Το Eurogroup της 22ας Απριλίου τέθηκε πλέον και επισήμως από την κυβέρνηση ως νέο ορόσημο για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, καθώς το Καθολικό Πάσχα παρέρχεται με το χάσμα μεταξύ της Αθήνας και της τρόικας –κυρίως του ΔΝΤ– να παραμένει μεγάλο ως προς την ποσότητα των δημοσιονομικών μέτρων που απαιτούνται και χαώδες ως προς την ποιότητά τους.
Το χάσμα και η κλιμάκωση των επιθέσεων της κυβέρνησης προς το ΔΝΤ, ωστόσο, αλλά και η εμμονή του Ταμείου στις θέσεις του, δείχνουν ότι το Eurogroup μπορεί τελικά να μην είναι το πεδίο της επίτευξης τελικής συμφωνίας, αλλά η ώρα του ξεκαθαρίσματος των λογαριασμών.
Το ΔΝΤ επιμένει πως το δημοσιονομικό κενό, δηλαδή τα μέτρα που απαιτούνται για να επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% το 2018, δεν είναι 6 δισ. ευρώ, όπως εκτιμά η Κομισιόν, αλλά τουλάχιστον 8 δισ. ευρώ.
Η κυβέρνηση θεωρεί ότι είναι ακόμη λιγότερα, περί τα 5 δισ., καθώς τα φορολογικά μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί το 2015 θα αποδώσουν περισσότερα απ’ όσο εκτιμάτο λόγω της μεγέθυνσης της οικονομίας. Το πρόβλημα είναι ότι προς το παρόν, η Αθήνα δεν έχει κατορθώσει να βρει ούτε τα 6 δισ. της Κομισιόν, αλλά ούτε και τα 5 δισ. των δικών της υπολογισμών.
Ασφαλιστικό – φορολογικό
Ακόμη χειρότερα, ενώ η Κομισιόν λέει περίπου «μέτρα να ‘ναι κι ό,τι να ’ναι», αρκεί να καλύπτουν το δημοσιονομικό κενό, το ΔΝΤ διαφωνεί με το μεγαλύτερο μέρος των προτάσεων της κυβέρνησης.
Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι το ασφαλιστικό, από το οποίο αναζητείται δημοσιονομικό όφελος 1% του ΑΕΠ. Ολες οι πλευρές συμφωνούν ότι η πρόταση Κατρούγκαλου αποδίδει περίπου αυτό το ποσό, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα. Ωστόσο, ενώ η κυβέρνηση επιδιώκει να διατηρήσει το ασφαλιστικό σύστημα αναδιανεμητικό, το ΔΝΤ σπρώχνει προς μια κατεύθυνση πιο κεφαλαιοποιητική. Ετσι, απορρίπτει την αύξηση των εισφορών και ζητάει μικρότερη εθνική σύνταξη και συνολικά μικρότερα ποσοστά αναπλήρωσης για όσους έχουν λιγότερα χρόνια ασφάλισης. «Τι τους ενδιαφέρει πώς θα είναι το ασφαλιστικό, αφού πιάνουμε τον στόχο; Επιτέλους, είμαστε μια κυβέρνηση της Αριστεράς», έλεγε κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος, μη κρύβοντας την αγωνία του για την εξέλιξη της διαπραγμάτευσης.
Στο φορολογικό, επίσης, όπου η εικόνα που μεταδίδει η κυβέρνηση είναι πως ουσιαστικά το θέμα έχει ήδη κλείσει, ενώ η Κομισιόν έχει συμφωνήσει, το ΔΝΤ εξακολουθεί να διατυπώνει επιφυλάξεις. Φάνηκε, εξάλλου, από το καυστικό non paper του υπουργείου Οικονομικών με το οποίο αμφισβητείτο και η επιστημονική επάρκεια των στελεχών του Ταμείου. Ενώ η κυβέρνηση θέλει αφορολόγητο όριο στα 9.100 ευρώ, το ΔΝΤ αντιπροτείνει μείωση στο μισό.
Στο θέμα των «κόκκινων» δανείων δεν υπάρχει καμία προσέγγιση, ενώ σε ό,τι αφορά το θέμα των αποκρατικοποιήσεων μένει ανοικτό το ποια περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου θα ενταχθούν σε αυτό, με την τρόικα εν συνόλω να ζητά το μέγιστο, καθώς οι αποκρατικοποιήσεις μειώνουν το χρέος και συνεπώς παίζουν σημαντικό ρόλο στη βιωσιμότητά του.
Θεωρώντας ότι το πιθανότερο είναι πως η υπόθεση θα φτάσει στο Eurogroup με το ΔΝΤ να διατηρεί τις ενστάσεις του τόσο ως προς τον όγκο των μέτρων όσο και ως προς το περιεχόμενό τους, η κυβέρνηση στοχοποιεί το Ταμείο για να επιρρίψει σε αυτό την ευθύνη της διαφαινόμενης εμπλοκής και ταυτόχρονα προσπαθεί να παραμείνει όσο το δυνατόν πιο κοντά στην ευρωπαϊκή πλευρά, επιχειρώντας να καλύψει τη διαφορά που τη χωρίζει με αυτή στα ανοικτά θέματα της διαπραγμάτευσης και χαμηλώνοντας τους τόνους για την ελάφρυνση του χρέους. Ωστόσο η τελική στάση που θα κρατήσουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις παραμένει ερώτημα.
Η στάση Σόιμπλε
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε κρατά μια επαμφοτερίζουσα στάση, ενδεικτική της δύσκολης θέσης στην οποία βρίσκεται το Βερολίνο, που από τη μια θέλει τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, από την άλλη αποκρούει το αίτημα του Ταμείου για γενναιόδωρη ελάφρυνση του χρέους, ενώ ταυτόχρονα δεν επιθυμεί να φέρει την Ελλάδα σε αδιέξοδο, αναβιώνοντας την κρίση του περασμένου καλοκαιριού.
Ετσι, αποφεύγει να επιρρίψει την ευθύνη της εμπλοκής στο ΔΝΤ («η τρόικα λέει πως η Ελλάδα δεν έχει υλοποιήσει το πρόγραμμα», είπε), εμφανίζεται ανοικτός σε εναλλακτικά μέτρα αν η Αθήνα δεν μπορεί να περικόψει συντάξεις, αλλά ξεκαθαρίζει ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι του προγράμματος πρέπει να επιτευχθούν, καθώς οποιαδήποτε έκπτωση στο πρωτογενές πλεόνασμα σημαίνει μεγαλύτερη ελάφρυνση του χρέους.
Ολα είναι ακόμη ανοικτά και ο εφιάλτης της κυβέρνησης είναι να έχει επιτύχει μέχρι το Eurοgroup μια συμφωνία με την Κομισιόν και αμέσως μετά να την επαναδιαπραγματεύται για να χωρέσει σε αυτή και το ΔΝΤ.