Το δεύτερο πακέτο μνημονιακών διατάξεων που ανατρέπει συνταξιοδοτικά δικαιώματα και αλλάζει άρδην τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων για χιλιάδες ασφαλισμένους που η συνταξιοδότησή τους αρχίζει –ανεξάρτητα από το πότε θεμελίωσαν δικαίωμα– την 1η Ιανουαρίου 2015, «ξεκλείδωσε» με την υπογραφή της γενικής εγκυκλίου από το υπουργείο Εργασίας. Το έγγραφο εστάλη ήδη στις αρμόδιες υπηρεσίες των ασφαλιστικών ταμείων που καλούνται πλέον να ρίξουν φως στα θολά σημεία της εγκυκλίου, εφαρμόζοντας στην πράξη διατάξεις που ψηφίστηκαν μέσα στον Αύγουστο με το 3ο μνημόνιο και αλλάζουν τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, αυξάνουν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης καταργώντας σταδιακά τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, φέρνουν ανατροπές στα κατώτατα όρια και παγώνουν τις κατώτατες συντάξεις έως την 1/12/2021.
Το πρώτο πακέτο αλλαγών ήρθε με την επιβολή της εισφοράς υπέρ ΕΟΠΥΥ στις επικουρικές συντάξεις και την αύξηση της αντίστοιχης εισφοράς στις κύριες. Μάλιστα, τις τελευταίες ημέρες οι συνταξιούχοι βλέπουν τις συντάξεις Οκτωβρίου να είναι ακόμη περισσότερο μειωμένες σε σχέση με αυτές του Σεπτεμβρίου που καταβλήθηκαν στο τέλος του προηγούμενου μήνα, αφού παρακρατείται και η πρώτη από τις τρεις ισόποσες δόσεις που αντιστοιχούν στην αναδρομική εφαρμογή του μέτρου, για το διάστημα Ιουλίου – Αυγούστου.
Το τρίτο και τελειωτικό πακέτο θα έρθει εντός Οκτωβρίου, με τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού που προωθεί η κυβέρνηση αναζητώντας ισοδύναμα μέτρα, για να μην εφαρμόσει αυτά που έχουν ήδη υπογραφεί με τη συμφωνία του Ιουλίου. Μεταξύ αυτών, συγκαταλέγονται η εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος ή άλλων ισοδύναμων μέτρων, αποκλείοντας κάθε πιθανότητα κρατικής χρηματοδότησης, δηλαδή νέα περικοπή επικουρικών συντάξεων και εφάπαξ παροχών εντός του 2015, σταδιακή μείωση των δικαιούχων του ΕΚΑΣ ώς το τέλος του 2019, μέτρο που αφορά 300.000 χαμηλοσυνταξιούχους, σταδιακή αύξηση των εισφορών σε ΟΓΑ, ΝΑΤ και ΟΑΕΕ, κατάργηση των φόρων υπέρ τρίτων και μεγαλύτερη σύνδεση εισφορών – παροχών. Αντί αυτών, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας προωθεί την ασφαλιστική μεταρρύθμιση με δομικές αλλαγές και παραμετρικές παρεμβάσεις, που θα οδηγήσουν σύμφωνα με τους ειδικούς σε μικρότερα ποσοστά αναπλήρωσης κύριας και επικουρικής σύνταξης για τους μελλοντικούς συνταξιούχους, αλλά και σε περικοπές παροχών για τους ήδη συνταξιούχους. Ο χρόνος πιέζει, καθώς το μνημόνιο προβλέπει την ψήφιση του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου εντός του Οκτωβρίου.
Στο ενδιάμεσο μάλιστα, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας καλείται να εκδώσει όλες τις απαιτούμενες εγκυκλίους για την εφαρμογή των μνημονιακών δεσμεύσεων που έρχονται ως συνέχεια του νόμου 3863/2010 (γνωστού πλέον και ως νόμου Λοβέρδου – Κουτρουμάνη), τον οποίο βέβαια φιλοδοξεί να καταργήσει εντός του 2016…
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η έκδοση της πρώτης εγκυκλίου, η οποία περιλαμβάνει μέτρα που οδηγούν στην περικοπή του μη ανταποδοτικού (προνοιακού) μέρους της κατώτερης σύνταξης και πιθανότατα του ΕΚΑΣ σε όλους τους νέους συνταξιούχους ηλικίας κάτω των 67, στο πάγωμα της μειωμένης κατώτερης σύνταξης έως το 2021 (αφορά πάνω από 500.000 συντάξεις), στην αναδρομική εφαρμογή από 1-1-2015 των νόμων 3863/2010 και 3865/2010 που αλλάζουν τον τρόπο υπολογισμού των κύριων συντάξεων (βασική σύνταξη και ανταποδοτική) «τιμωρώντας» ακόμη και ασφαλισμένους που είχαν εδώ και χρόνια θεμελιώσει δικαίωμα αλλά επέλεξαν να παραμείνουν στην αγορά εργασίας, καθώς και στην αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, ώστε από το 2022 και μετά η ηλικία που θα μπορεί κανείς να βγει στην πλήρη σύνταξη να είναι τα 67 έτη, είτε τα 62 με 40 χρόνια ασφάλισης και τα 62 για μειωμένη. Η συγκεκριμένη εγκύκλιος δεν ξεκαθαρίζει το τοπίο σχετικά με τις εξαιρέσεις, και κυρίως σε σχέση με τις αντίστοιχες διατάξεις που ψηφίστηκαν για το Δημόσιο, ενώ δεν υπάρχει αναφορά στην πρόβλεψη για αύξηση του πέναλτι πρόωρης εξόδου κατά 10%, επιπλέον του 6% που ισχύει ήδη.