Οι τζιχαντιστές της… γειτονιάς μας

Οι τζιχαντιστές της… γειτονιάς μας

5' 8" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ρεπορτάζ: ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΚΑΚΑΟΥΝΑΚΗ

ΚΟΣΟΒΟ- ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Οταν συναντήσαμε τον Τζον, καθόταν στην είσοδο του σπιτιού του και χάζευε τους περαστικούς. Είναι η καθημερινή και μάλλον η μοναδική του «ψυχαγωγία» εδώ και περίπου ένα χρόνο αφού βρίσκεται σε κατ’ οίκον περιορισμό για τη συμμετοχή του στον πόλεμο στη Συρία. Πρώην τζιχαντιστής –ή «μαχητής», όπως ο ίδιος προτιμά να τον αποκαλούν– είναι ένας από τους 300 επίσημα καταγεγραμμένους Κοσοβάρους που τα τελευταία χρόνια αποφάσισαν να πολεμήσουν στη Συρία ή το Ιράκ.

Οι ανεπίσημοι αριθμοί είναι τουλάχιστον διπλάσιοι, ενώ σύμφωνα με διαρροές από κυβερνητικές συσκέψεις, οι τζιχαντιστές που προέρχονται από την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων μπορεί και να ξεπερνούν τους 3.000. Το Ισλαμικό Κράτος έχει βρει στις γειτονικές μας χώρες, ένα ιδιαίτερα γόνιμο έδαφος για να προσελκύσει κόσμο τόσο για τις ανάγκες του στρατού στις εμπόλεμες ζώνες όσο και για τα «ευρωπαϊκά» τους σχέδια.

Το σπίτι του 28χρονου Τζον, μια ασοβάτιστη μονοκατοικία, βρίσκεται σε ένα μικρό χωριό λίγα λεπτά από τα σύνορα του Κοσόβου με την ΠΓΔΜ, μόλις τρεις ώρες οδικώς από τη Θεσσαλονίκη. Εκεί μένει με τα αδέρφια και τους γονείς του. Σε μια χώρα όπου η ανεργία ξεπερνάει το 60%, η οικογένειά του συντηρείται από μια μικρή σύνταξη του πατέρα από τα χρόνια που είχε δουλέψει στη Γερμανία.

Καμία προοπτική

Τελειώνοντας το σχολείο δεν βρήκε δουλειά. Χωρίς καμία προοπτική ή ελπίδα για το μέλλον του, ξεκίνησε να πηγαίνει στο τοπικό τζαμί και κάποια στιγμή αποφάσισε να «ταξιδέψει» στη Συρία. Το κίνητρό του; Να βοηθήσει, όπως λέει τους Σύρους αδελφούς μουσουλμάνους, οι οποίοι διώκονταν από τον Ασαντ. Αλλοι, λιγότερο… αλτρουιστικοί λόγοι είναι τα χρήματα (οι περισσότεροι παίρνουν εκεί κάποιο μικρό μισθό- βοήθημα) και γενικότερα η αίσθηση –ή μάλλον ψευδαίσθηση– πως εκεί η ζωή είναι καλύτερη. Υπάρχει, άλλωστε, ειδικό παράρτημα στον καλοστημένο μηχανισμό προπαγάνδας του ISIS που στοχεύει στους Κοσοβάρους.

Επικεφαλής εκεί είναι ο Λαβντρίμ Μουτζαχερί, συγχωριανός του Τζον, ο οποίος έχει γίνει «διάσημος» λόγω του πρωταγωνιστικού του ρόλου σε μια σειρά από καλοφτιαγμένα βίντεο στα αλβανικά· από την παρουσίαση του χρυσού δηναρίου (του χρυσού νομίσματος που υποτίθεται έχει κόψει το Ισλαμικό Κράτος) μέχρι την εκτέλεση ενός αμάχου μπροστά στην κάμερα.

Οι τζιχαντιστές της… γειτονιάς μας-1

Ο Λαβντρίμ Μουτζαχερί δεξιά στη φωτογραφία.

Οταν πήγαμε στην παλιά γειτονιά του Λαβντρίμ για να μάθουμε περισσότερα για τον νεαρό άνδρα που οι φήμες θέλουν να έχει πολεμήσει με τους Αμερικανούς στο Αφγανιστάν (τελικά είχε δουλέψει για έναν εργολάβο στη νατοϊκή βάση στο Κόσοβο) όλες οι πόρτες ήταν ερμητικά κλειστές. Ο Λαβντρίμ επικοινωνεί συχνά με την οικογένειά του και είναι εμμονικός με τη διαδικτυακή του εικόνα, το τι γράφεται γι’ αυτόν και με το πόσα «χτυπήματα» κάνουν οι αναρτήσεις του στη γενέτειρά του.

Στα στρατόπεδα

Η διαδρομή για τη Συρία είναι εύκολη για τους Βαλκάνιους τζιχαντιστές. Μέσω Τουρκίας περνούν τα σύνορα και στη συνέχεια βρίσκουν τον δρόμο για ένα από τα «αλβανικά» στρατόπεδα. Αρχικά και για περίπου ένα μήνα βρίσκονται σε αναμονή, στη συνέχεια περνούν μια «αξιολόγηση», ένα μήνα εκπαίδευσης και μετά μπαίνουν στην μάχη…

Το Ισλαμικό Κράτος έχει απίστευτα οργανωμένες δομές και υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τομείς απασχόλησης. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι το τμήμα «χάκινγκ» με το οποίο απασχολήθηκε «εξ αποστάσεως» ο 19χρονος Κοσοβάρος, Αρντίτ Φερίζι.

