Πρόκειται για την τέταρτη βομβιστική επίθεση στην Τουρκία που αποδίδεται στο Ισλαμικό Κράτος. Στις τρεις προηγούμενες περιπτώσεις, μεγάλο τμήμα της τουρκικής κοινής γνώμης πίστευε κυνικά ότι εξυπηρετούσαν (και) το κυβερνών Ισλαμικό Κόμμα. Η μη επίσημη ανάληψη της ευθύνης των προηγούμενων επιθέσεων απεικόνιζε τις ιδιόρρυθμες σχέσεις του Ερντογάν με τους κάθε λογής ισλαμιστές που έχουν κατακλύσει τη Συρία. Μέχρι πριν από ένα χρόνο η Τουρκία τούς παρείχε αμέριστη βοήθεια, πιστεύοντας ότι μια μουσουλμανική αδελφότητα τύπου Χαμάς θα αντικαθιστούσε το καθεστώς Ασαντ. Παράλληλα, θεωρούσε ότι το Ισλαμικό Κράτος μπορεί να σταματήσει την επέκταση των Κούρδων εντός της Συρίας.
Τώρα τα πράγματα δείχνουν διαφορετικά. Οι ισλαμιστές χτυπούν στον πλέον γνωστό χώρο της Κωνσταντινουπόλεως, λίγες δεκάδες μέτρα από την Αγία Σοφία, σκοτώνοντας Γερμανούς που αποτελούν την πρώτη σε επισκεψιμότητα ομάδα τουριστών στην Τουρκία. Από πλευράς συμβολισμών δεν θα μπορούσε να υπάρξει πιο στοχευμένο χτύπημα στον τουρκικό τουρισμό. Με δεδομένο το εμπάργκο από τη Ρωσία, η τουρκική τουριστική βιομηχανία θα περάσει δύσκολες ημέρες το 2016.
Είναι άγνωστο εάν η επίθεση στην Πόλη συνιστά σοβαρή προειδοποίηση του Ισλαμικού Κράτους προς τον Ερντογάν ή αποτελεί οριστικό διαζύγιο. Οι σχέσεις τους τον τελευταίο χρόνο υπήρξαν προβληματικές. Τον Ιούλιο του 2015, η Τουρκία συμφώνησε με τις ΗΠΑ για χρήση του αεροδρομίου στο Ιντσιρλίκ για επιθέσεις στη Συρία. Στην πράξη, οι μεν Αμερικανοί βομβάρδιζαν το Ισλαμικό Κράτος, οι δε Τούρκοι τις θέσεις των Κούρδων της Συρίας.
Κάτι ανάλογο έγινε και τον Νοέμβριο, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι. Η Τουρκία απέφυγε να αναλάβει κάποια υποχρέωση διότι η κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους έχει καταστήσει απαγορευτικές τις τουρκικές πτήσεις κοντά στη μεθόριο με τη Συρία και έχει περιορίσει τη δράση της στο συριακό έδαφος. Τώρα η Δύση, διά στόματος Μέρκελ, περιέλαβε την Τουρκία στις χώρες που έχουν δεχθεί τρομοκρατικές επιθέσεις και την κάλεσε να μπει ενεργά στη συμμαχία εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Θα πάψει ο Ερντογάν να θεωρεί το ISIS «χρήσιμο» εχθρό;
Το πιο ανησυχητικό, πάντως, για την Τουρκία είναι ότι η πολιτική Ερντογάν έχει πολλαπλασιάσει τον αριθμό των ομάδων που θέλουν να δράσουν τρομοκρατικά στο έδαφός της.
* O κ. Αγγελος Μ. Συρίγος είναι επίκουρος καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, πρώην γ.γ. Πληθυσμού στο υπουργείο Εσωτερικών.