Λύση στο ζήτημα του καθορισμού των κριτηρίων προστασίας της πρώτης κατοικίας από τον πλειστηριασμό εκείνων των δανειοληπτών που θα υπαχθούν στον «νόμο Κατσέλη» θα επιχειρήσουν να βρουν σήμερα η ελληνική κυβέρνηση και οι εκπρόσωποι των δανειστών σε νέα συνάντηση που θα έχουν μαζί τους οι υπουργοί Οικονομικών και Οικονομίας, Ευ. Τσακαλώτος και Γ. Σταθάκης. Τις δύο πλευρές, παρά τις εκατέρωθεν μετακινήσεις, εξακολουθεί να χωρίζει μεγάλη απόσταση, την ώρα που τα χρονικά περιθώρια για την ολοκλήρωση των προαπαιτουμένων είναι πλέον ασφυκτικά.
Η γνωστή φρασεολογία περί «κόκκινης γραμμής» υιοθετείται και από την παρούσα κυβέρνηση, με τον υπουργό Οικονομίας Γ. Σταθάκη να κάνει λόγο χθες, μετά την πρώτη άκαρπη συνάντηση με τους «θεσμούς», για πιθανότητα πολιτικής λύσης, χωρίς ωστόσο να προβαίνει σε περισσότερες διευκρινίσεις. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται και οι χθεσινές διαρροές από το Μέγαρο Μαξίμου, ότι το θέμα των «κόκκινων» δανείων επρόκειτο να τεθεί και στον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ.
Την ίδια ώρα, πάντως, αξίζει να σημειωθεί η διατύπωση που χρησιμοποιήθηκε στο δελτίο Τύπου που εξέδωσε η κυβέρνηση μετά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου: «Αποτελεί ζήτημα αρχής για την κυβέρνηση η σταθερή επιμονή στην προστασία της πρώτης κατοικίας για τους οικονομικά αδύναμους». Διατύπωση που ταιριάζει με αυτή που υπάρχει στο μνημόνιο περί προστασίας των πλέον ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και που δεν αποκλείεται στην πραγματικότητα να σηματοδοτεί την κατάληξη σε μια «σολομώντεια λύση», όπως για παράδειγμα στην προστασία πρώτης κατοικίας με αντικειμενική αξία έως 150.000 ευρώ.
Ας σημειωθεί εδώ ότι οι δανειστές έχουν προτείνει να προστατεύεται από τον πλειστηριασμό η πρώτη κατοικία αντικειμενικής αξίας έως 120.000 ευρώ, ενώ η ελληνική πρόταση ξεκινά από τα 200.000 ευρώ για τον άγαμο και φτάνει στα 325.000 ευρώ για ζευγάρι με τρία παιδιά. Η ελληνική κυβέρνηση δηλώνει μεν ανυποχώρητη, ότι δεν συζητά το ενδεχόμενο των 150.000 ευρώ, όμως τα στοιχεία για τις αντικειμενικές αξίες δείχνουν ότι το όριο αυτό αφορά στην πραγματικότητα σημαντικό αριθμό δανειοληπτών. Για παράδειγμα, νεόδμητο διαμέρισμα 250 τ.μ. στο Πέραμα, 188 τ.μ. στο Περιστέρι, 150 τ.μ. στον Αγιο Δημήτριο, από 86 έως 107 τ.μ. στον Δήμο Ζωγράφου, αλλά ακόμη και διαμέρισμα 97 τ.μ. σε πιο ακριβές περιοχές όπως τα Βριλήσια ή η Γλυφάδα μπορούν να έχουν αντικειμενική αξία μικρότερη των 150.000 ευρώ.
Σε ό,τι αφορά το εισοδηματικό κριτήριο, η ελληνική πλευρά επιμένει στο ετήσιο οικογενειακό εισόδημα των 35.000 ευρώ, ενώ οι δανειστές προτείνουν εισοδηματικά κριτήρια που βρίσκονται τελικώς πάνω από το όριο της φτώχειας. Ειδικότερα, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, προτείνουν ετήσιο εισόδημα έως 8.180 ευρώ για τον άγαμο, 13.917 ευρώ για το ζευγάρι και προσαύξηση 3.350 ευρώ για κάθε παιδί έως τρία παιδιά.
Βάσει του νόμου που ψηφίστηκε τον Αύγουστο και περιλαμβάνει τις αλλαγές στον «νόμο Κατσέλη», αυτές που βρίσκονται τώρα στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων, το εν λόγω κριτήριο αφορά μεικτό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα.
Από την άλλη, η ελληνική κυβέρνηση φέρεται να υποχωρεί ως προς το τρίτο κριτήριο, αυτό του συνόλου των οφειλών. Αρχικά είχε προτείνει το σύνολο των οφειλών να ανέρχεται έως 250.000 ευρώ, χθες υποχώρησε στις 200.000 ευρώ, ποσό, βεβαίως, που απέχει από τις 120.000 ευρώ που ζητούν να ισχύσει οι δανειστές.
Βάσει της νέας ελληνικής πρότασης, καλύπτεται το 72,4% των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων και όχι το 88% που προβλεπόταν με την προηγούμενη πρόταση, ενώ με την πρόταση των δανειστών καλύπτεται περίπου το 40% των οφειλετών. Με την προηγούμενη πρόταση των δανειστών περί προστασίας της πρώτης κατοικίας με αντικειμενική αξία 60.000-70.000 ευρώ, υπολογίζεται ότι καλυπτόταν μόλις το 20% των οφειλετών.
«Θολό», τέλος, παραμένει το εάν τα νέα κριτήρια θα αφορούν όσους υποβάλλουν εφεξής αιτήσεις υπαγωγής στον «νόμο Κατσέλη» ή θα συμπεριληφθούν και όσων η αίτηση εκκρεμεί ή έχει ορισθεί δικάσιμος.
Η διάταξη που υπάρχει στον νόμο του Αυγούστου, τον 4336/2015, και προβλέπει ότι οφειλέτες των οποίων η κύρια αίτηση εκκρεμεί κατά τον χρόνο έναρξης του παρόντος νόμου (στις 14 Αυγούστου 2015) υποχρεούνται έως τις 14 Φεβρουαρίου 2016 να υποβάλλουν επικαιροποιημένα τα στοιχεία του φακέλου τους, κάθε άλλο παρά τυχαία μπορεί να θεωρηθεί.