Στο σπίτι όπου μεγάλωσε –μια ιδιαίτερα νοικοκυρεμένη μονοκατοικία κοντά στα σύνορα με τη Σερβία– η μητέρα του μας άνοιξε την πόρτα διστακτικά. Ευγενική, μιλώντας πολύ καλά αγγλικά, μας είπε πως ετοιμάζονταν να ταξιδέψουν οικογενειακώς στην Αμερική, όπου έχει εκδοθεί ο Αρντίτ για να δικαστεί για «ψηφιακή τρομοκρατία». Η μικρή της κόρη πηγαίνει ακόμα σχολείο και η μεγαλύτερη τελειώνει το διδακτορικό της στο πανεπιστήμιο της Βιέννης. Ο γιος της, μας εξηγεί, είχε από μικρός ταλέντο στους υπολογιστές. Δεν έχει, όμως, την παραμικρή ιδέα πώς μπορεί να έμπλεξε με τους τζιχαντιστές.

Από φίλους του μάθαμε αργότερα πως ο Αρντίτ ήταν από μικρός πολιτικοποιημένος. Αρχικά είχε στρέψει τον «εφηβικό θυμό» του σε σερβικές ιστοσελίδες τις οποίες και χάκαρε. Οσο περνούσαν τα χρόνια τόσο το «βιογραφικό» του εμπλουτιζόταν – ήταν μάλιστα ο εγκέφαλος πίσω από το χακάρισμα του δικτύου του ΟΤΕ το 2012.

Ο ίδιος δεν είχε κάποια σχέση με τη θρησκεία. Κίνητρό του έγινε ο χαμός ενός φίλου του στη Συρία. Για να πάρει εκδίκηση, ήρθε σε επαφή με το ISIS και δέχτηκε να υποκλέψει μια λίστα με στοιχεία κυβερνητικών υπαλλήλων. Το FBI τον εντόπισε και σήμερα αντιμετωπίζει ποινή 35 ετών.

Και μικρά παιδιά

Στο Κόσοβο προσπαθήσαμε να μιλήσουμε με πολλούς από τους συγγενείς των τζιχαντιστών. Δεν ήταν εύκολη υπόθεση, Με έναν νέο νόμο, όποιος πολεμήσει στο εξωτερικό θεωρείται πλέον τρομοκράτης και τιμωρείται με φυλάκιση. Οι οικογένειες –παραδοσιακά «κλειστές»– δεν θέλουν να τραβούν τα φώτα της δημοσιότητας.

Γι’ αυτό και όταν αργά ένα απόγευμα ο Φαΐκ Ουκσμάιλι δέχτηκε, ύστερα από επίμονες προσπάθειες να συναντηθούμε, οδηγήσαμε έως την άλλη άκρη του Κοσόβου για να μας πει την ιστορία των δύο γιων του, οι οποίοι μαζί τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους έφυγαν το 2014 για τη Συρία. Μορφωμένοι και οι δύο, ο ένας μηχανικός, ο άλλος δάσκαλος μουσικής, καταρρίπτουν τη θεωρία πως οι Κοσοβάροι τζιχαντιστές είναι άνδρες άνεργοι και αμόρφωτοι. Ο ίδιος είναι πεπεισμένος πως οι γιοι του επηρεάστηκαν από έναν ιμάμη και ασπάστηκαν την ουαχαβίτικη ιδεολογία, τη φανατική εκδοχή του ισλάμ. Πριν από λίγους μήνες ο μεγάλος του γιος σκοτώθηκε ενώ ο άλλος έχασε το χέρι του.

Μας δείχνει στο κινητό του φωτογραφίες δύο μικρών παιδιών με ξυρισμένα κεφάλια που χαμογελάνε στην κάμερα, κάνοντας με τα χέρια τους το σήμα του ISIS.

Οι τζιχαντιστές της… γειτονιάς μας-2

Κάποιος που βρίσκεται στο ίδιο στρατόπεδο μαζί τους, τον έχει λυπηθεί και κάθε τόσο του τις στέλνει στα κρυφά. Στην τελευταία τους συνομιλία, στις αρχές του έτους ο Φαΐκ του τάζει χρήματα για να φέρει τα παιδιά πίσω στο Κόσοβο. Ο συνομιλητής του δεν απαντάει. Ξέρουν και οι δύο πως μια τέτοια ενέργεια ενέχει μεγάλο κίνδυνο.

Ο Σουάντ Σαντουλάχι, ένας άλλος Κοσοβάρος που κατάφερε και έφερε πίσω τον οκτάχρονο ανιψιό του από τη Συρία το πλήρωσε ακριβά. Οι τζιχαντιστές, ίσως για παραδειγματισμό, ανακοίνωσαν πως εάν εντοπιστεί θα εκτελεστεί.

Ετσι αναγκάστηκε αυτός και η οικογένειά του να μετακομίσουν σε άλλη χώρα. Κανείς πέρα από λιγοστούς φίλους δεν γνωρίζει το πού μένει – ο ίδιος σκοπεύει να μείνει «εκεί» μέχρι να ξεχαστεί η υπόθεση και να ξανανιώσει ασφαλής στην χώρα του. Αλλά όπως μας λέει όταν επικοινωνήσαμε μαζί του, δεν πιστεύει πως αυτό θα γίνει σύντομα…

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή