Πρέπει να ήταν παράδοξα γοητευτική η Θεσσαλονίκη του 1916. Ο Μεγάλος Πόλεμος μετρούσε σχεδόν 12 μήνες και κάθε μέρα που περνούσε έφερνε στην πόλη χιλιάδες ξένους από κάθε γωνιά του πλανήτη. Αξιωματικοί, στρατιώτες, μηχανικοί, όλοι κομμάτια μιας τεράστιας πολεμικής μηχανής, της Αντάντ. Σε αυτήν τη Θεσσαλονίκη μάς ταξιδεύει το βιβλίο του Γιάννη Μέγα «Τα συμμαχικά στρατεύματα: Η Βαβέλ των φυλών», που κυκλοφόρησε πέρυσι στο πλαίσιο της θαυμάσιας σειράς του εκδοτικού οίκου University Studio Press, με τίτλο «Η Θεσσαλονίκη στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο».
Ολα άρχισαν στις 15 Οκτωβρίου του 1915 όταν, ένα χρόνο μετά την έναρξη του πολέμου, γαλλικές και βρετανικές μεραρχίες αποβιβάστηκαν στη Θεσσαλονίκη. Τι μαθαίνουμε από το βιβλίο; Τον Απρίλιο του 2016 καταφθάνουν 120.000 άνδρες του ανασυγκροτημένου σερβικού στρατού, προερχόμενοι από την Κέρκυρα. Στα τέλη Ιουλίου έχουμε την προσθήκη 50.000 Ρώσων, ενώ από τα μέσα Αυγούστου αρχίζει η σταδιακή άφιξη 44.000 Ιταλών. Στα τέλη του 2016, οι συνολικές δυνάμεις της Αντάντ υπό την αρχηγία του Γάλλου στρατηγού Sarrail αριθμούν λίγο περισσότερο από μισό εκατομμύριο ανθρώπους (550.000). Τα επίσημα στοιχεία του ελληνικού Γενικού Επιτελείου Στρατού ανεβάζουν τη συμμαχική παρουσία το 2018 σε 655.800 άνδρες. Οπως είναι φυσικό, η Θεσσαλονίκη ως έδρα του στρατηγείου αλλά και των διοικήσεων των επιμέρους επιτελείων απορρόφησε ένα σημαντικό μέρος αυτής της πολυάνθρωπης στρατιωτικής μηχανής. Μια απλή αναφορά στις εθνικότητες που είχαν παρουσία στη Θεσσαλονίκη του Μεγάλου Πολέμου δικαιολογεί πλήρως τον τίτλο της έκδοσης. Σενεγαλέζοι, Βορειοαφρικανοί, Ινδοκινέζοι, Αγγλοι, Σκωτσέζοι, Ουαλλοί, Ιρλανδοί, Ινδοί, Κύπριοι, Μαλτέζοι, Σέρβοι, Ιταλοί, Ρώσοι, Αλβανοί, Αμερικανοί, καθώς και νοσοκόμες από τον Καναδά, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, δημιούργησαν ένα χωρίς προηγούμενο ανθρωπολογικό μωσαϊκό. «Υπάρχουν, επίσης, πληροφορίες που δεν κατέστη εφικτό να τεκμηριωθούν
αναφορικά με την παρουσία δύο ταγμάτων από την Πορτογαλία καθώς και, στις αρχές του 1918, 6.000 ανδρών της Τσεχοσλοβακικής Λεγεώνας», σημειώνει ο Γιάννης Μέγας.
Και καθώς επιλέξαμε για το σημερινό μας σημείωμα μια ομάδα Σιχ σε άσκηση χρήσης των αντιασφυξιογόνων μασκών, ας πούμε ότι δεν είναι γνωστό πόσοι ακριβώς Ινδοί έφθασαν στη Θεσσαλονίκη. Η μοναδική βεβαιωμένη πληροφορία κάνει λόγο για 36 τάγματα που κατέφθασαν στη Θεσσαλονίκη τον Σεπτέμβριο του 1918. Τι έμεινε να μας θυμίζει αυτήν την άγνωστη λεπτομέρεια από το μακεδονικό μέτωπο; Το ινδικό κοιμητήριο της πόλης, με 358 πεσόντες, στην οδό Μοναστηρίου, δίπλα από τις γραμμές του τρένου.