Στο προηγούμενο κείμενό μου με τίτλο «Ανάγκα και Θεοί πείθονται» στην κυριακάτικη «Καθημερινή» της 4ης Οκτωβρίου, κατέληγα ότι θα επανέλθω στη χρήση πλαστικού χρήματος με συγκεκριμένες προτάσεις.
Αυτό το θέμα αναβάλλεται για το προσεχές μέλλον, γιατί προέκυψε αυτή η απίστευτη ανακοίνωση από τον Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών (ΙΣΑ), σχετικά με την υποχρεωτική πληρωμή των γιατρών με πλαστικό χρήμα, την οποία δεν θα μπορούσα να αφήσω ασχολίαστη. Είμαι βέβαιος ότι κάτι θα έχετε διαβάσει σχετικά με το θέμα αυτό, αλλά για λόγους πληρότητας, σας παραθέτω αποσπάσματα από την επίσημη ανακοίνωση του ΙΣΑ:
«Ο ΙΣΑ είναι υπέρμαχος της πάταξης της φοροδιαφυγής όχι όμως με μέτρα που εξυπηρετούν μόνο τα συμφέροντα των τραπεζιτών…
…Ωστόσο οφείλουμε να διευκρινίσουμε ότι η πληρωμή της ιατρικής πράξης με πιστωτική κάρτα αποτελεί ένα μέτρο εντυπωσιασμού που το μόνο συμφέρον που υπηρετεί είναι των τραπεζιτών των οποίων τα συμφέροντα στηρίζουν όσοι υποστηρίζουν αυτό το μέτρο. Είναι προφανές ότι όποιος θέλει να αποκρύψει τη συναλλαγή θα χρησιμοποιήσει άλλους τρόπους. Ενώ επιβαρύνει το κόστος των ιατρείων, με την προμήθεια 2% που καταβάλλεται στην τράπεζα, τη συνδρομή που απαιτείται για κάποιες κάρτες και την αγορά του μηχανήματος…
…Ο ΙΣΑ είναι υπέρμαχος της πάταξης της φοροδιαφυγής όχι όμως με μέτρα που εξυπηρετούν μόνο τα συμφέροντα των τραπεζιτών».
Οπως εύκολα μπορείτε να αντιληφθείτε η κρίσιμη φράση που αναφέρεται στην αρχή, στη μέση και στο τέλος της ανακοίνωσης, που μπήκε σκόπιμα για να προκαλέσει το λαϊκό αίσθημα, είναι ότι τα «μέτρα που εξυπηρετούν μόνο τα συμφέροντα των τραπεζιτών». Αχ, αυτοί οι τραπεζίτες. Για όλα τα δεινά του τόπου μας φταίνε αυτοί. Δεν υπάρχει εκπομπή που κάποιος να μην αναφερθεί απαξιωτικά για τις τράπεζες και τους τραπεζίτες. Είναι ο ευκολότερος στόχος για τους λαϊκιστές πολιτικούς, δημοσιογράφους και τώρα τους επαγγελματίες.
Αντί να προσπαθήσω να αντικρούσω τη θέση του ΙΣΑ με δικά μου επιχειρήματα, θα σας παραθέσω τις απόψεις δύο νέων ανθρώπων, όπως αυτές καταγράφηκαν στον Τύπο αλλά είμαι βέβαιος ότι πολύ λίγοι έδωσαν την πρέπουσα σημασία.
Στην «Κ» της 19ης Σεπτεμβρίου 2015, δημοσιεύτηκε ένα ρεπορτάζ της Λίνας Γιάνναρου με τίτλο «Η πρώτη ελληνική επιχείρηση χωρίς μετρητά», το οποίο, μεταξύ άλλων, έλεγε τα ακόλουθα: «Ο Αποστόλης και ο Δημήτρης βρίσκονται καθημερινά από τις 9 το πρωί στα γήπεδα. Προπονητές τένις και οι δύο, κάνουν μαθήματα σε μικρούς και μεγάλους, επενδύοντας με προσωπική εργασία στην επιχείρηση που άνοιξαν μαζί στο Μαρούσι, ένα σύγχρονο αθλητικό χώρο. “Δάσκαλοι τένις είμαστε και δάσκαλοι τένις θέλουμε να μείνουμε” λένε αναφερόμενοι στα “δεινά” τού να είσαι επιχειρηματίας. Μέχρι πρότινος, μετά το τέλος των μαθημάτων και παρά τη σωματική εξάντληση, παρέμεναν στον χώρο για τουλάχιστον άλλες δύο ώρες προκειμένου να κλείσουν ταμείο, να μετρήσουν τις εισπράξεις, να φροντίσουν για τις πληρωμές κ.ο.κ. “Πάνε αυτά τώρα”.
