Πριν από λίγες ημέρες δόθηκε στη δημοσιότητα ο κατάλογος των δημοφιλέστερων αναζητήσεων που έκαναν οι συμπατριώτες μας στη μηχανή εύρεσης της Google για το έτος που εκπνέει. Θεωρητικώς, αυτή η ιεράρχηση των ερωτήσεων, με βάση τη μεγαλύτερη συχνότητα, θα έπρεπε να λειτουργεί σαν polaroid της περιέργειάς μας: τι θελήσαμε να μάθουμε φέτος και τι αποκαλύπτουν οι απορίες για το μορφωτικό μας επίπεδο, το πολιτισμικό μας μοντέλο, την κοινωνική ενσυναίσθηση, τον συλλογικό τρόπο σκέπτεσθαι. Το zeitgeist της ελληνικής κοινωνίας, σε επικεφαλίδες. Είναι όμως έτσι;
Ε, λοιπόν, θα εκπλαγεί κανείς όταν δει ότι στη σημαντική κατηγορία με χρηστικό προσανατολισμό που τιτλοφορείται «How to» (πώς να κάνω κάτι), η δημοφιλέστερη ερώτηση δεν είναι «Πώς να βρω δουλειά;», «Πώς να ξεκινήσω μια startup;» ή έστω «Πώς να εγκατασταθώ στη Χ χώρα του εξωτερικού;», μια αναμενόμενη πιθανότητα για τη χώρα μας που χειμάζεται από την ανεργία, με μεγαλύτερα θύματα τους νέους.
Τα σκήπτρα στην κατηγορία κρατά ένα ερώτημα προσωπικής φύσης που παραπέμπει σε σελίδες γυναικείου περιοδικού άλλης εποχής: «Πώς να τον κάνω να κολλήσει;» ρωτούν κοπέλες που θέλουν να γίνουν περισσότερο αξιέραστες προς χάριν του συντρόφου τους. Ακολουθεί στη δεύτερη θέση ένα άλλο ερώτημα που βασανίζει περισσότερο τους άνδρες: «Πώς θα χάσω κιλά στην κοιλιά;», γεγονός που μαρτυρά ότι το lifestyle δεν μας έχει αφήσει ακόμα, παρά το γεγονός ότι οι κοιλιακοί ήταν το αγαπημένο θέμα συζήτησης και αρθρογραφίας σε έντυπα που μεσουράνησαν τη δεκαετία του ’80 και στα παράγωγά τους που επέζησαν μέχρι και την προ κρίσεως εποχή.
Τα βασανιστικά ερωτήματα που θέτουν οι Ελληνες συνεχίζονται, όπως αποκαλύπτει η επίσημη στατιστική της Google «A Year in Search»: «Πώς θα καθαρίσω τον φούρνο;» στην τρίτη θέση και αμέσως μετά «Πώς να λύσω τον κύβο του Ρούμπικ», μια διαδικασία που παραμένει γοητευτική αλλά παραξενεύει όταν βρίσκεται τόσο ψηλά στη λίστα. Το θέμα της εύρεσης εργασίας έρχεται πέμπτο. Επονται τα εξής, που εντυπωσιάζουν: «Πώς να βρω τον ωροσκόπο μου;», ένα πάνδημο αίτημα για να μαντέψει κανείς τα μελλούμενα σε μια αβέβαιη εποχή.
«Πώς να φτιάξω κρέπες;» που φανταζόμαστε όλοι ότι απασχολεί ερασιτέχνες μάγειρες, ενδεχομένως φοιτητές. «Πώς να ξεπεράσω την πρώην μου;», για άνδρες που δεν φοβούνται να εκδηλώσουν τα αισθήματά τους. Στις δύο τελευταίες θέσεις η σοβαρότητα επανέρχεται: «Πώς να αντιμετωπίσω το άγχος;» και «Πώς να κόψω το κάπνισμα;».
Τι μας λένε όλα αυτά για το ψυχογράφημα της Ελλάδας το 2015 μέσω των χρηστών του Διαδικτύου, που δεν αποτελούν μικρή υποομάδα του πληθυσμού; Πως τα ζητήματα στα οποία οι ερωτώντες ζητούν καθοδήγηση μαρτυρούν ότι αντιμετωπίζουν το Ιντερνετ σαν μια λαϊκή φυλλάδα παρά σαν εργαλείο παγκοσμιοποιημένης γνώσης. Ομως αυτό δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, αν και θα περίμενε κανείς ότι, στον 7ο συνεχόμενο υφεσιακό χρόνο, τα θέματα που μας «καίνε» στην πατρίδα μας θα ήταν διαφορετικά.
Ας δούμε τι αναζήτησαν οι Βρετανοί, μια πιο προηγμένη κοινωνία από τη δική μας. Και εκεί στις πρώτες δέκα θέσεις φιγουράρει η απώλεια του τοπικού λίπους από την κοιλιά, οι δίαιτες με τα γρηγορότερα αποτελέσματα αλλά και ο κύβος του Ρούμπικ. Παγκόσμια ζητήματα τελικά… Αυτό που μας διαφοροποιεί είναι ορισμένες ερωτήσεις που αφορούν την τεχνολογία, δηλαδή τις εφαρμογές για τα κινητά και τους υπολογιστές καθώς και η ερώτηση για εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους. Οποιος θέλει να δει πως το επίπεδο του δικού μας λαού είναι εξίσου λαμπρό με των ξένων δεν έχει παρά να διαβάσει το σύνολο της έρευνας στα Google top charts.