, www.bratserahotel.com). Μια πολύ ιδιαίτερη αισθητικά πρόταση στο χώρο όπου κάποτε λειτουργούσε υδραίικο σφουγγαράδικο και μετατράπηκε σε ξενοδοχείο. Ησυχη εσωτερική αυλή με πισίνα και διαφορετικοί τύποι δωματίων γύρω της. Τακτικές εκθέσεις τέχνης, Internet, αίθουσα συνεδρίων, πλούσιο ελληνικό πρωινό κaι ένα από τα καλύτερα εστιατόρια του νησιού. Ανοιχτά έως 23 Οκτωβρίου (160 – 290 ευρώ, ανάλογα με την εποχή και τον τύπο δωματίου).
Hydra Hotel (T/22980-53.420, 6972-868.161, www.hydra-hotel.gr). Σύγχρονη, λιτή αισθητική και η γνωστή άνεση της Cocomat σε ανακαινισμένο αρχοντικό. Ξεχωρίζουν τα δωμάτια με θέα στον οικισμό και στο λιμάνι της Υδρας. Ανοιχτά όλο το χρόνο (150 έως 200 ευρώ με πρωινό).
Miranda (T/22980-52.230, 22980-53.953, www.mirandahotel.gr). Μικρή μονάδα με χαρακτήρα. Ξυλόγλυπτη υποδοχή, ζωγραφιστά ταβάνια, κλασική επίπλωση, έργα τέχνης και μια εσωτερική αυλή με ενδογενή φυτά. Μικρή γκαλερί με εναλλασσόμενες εκθέσεις, ασύρματο Internet, πρωινό. Ανοιχτά έως 31 Οκτωβρίου. Πολύ καλή αναλογία ποιότητας – τιμής (80 – 120 ευρώ το δίκλινο).
Cotommatae (T/22980-53.873, www.cotommatae.gr). Κλασική διακόσμηση και σύγχρονες πινελιές στα δωμάτια σε αρχοντικό της οικογένειας Κοτομμάτη. Ανοιχτά μέχρι τέλος Νοεμβρίου (100 – 260 ευρώ, ανάλογα με τον τύπο δωματίου και την εποχή).
Orloff (Τ/22980-52.564, 52.495, www.orloff.gr). Μπουτίκ ξενοδοχείο με παλιό υδραίικο ύφος στους περισσότερους χώρους. Ελληνικό πρωινό με τοπικά προϊόντα, σπιτικές πίτες κ.λπ. Ανοιχτά έως τέλος Οκτωβρίου (134 ευρώ το απλό δωμάτιο και 250 ευρώ η σουίτα σε περίοδο αιχμής).
Hydra Icons (T/22984-00.010, 6977-246.275, www.hydraicons.gr). Σύγχρονη ανάλαφρη αισθητική με ασπρόμαυρες φωτογραφίες από την Υδρα της δεκαετίας του ‘60 σε έναν ξενώνα που λειτουργεί 4 χρόνια και παραμένει ανοιχτός όλο το χρόνο (50 – 75 ευρώ χωρίς πρωινό).
Πιτυούσσα (Τ/22980-52.810, 6977-246.275, www.piteoussa.com). Μικρός, όμορφα ανακαινισμένος ξενώνας και μια οικονομική για τα δεδομένα της Υδρας επιλογή (50 – 60 ευρώ το δίκλινο χωρίς πρωινό έως τα τέλη Οκτωβρίου).
Για κρατήσεις που αφορούν τη διαμονή σας επισκεφθείτε τo:
Φαγητό
Δύο πολύ καλά, φινετσάτα και ήσυχα εστιατόρια στα σοκάκια της Υδρας είναι το Bratsera (T/22980- 53.971), με μεσογειακή σύγχρονη κουζίνα στην εσωτερική αυλή του ομώνυμου ξενοδοχείου, και το ιταλικό Il Casta (T/22980-52.967, 6989-278.503) του Fabrizzio Carola με αυθεντικά ιταλικά πιάτα.
Ο Ομιλος (Τ/22980-53.800) ξεχωρίζει πάντα για το μπαλκονάκι του πάνω στη θάλασσα και προτείνει μιλφέιγ μελιτζάνας, ριζότο και πολλά ακόμη πιάτα. Ολα θα είναι ανοιχτά μέχρι τέλος Οκτωβρίου με αρχές Νοεμβρίου.
Η Υδρα έχει επίσης πολλά εστιατόρια και ταβερνάκια με μαγειρευτά, πιάτα της ώρας και φιλική ατμόσφαιρα που λειτουργούν σχεδόν όλο το χρόνο. Κάποια που μας αρέσουν είναι η Aννίτα (Τ/22980-54.153) στην πλατεία Βότση κοντά στο λιμάνι, ο Ζέφυρος (Τ/22980-52.008), αγαπημένο στέκι των ντόπιων, κεντρικά στο λιμάνι, με λίγα και διαφορετικά κάθε μέρα πιάτα, και φυσικά το Γειτονικό (Τ/22980-53.615), γνωστό και ως ταβέρνα της Χριστίνας, με νόστιμα μαγειρευτά, ταράτσα ιδανική για το βράδυ και δυο-τρία τραπεζάκια στο σοκάκι για όλη την ημέρα, που ευχόμαστε να ανοίξει πάλι σύντομα. Δοκιμάστε επίσης τα ταβερνάκια Μαρίνα (T/22980-52.496, 6944-880.880) στον Βλυχό και Χριστίνα (T/22980-53.516) στο Καμίνι. Η ψαροταβέρνα Κονδυλένια (Τ/22980-53.520, 6972-814.078) στο Καμίνι εγγυάται φρέσκο ψάρι.
Νέες αφίξειςγια την Υδρα αποτελούν το ιταλικό Gatto Nero (T/22980-54.024, 6977-345.522), ακριβώς απέναντί του το Mama (Τ/22980-53.775), που θα είναι ανοιχτό όλο το χρόνο με ethnic street food, και το Cool Mule (T/22980-52.100, www.thecoolmule.com) στο λιμάνι για παγωτό.
* ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΟΙΚΙΑ ΛΑΖΑΡΟΥ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗ (Τ/22980-52.421) Ανήκει στην Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος και εκθέτει αυθεντικά έπιπλα και άλλα κειμήλια της ιστορικής οικογένειας. Απολαύστε τη θέα από τις βεράντες του, όπως και τους πίνακες του Περικλή Βυζαντίου στον τελευταίο όροφο.