Από τον περασμένο Ιούνιο, σταμάτησαν να δέχονται μετρητά για τις συναλλαγές στον χώρο τους, μετατρέποντάς τον στην πρώτη cashless επιχείρηση στην Ελλάδα…
“Στην αρχή οι πελάτες μας ήταν επιφυλακτικοί” λέει ο κ. Αποστόλης Τριάντης. “Κυρίως τους παραξένευε ότι έπρεπε να χρησιμοποιούν την κάρτα τους ακόμα και για ένα μπουκάλι νερό. Ομως σιγά-σιγά το συνήθισαν και πλέον είναι ενθουσιασμένοι”. Εκτός από τη διευκόλυνση που παρέχει η χρέωση της αμοιβής του προπονητή στην κάρτα ακόμα και μέσα στο γήπεδο του τένις μέσω των ειδικών φορητών τερματικών, γνωρίζουν ότι οι ηλεκτρονικές συναλλαγές εξασφαλίζουν τη διαφάνεια και αποκλείουν τη φοροδιαφυγή…».
Να λοιπόν, δύο δάσκαλοι του τένις που απαντάνε με τον καλύτερο τρόπο στον ΙΣΑ. Είμαι απολύτως βέβαιος ότι οι αμοιβές του Αποστόλη και του Δημήτρη είναι πολύ χαμηλότερες από τις αμοιβές των γιατρών, οι οποίοι διαμαρτύρονται ότι η προμήθεια που θα τους παίρνει η τράπεζα θα τους οδηγήσει «σε εξαθλίωση». Οι προπονητές βρήκαν ότι έτσι κερδίζουν χρόνο και «εξασφαλίζουν διαφάνεια και αποκλείουν την φοροδιαφυγή».
Θα μπορούσα να σταματήσω εδώ τον σχολιασμό μου, γιατί οι θέσεις των δύο δασκάλων του τένις είναι πραγματικός κόλαφος για τον ΙΣΑ, αλλά θα πάω ένα βήμα παραπάνω. Ξέρετε τι βρήκα στο internet; Μια άλλη ανακοίνωση του ΙΣΑ από το 2012, με την οποία υπερηφανεύεται ότι τα μέλη του ΙΣΑ θα μπορούν να πληρώνουν τη συνδρομή τους με κάρτα ηλεκτρονικά! Αυτή και αν είναι υποκρισία. Οι ίδιοι θέλουν να έχουν την ευκολία της ηλεκτρονικής πληρωμής με κάρτα, αλλά δεν θέλουν να έχουν την ίδια δυνατότητα και οι πελάτες τους! Για του λόγου το αληθές σας παραθέτω μερικά αποσπάσματα από την ανακοίνωση τους ΙΣΑ: «Το αίτημα χιλιάδων γιατρών μελών του ΙΣΑ να μπορούν να πληρώνουν ηλεκτρονικά τη συνδρομή τους, κάνει σήμερα πραγματικότητα η διοίκηση του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, μετά από εισήγηση του προέδρου του ΙΣΑ κ. Γιώργου Πατούλη. Η απόφαση του Δ.Σ. του ΙΣΑ να διευκολύνει τους 27.000 γιατρούς-μέλη του και να τους δώσει τη δυνατότητα να εγγράφονται ηλεκτρονικά όλο το 24ωρο, γίνεται πράξη από 1η Ιανουαρίου 2013… Η πληρωμή γίνεται με απευθείας σύνδεση και χρήση τραπεζικών συστημάτων και δεν αποθηκεύονται πουθενά από την εφαρμογή, στοιχεία από την κάρτα που χρησιμοποιεί ο γιατρός…». Να που οι τραπεζίτες, τα τραπεζικά συστήματα και οι κάρτες, είναι ευλογημένα και εξυπηρετούν τους γιατρούς χωρίς να ενδιαφέρεται ο ΙΣΑ αν κερδίζουν και οι τραπεζίτες από τη δράση αυτή.
