Προσανατολισμένος στο Plan A, της ολοκλήρωσης δηλαδή της τρέχουσας αξιολόγησης και της έναρξης της συζήτησης για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους, φέρεται να παραμένει ο πρωθυπουργός κ. Αλ. Τσίπρας, ακόμη και εάν απαιτηθούν επώδυνες υποχωρήσεις στο ασφαλιστικό, πέραν των «κόκκινων» γραμμών που έθετε αρχικά το Μέγαρο Μαξίμου.
Ομως, η ραγδαία επιδείνωση του πολιτικού κλίματος, όπως αποτυπώνεται στις τρέχουσες, δημοσιευμένες και «μυστικές» δημοσκοπήσεις, η κοινωνική αναταραχή των τελευταίων εβδομάδων, αλλά και ο φόβος ότι η σκληρή γραμμή που ακολουθεί το ΔΝΤ μπορεί να οδηγήσουν σε μια παρατεταμένη και εν τέλει αδιέξοδη διαπραγμάτευση, επαναφέρουν εκ των πραγμάτων στο προσκήνιο το Plan B των πρόωρων εκλογών:
Ολοένα και περισσότερα κυβερνητικά στελέχη, εξάλλου, σημειώνουν πως ο κ. Τσίπρας έχει δεσμευθεί να υλοποιήσει τη συμφωνία του περασμένου Ιουλίου και έλαβε τη σχετική εντολή στις εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου, αλλά «όχι κάτι παραπάνω».
Σύμφωνα με πληροφορίες, και ενώ η επιστροφή της τρόικας στην Αθήνα παραμένει στον αέρα, ο κ. Τσίπρας έχει διαμηνύσει προς τους εταίρους, με τελευταίο «σταθμό» την προχθεσινή συνάντησή του με τη Γερμανίδα καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ και τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ, ότι είναι διατεθειμένος να δεχθεί μειώσεις στις συντάξεις, αρκεί το ΔΝΤ να υποχωρήσει από τις έως τώρα θέσεις του για δημοσιονομικό κενό της τάξεως του 4,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2018, που συνεπάγεται και τη λήψη μέτρων περίπου 8 δισ. Ειδικότερα, κατά τις ίδιες πηγές, η Αθήνα θα μπορούσε να συζητήσει περικοπές στις συντάξεις άνω των 1.000 ευρώ (αθροιστικά κύριες και επικουρικές), υπό δύο όρους:
• Πρώτον, ότι οι περικοπές δεν θα είναι οριζόντιες, αλλά κλιμακούμενες, ώστε να επιβαρυνθούν περισσότερο τα λεγόμενα «ρετιρέ».
• Δεύτερον, ότι κατά τη διαπραγμάτευση οι εκπρόσωποι των δανειστών δεν θα απομακρυνθούν από το «γράμμα» του τρίτου μνημονίου, επιχειρώντας να επιβάλουν για ιδεολογικούς λόγους πολιτικές, όπως για παράδειγμα η σύνδεση της εθνικής σύνταξης με εισοδηματικά κριτήρια, ακόμη και εάν το επιδιωκόμενο δημοσιονομικά αποτέλεσμα επιτυγχάνεται με άλλα εργαλεία.
• Τρίτον, ότι θα «πεισθεί» το ΔΝΤ να ευθυγραμμιστεί, αν όχι με την ελληνική, με την εκτίμηση της Κομισιόν για το δημοσιονομικό κενό, το οποίο η μεν κυβέρνηση υπολογίζει στο 1,3% του ΑΕΠ, οι δε εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο 1,5%.
Μάλιστα, όπως αναφέρουν πληροφορίες, η κυβέρνηση εξετάζει, πλέον, το ενδεχόμενο να προβεί σε μεγαλύτερες από τις αρχικά σχεδιαζόμενες υποχωρήσεις και στο ζήτημα των «κόκκινων» δανείων, προκειμένου στο δημοσιονομικό και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συμπλεύσει με την Κομισιόν και όχι –όπως συχνά στο παρελθόν– με το ΔΝΤ.
Το όπλο
Ο κ. Τσίπρας έχει ως όπλο, στο επερχόμενο πλέον κρίσιμο κομμάτι της διαπραγμάτευσης, πως η κ. Αγκελα Μέρκελ φέρεται να εκτίμησε το γεγονός ότι η Αθήνα συναίνεσε στην εμπλοκή του ΝΑΤΟ στην προσπάθεια ανάσχεσης των προσφυγικών ροών από την Τουρκία. Παράλληλα, όμως, η συγκεκριμένη εξέλιξη λέγεται πως δημιούργησε «σκιές» στις σχέσεις της Αθήνας με το Παρίσι, όπως διεφάνη και από τη ματαίωση της προγραμματισμένης για την περασμένη Τέταρτη συνάντησης του πρωθυπουργού με τον κ. Ολάντ στη γαλλική πρωτεύουσα. Επίσης, αρνητικό για τους διαπραγματευτικούς χειρισμούς του κ. Τσίπρα είναι ότι μετά τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, αλλά και τη θετική υποδοχή του προέδρου της Ν.Δ. κ. Κυρ. Μητσοτάκη στις Βρυξέλλες, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί πλέον να εμφανίζεται ως η μοναδική πολιτική λύση για τη χώρα.
Σε κάθε περίπτωση, είναι προφανές ότι το Plan A του κ. Τσίπρα μπορεί να ανατραπεί είτε λόγω εμπλοκής στην αξιολόγηση είτε εάν η κυβέρνηση συνεχίσει να καταγράφει μεγάλες απώλειες στην εκλογική της επιρροή, οπότε στο προσκήνιο θα έλθει το σενάριο των πρόωρων εκλογών. Και τούτο, καθώς η πιθανότητα σχηματισμού οικουμενικής κυβέρνησης απορρίπτεται από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, ενώ εκτιμάται πως δεν θα γινόταν αποδεκτή και από μεγάλο αριθμό βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ.
Από το Μέγαρο Μαξίμου υποστηρίζεται πως το πολιτικό κλίμα είναι ανατάξιμο, παρότι στελέχη του κυβερνώντος κόμματος αναγνωρίζουν ότι υπήρξαν εσφαλμένοι χειρισμοί, όπως η απόρριψη της εισήγησης του υπουργού Εργασίας κ. Γ. Κατρούγκαλου το ασφαλιστικό να «έκλεινε» τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν η κυβέρνηση είχε ακόμη νωπή λαϊκή εντολή.
Αλλες πηγές εκτιμούν, ωστόσο, πως η κυβέρνηση έχει εισέλθει σε πορεία μη αναστρέψιμης φθοράς, καθώς, όπως προκύπτει από τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, έχει πληγεί καίρια η εικόνα του ίδιου του πρωθυπουργού, ο οποίος μέχρι πρόσφατα αποτελούσε το ισχυρό όπλο του ΣΥΡΙΖΑ.
Το βαρύ πολιτικό κλίμα των τελευταίων εβδομάδων πυροδοτεί, ως ήταν αναμενόμενο, και σενάρια ανασχηματισμού. Ομως, παρότι σχετικές συζητήσεις είχαν πραγματοποιηθεί πρόσφατα στο στενό επιτελείο του κ. Τσίπρα, το ενδεχόμενο ανασχηματισμού πλέον λέγεται ότι απομακρύνεται, καθώς θα εκληφθεί ως αμυντική κίνηση του πρωθυπουργού. Επιπροσθέτως, θα προκαλούσε περιπλοκές στη διαπραγμάτευση.