Ενα από τα ερωτήματα το οποίο σταδιακά θα απασχολεί ολοένα και περισσότερο κυβέρνηση, δανειστές και αγορές είναι κατά πόσον επαρκούν τα διαθέσιμα στα κρατικά ταμεία της Ελλάδας για να μη χρεοκοπήσει η χώρα. Οσο περνούν οι ημέρες και η συμφωνία δεν κλείνει τόσο δεν θα εκταμιεύονται οι δόσεις που θεωρητικά είχε σχεδιαστεί να διατεθούν στην Ελλάδα. Ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε την εκταμίευση 5,7 δισ. ευρώ στις αρχές του έτους με την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος.
Οσο, λοιπόν, δεν καταφθάνουν τα κεφάλαια αυτά τόσο θα εντείνονται τα προβλήματα ρευστότητας του ελληνικού Δημοσίου και θα αυξάνεται η πίεση προς την ελληνική κυβέρνηση εν μέσω διαπραγματεύσεων.
Το «έργο» δεν είναι καινούργιο. Σχεδόν σε κάθε έλεγχο που έχει πραγματοποιηθεί έως τώρα, η συμφωνία επιτυγχανόταν κυριολεκτικά λίγες ώρες πριν από το «σημείο μηδέν» για την Ελλάδα. Η διαφορά με αυτή τη διαπραγμάτευση είναι ότι η συγκεκριμένη τακτική δεν ακολουθείται από τους δανειστές για να πιεστεί η Αθήνα και να υποχωρήσει σε κάποιες από τις «κόκκινες γραμμές» της. Οι καθυστερήσεις έως τώρα έχουν να κάνουν με το γεγονός ότι Ευρωζώνη και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) δεν τα βρίσκουν μεταξύ τους σε βασικά θέματα του ελέγχου.
Νέες καθυστερήσεις
Είναι, όμως, σχεδόν βέβαιο ότι μόλις οι δύο θεσμοί «τα βρουν», θα ξεκινήσει η κόντρα με την ελληνική κυβέρνηση, φέρνοντας νέες καθυστερήσεις. Και αυτό είναι το καλό σενάριο. Γιατί υπάρχει και το σενάριο που θέλει τους θεσμούς να μην καταλήγουν σε συμφωνία και απλώς η σημερινή αβεβαιότητα να παρατείνεται με μικρότερη ή μεγαλύτερη ένταση κατά διαστήματα.
Μέσα σε αυτό το ασταθές περιβάλλον, στο οικονομικό επιτελείο επικρατεί ψυχραιμία. Οπως αναφέρουν αρμόδια στελέχη, υπάρχει η δυνατότητα η ρευστότητα του ελληνικού Δημοσίου να επαρκεί για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του κράτους έως τα τέλη Μαΐου ή ενδεχομένως και τον Ιούνιο. Βέβαια, δεν γίνεται λόγος για τη μεγάλη λήξη του Ιουλίου, όταν η Ελλάδα θα πρέπει να καταβάλει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) περί τα 2,8 δισ. ευρώ για ομόλογα που λήγουν και την καταβολή των τόκων προς το Ευρωσύστημα. Η υποχρέωση αυτή δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί χωρίς να έχει γίνει εκταμίευση κάποιου ποσού από το τρίτο δανειακό πρόγραμμα που έχει υπογράψει η χώρα.
Μέχρι τότε, όμως, η Ελλάδα θα πρέπει να αποπληρώσει για να εξυπηρετήσει το χρέος της σχεδόν 3,8 δισ. ευρώ. Δηλαδή, στο τετράμηνο Μαρτίου – Ιουνίου 2016 οι υποχρεώσεις της χώρας προς τους δανειστές της κινούνται σε αυτά τα επίπεδα. Σύμφωνα με στελέχη του οικονομικού επιτελείου, η εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων είναι εφικτή. Διευκρινίζουν, ωστόσο, ότι αυτό δεν σημαίνει πως σήμερα τα κρατικά ταμεία διαθέτουν τα απαραίτητα κεφάλαια για να αποπληρωθούν όλα αυτά τα χρέη. Σημαίνει ότι υπάρχουν οι τρόποι για να μη χρεοκοπήσει έως τον Ιούνιο η χώρα, στην περίπτωση που δεν λάβει κάποια από τις δόσεις του νέου μνημονίου εξαιτίας της μη επίτευξης συμφωνίας. Με αυτόν τον τρόπο απαντούν ουσιαστικά και στα διάφορα δημοσιεύματα του ξένου Τύπου, που θέλουν την Ελλάδα να μην μπορεί να διαχειριστεί τις ταμειακές της ανάγκες.
Πάντως, αν όντως η Ελλάδα δεν λάβει κάποια δόση από το τρίτο μνημόνιο, το κόστος για την πραγματική οικονομία θα είναι και πάλι βαρύ. Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου θα αυξηθούν και πάλι, ενώ η κυβέρνηση θα χρειαστεί να αξιοποιήσει κάθε είδους διαθέσιμα που βρίσκονται στην Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ). Πρόκειται για λύσεις που χρησιμοποιήθηκαν και πέρυσι, με την πραγματική οικονομία να δέχεται ένα ισχυρό πλήγμα σε όρους ρευστότητας.
Η ουσία είναι ότι η χώρα δεν θα χρεοκοπήσει και η κυβέρνηση θα έχει τη δυνατότητα να κερδίσει ακόμα λίγο χρόνο για να πετύχει ενδεχομένως κάτι καλύτερο στις διαπραγματεύσεις με το κουαρτέτο.