Και λίγα λόγια για την ουσία. Η διαχείριση των μετρητών έχει κόστος σε όλα τα στάδια και σε όλους τους εμπλεκόμενους. Ο γιατρός (ή η γραμματέας του) πρέπει να κλείσει ταμείο στο τέλος της ημέρας, να φυλάξει σε ασφαλές μέρος τα μετρητά και σε κάποια στιγμή να τα μεταφέρει για κατάθεση στην τράπεζα. Αυτά όλα έχουν κόστος, αλλά όπως συνηθίζουμε στην Ελλάδα, αυτό το κόστος το αγνοούμε παντελώς. Στην τράπεζα τα χρήματα πρέπει να ξαναμετρηθούν και να κατατεθούν σε κάποιο λογαριασμό. Στη συνέχεια πρέπει να φυλαχθούν σε ασφαλές μέρος και να μεταφερθούν με ειδική αποστολή στα κεντρικά ή αλλού. Αυτή η δραστηριότητα, η οποία στην Ελλάδα παρέχεται δωρεάν από τις τράπεζες εμπεριέχει σημαντικό κόστος. Υπολογίζεται ότι η διαχείριση των μετρητών σε μια τράπεζα αντιστοιχεί στο 10%-20% του λειτουργικού κόστους της. Γι’ αυτό και στο εξωτερικό οποιαδήποτε συναλλαγή γίνεται στο γκισέ της τράπεζας χρεώνεται, σύμφωνα με την αρχή της ανταποδοτικότητας. Θυμάμαι ότι το 2001, όταν είχα επισκεφθεί τη μεγαλύτερη τράπεζα των σκανδιναβικών χωρών, τη Nordea, η οποιαδήποτε συναλλαγή στο γκισέ χρεωνόταν προς 4 ευρώ!
Η ευκολία των ηλεκτρονικών πληρωμών με κάρτες εξαφανίζει τον κίνδυνο με πλαστά χαρτονομίσματα και της κλοπής. Η προμήθεια που χρεώνουν οι τράπεζες είναι αντιστάθμισμα των υπηρεσιών που παρέχουν, οι οποίες εξοικονομούν χρόνο και χρήμα στους αποδέκτες και χρήστες καρτών. Η μεγαλύτερη υπηρεσία αφορά την άμεση κατάθεση των χρημάτων σε κάποιο λογαριασμό, χωρίς να απαιτείται η επικίνδυνη μεταφορά μετρητών.
Πάντοτε όταν η συζήτηση γίνεται για μετρητά, μου έρχεται στο μυαλό η τραγική ιστορία ενός πολύ συμπαθητικού βιοπαλαιστή που όλοι συμπαθούσαμε αλλά δυστυχώς τον χάσαμε πριν από μερικά χρόνια.
Πρόκειται για τον Χρήστο τον λαχειοπώλη, ο οποίος γύριζε κυριολεκτικά όλη την Αθήνα (από την Ομόνοια στην Καισαριανή, αλλά και στην Κηφισιά) για να πουλήσει τα λαχεία του. Ολοι τον βοηθούσαμε γιατί ήταν πάντα χαμογελαστός και περήφανος που με τη δουλειά του, σπούδασε δύο κόρες, εκ των οποίων αν θυμάμαι καλά η μία έγινε δικαστής. Μια μέρα λοιπόν, του έκλεψαν την είσπραξη από τα λαχεία και από τη στενοχώρια του έπαθε ανακοπή και πέθανε. Κρίμα. Αυτά τα λίγα σαν μνημόσυνο για τον συμπαθέστατο Χρήστο τον λαχειοπώλη.
Ας μην ξεχνάμε, όμως, ότι τα μετρητά ενέχουν πάντοτε τον κίνδυνο της κλοπής, Ειδικά μάλιστα αν η μεταφορά τους είτε είναι συστηματική είτε είναι γνωστή σε τρίτους.
* O κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.