WALTER MOSLEY
Little Scarlet
μτφρ.: Αλκηστις Τριμπέρη
εκδ. Πόλις
Στα νουάρ μυθιστορήματα οι συγγραφείς συνηθίζουν να χρησιμοποιούν ένα έγκλημα για να ξεσκεπάσουν στρώσεις της κοινωνίας με στόχο να κάνουν ένα πολιτικό ή κοινωνικό σχόλιο. Ο Walter Mosley στο –για πολλούς καλύτερό του βιβλίο- «Little Scarlet» δεν κρατάει αυτά τα προσχήματα. Από την πρώτη σελίδα εισάγει τον αναγνώστη σε μια χρονική στιγμή που η πόλη του Λος Αντζελες κυριολεκτικά φλέγεται.
Οι φυλετικές ταραχές που ξέσπασαν τον Αύγουστο του 1965 στο προάστιο Γουάτς άφησαν πίσω τους ζημιές άνω των 40 εκατομμυρίων δολαρίων και 34 νεκρούς. Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα η αστυνομία καλεί τον Ιζι Ρόουλινς, βασικό ήρωα σε πολλά βιβλία του Mosley, να διαλευκάνει τη δολοφονία του 35ου θύματος. Πρόκειται για μια νεαρή μαύρη γυναίκα, που, όπως δείχνουν τα πρώτα στοιχεία, φαίνεται να δολοφονήθηκε από τον λευκό άντρα που εκείνη περιέθαλψε, όταν αυτός τραυματίστηκε περνώντας απερίσκεπτα με το αυτοκίνητό του μέσα από το προάστιο κατά τη διάρκεια των ταραχών.
Η δολοφονία έχει κρατηθεί μυστική. Σε αυτή την τεταμένη συγκυρία και ενώ η ατμόσφαιρα της πόλης παραμένει εύφλεκτη, η είδηση της δολοφονίας μιας μαύρης από ένα λευκό θα ήταν αρκετή για να ξεσηκώσει νέο κύμα αντιδράσεων. Ο Ρόουλινς, ένας μαύρος ερασιτέχνης ντετέκτιβ, του οποίου η κανονική δουλειά είναι εκείνη του επιστάτη σε κάποιο σχολείο της γειτονιάς, επιστρατεύεται γιατί είναι ο μόνος που μπορεί να τριγυρνάει ανενόχλητος στο γκέτο – είναι άλλωστε μέλος του.
Η αστυνομία βρέθηκε απέναντι στους εξεγερμένους κατά τη διάρκεια των ταραχών και ο Ρόουλινς βρίσκεται σε ένα δίλημμα σχετικά με το αν πρέπει να εμπλακεί στη διαλεύκανση του φόνου. Την ώρα που ο διοικητής ζητάει τη βοήθειά του, οι υπόλοιποι του συμπεριφέρονται με απεχθή τρόπο, σαν να είναι ένας κοινός εγκληματίας και όχι κάποιος με τον οποίο πρόκειται να συνεργαστούν. Μόνο η εικόνα της νεκρής κοπέλας κάμπτει τις αρχικές του αντιστάσεις και αποφασίζει να αποδεχτεί την πρόταση της αστυνομίας.
Παρότι δεν συμμετείχε στις ταραχές, τα συναισθήματά του αντικατοπτρίζουν εκείνα όλων των εξεγερμένων, ιδίως όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με διάφορα εμπόδια και εκδηλώσεις υποτίμησης από τους ανωτέρους του. Αντίρροπη δύναμη σε αυτά είναι μόνο η θέληση και το πείσμα να λύσει την υπόθεση του φόνου της νεαρής γυναίκας. Οι λίγες πληροφορίες από τον πρότερο βίο του, που μας γνωστοποιούνται κατά τη διάρκεια της καταβύθισης στην υπόθεση, είναι αρκετές για να εξηγήσουν την ευκολία με την οποία κινείται σε κακόφημα και επικίνδυνα στέκια. Φίλοι του από την άλλη πλευρά της νομιμότητας γίνονται ευκαιριακά συμπρωταγωνιστές και σύμμαχοι στην επίλυση του φόνου.
Ενώ δεν έχουμε να κάνουμε με ένα κλασικό whodunnit, σύντομα η εξεύρεση του δολοφόνου παίρνει μεγαλύτερη διάσταση από ό,τι στην αρχή. Η ψυχική κατάσταση του Ρόουλινς γίνεται όλο και πιο εύθραυστη όσο πλησιάζει στη λύση του εγκλήματος, παρά τη φαινομενική σκληρότητα που δείχνει καθώς οι κίνδυνοι αυξάνουν. Γρήγορα ανακαλύπτει πως ο αρχικός ύποπτος είναι αθώος, πράγμα που δίνει μια συλλογική ανακούφιση απομακρύνοντας το ενδεχόμενο της αναζωπύρωσης των ταραχών. Για τον Ρόουλινς, όμως, η υπόθεση έχει λάβει πια διαστάσεις βεντέτας. Η ρίζα του εγκλήματος έχει βαθύτερη πηγή από τη συμπεριφορά ενός «φυλετικά ανώτερου» άντρα, είναι άφατη, υποδόρια και εκπλήσσει τον αναγνώστη όσο αποκαλύπτονται περισσότερες λεπτομέρειες.
Το μυθιστόρημα του Mosley, που εκδόθηκε το 2004 και έχει κεντρική αφορμή ένα πραγματικό γεγονός του 1965, διαβάζεται σήμερα, μετά τις πρόσφατες ταραχές στο Φέργκιουσον και τις δολοφονίες του Τσάρλεστον, ως προφητικό. Και αποδεικνύει πως κάποιες πληγές στις ΗΠΑ χρειάζονται καιρό ακόμη για να επουλωθούν πλήρως.