Στην ταχύτερη αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων οδηγείται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης μετά τη δεύτερη απόφαση του ΣτΕ που διατάσσει την αναδρομική αλλαγή τους από τις 21 Μαΐου 2015.
Ωστόσο, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι η κυβέρνηση θα ευθυγραμμιστεί με τις αποφάσεις του ΣτΕ, δεδομένου ότι είχε αγνοήσει την πρώτη που είχε εκδοθεί στα τέλη Νοεμβρίου 2014. Στην τότε απόφαση το ΣτΕ ζητούσε την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών των ακινήτων εντός του πρώτου εξαμήνου του 2015. Αντίθετα, η κυβέρνηση με βάση το νέο μνημόνιο που υπέγραψε τον περασμένο Αύγουστο δεσμεύθηκε στην εναρμόνιση των αντικειμενικών αξιών με τις τιμές της αγοράς από τον Ιανουάριο του 2017, διατηρώντας τις πλασματικές αξίες των ακινήτων.
Με βάση τη νέα απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας ανοίγει ο δρόμος για προσφυγές φορολογουμένων οι οποίοι από τις 21 Μαΐου και μετά προχώρησαν σε αγοραπωλησίες ακινήτων. Κυρίως από τους αγοραστές, οι οποίοι ενώ αγόρασαν ακίνητο η τιμή του οποίου ήταν κάτω από την αντικειμενική αξία, ωστόσο πλήρωσαν φόρο με βάση τις αντικειμενικές αξίες. Σε αυτούς τους φορολογουμένους η εφορία ενδεχομένως να αναγκασθεί να επιστρέψει τα επιπλέον ποσά που πλήρωσαν.
Το πρόβλημα προκύπτει για όλες τις συναλλαγές στην αγορά ακινήτων που πραγματοποιήθηκαν μετά την 21η Μαΐου, όπως είναι οι μεταβιβάσεις ακινήτων, οι γονικές παροχές και οι πλειστηριασμοί αφού η αντικειμενική τιμή καθορίζει αφενός τους φόρους αφετέρου και τις αμοιβές συμβολαιογράφων. Επίσης, μεγάλο πρόβλημα δημιουργείται με τους πλειστηριασμούς που θα διενεργηθούν εφεξής (μέχρι πρότινος ήταν παγωμένοι). Και αυτό διότι η τιμή πρώτης προσφοράς στους πλειστηριασμούς ανέρχεται στο ύψος της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
Αντίθετα, η απόφαση του ΣτΕ δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα στο ελληνικό Δημόσιο σχετικά με τον ενιαίο φόρο ιδιοκτησίας ακινήτων και κανένα ενδεχόμενο επιστροφής φόρων, καθώς ο ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές τιμές που ισχύουν την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους. Ακόμα και αν το υπουργείο Οικονομικών αναπροσαρμόσει τις αντικειμενικές αξίες το 2016, η κυβέρνηση θα πρέπει να αναπροσαρμόσει τους συντελεστές που χρησιμοποιούνται για την επιβολή του ΕΝΦΙΑ, καθώς έχει δεσμευθεί στους πιστωτές να εισπράττει ετησίως το ποσό των 2,65 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι στις προθέσεις της κυβέρνησης είναι η κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και η επαναφορά του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, μεταφέροντας τα βάρη στους έχοντες μεγάλης αξίας περιουσία. Στο σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών προβλέπεται και η θέσπιση μικρού αφορολογήτου ορίου το οποίο δεν θα ξεπερνά τις 50.000 ευρώ.
Οπως φαίνεται, το υπουργείο Οικονομικών ήταν ενήμερο για την απόφαση του ΣτΕ. Στο πλαίσιο αυτό ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλ. Τσακαλώτος, στις 27 Νοεμβρίου υπέγραψε τέσσερις αποφάσεις για τη σύσταση επιτροπών με στόχο την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη και Πάτρα. Οι επιτροπές πρέπει υποβάλουν τις προτάσεις τους το αργότερο μέχρι την επόμενη Τρίτη 22 Δεκεμβρίου.
Τα προβλήματα αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών:
1. Στο 85% των κτισμένων κατοικιών σε όλη την Ελλάδα η τιμή ζώνης είναι κάτω από 1.000 ευρώ. Στην περίπτωση που αναπροσαρμοσθούν οι τιμές, με στόχο αυτές να προσεγγίσουν τις τιμές της αγοράς σε αρκετές περιοχές της χώρας θα αυξηθεί η τιμή ζώνης.
2. Στις ακριβές περιοχές της χώρας όπως το Ψυχικό, η Εκάλη, η Κηφισιά κ.λπ. θα πρέπει να μειωθούν οι τιμές τουλάχιστον 50% δεδομένου ότι απέχουν δραματικά από τις σημερινές τιμές που γίνονται οι πράξεις.
3. Μία αγοραπωλησία σε μία περιοχή της Ελλάδας μπορεί να διαμορφώσει την τιμή ζώνης. Και αυτό διότι σήμερα γίνονται ελάχιστες πράξεις, οι οποίες συνδέονται άμεσα με την οικονομική κατάσταση του πωλητή.
4. Δεν μπορούν να συγκεντρωθούν πραγματικά στοιχεία προκειμένου να προσαρμοσθούν στα σημερινά επίπεδα οι αντικειμενικές αξίες. Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, αν όχι στις περισσότερες, δεν υπάρχουν στοιχεία δεδομένου ότι δεν γίνονται συμβολαιογραφικές πράξεις.