ΠΑΡΙΣΙ. Ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ υποχρεώθηκε χθες να εγκαταλείψει τα σχέδια για αναθεώρηση του Συντάγματος, εξαιτίας των συνεχιζόμενων διαφωνιών γύρω από το ζήτημα της αφαίρεσης της γαλλικής υπηκοότητας καταδικασθέντων για τρομοκρατία. Πρόκειται για δεινή πολιτική ήττα του Σοσιαλιστή προέδρου, ο οποίος διαπίστωσε ότι δεν μπορεί να υπολογίσει στις ψήφους της γαλλικής Δεξιάς και της Ακροδεξιάς, ακόμη και όταν υιοθετεί δικές τους προτάσεις.
«Πήρα την απόφαση να θέσω τέρμα στη συζήτηση περί αναθεώρησης του Συντάγματος», ανακοίνωσε ο Φρανσουά Ολάντ. «Ενας συμβιβασμός φαίνεται ότι δεν είναι εφικτός».
Προκειμένου να αναθεωρηθεί το γαλλικό Σύνταγμα, απαιτούνται τα δύο τρίτα των ψήφων της Εθνοσυνέλευσης και της Γερουσίας. Η Εθνοσυνέλευση, στην οποία κυριαρχεί το Σοσιαλιστικό Κόμμα, ενέκρινε το νέο συνταγματικό κείμενο, αλλά η Γερουσία, που ελέγχεται από τους πολιτικούς του αντιπάλους, δεν συμφώνησε στο κείμενο αυτό.
Ο Φρανσουά Ολάντ είχε ανακοινώσει τη συνταγματική αναθεώρηση στην κοινή συνεδρίαση των δύο σωμάτων τρεις ημέρες μετά τα τρομοκρατικά πλήγματα της 13ης Νοεμβρίου, σε κλίμα έντονα φορτισμένο, με τους 900 βουλευτές και γερουσιαστές να ψάλλουν τη «Μασσαλιώτιδα».
Αρχικά, διατυπώθηκαν έντονες αμφιβολίες για το πόσο συμβατή είναι η μεταρρύθμιση αυτή με το πνεύμα της γαλλικής δημοκρατίας, θεμελιώδης αρχή της οποίας είναι να μην διακρίνει τους πολίτες ανάλογα με την καταγωγή ή το θρήσκευμα. Η αριστερή πτέρυγα του Σοσιαλιστικού Κόμματος επεσήμανε ότι η πρόταση «φωτογραφίζει» τους απογόνους μεταναστών, οι οποίοι έχουν διπλή υπηκοότητα, εφόσον μόνον όσοι έχουν διπλή υπηκοότητα θα κινδύνευαν, σύμφωνα με την πρόταση, να χάσουν τη γαλλική. Η υπουργός Δικαιοσύνης Κριστιάν Τομπιρά, που κατάγεται από την Καγέν της Γαλλικής Γουιάνας, διαφώνησε κάθετα με την πρόταση αυτή και αποχώρησε από την κυβέρνηση στα τέλη Ιανουαρίου, προκειμένου να μην υποχρεωθεί να την υποστηρίξει στην Εθνοσυνέλευση.
Προκειμένου να κάμψει τις αντιρρήσεις, η κυβέρνηση του Μανουέλ Βαλς τροποποίησε τη διάταξη, ώστε να αφαιρεθεί η μνεία στη διπλή υπηκοότητα και να καλύπτεται έτσι το σύνολο του πληθυσμού. Αυτή ήταν η εκδοχή που εγκρίθηκε από την Εθνοσυνέλευση. Η Γερουσία, όμως, επέμεινε στην εκδοχή που περιορίζει την ισχύ του άρθρου σε όσους έχουν διπλή υπηκοότητα.
«Ζητούμε συγγνώμη από τον γαλλικό λαό, δεν ήμασταν σε θέση να πείσουμε τη Δεξιά συνολικά να ενισχύσει το νομικό μας οπλοστάσιο στη μάχη κατά της τρομοκρατίας», είπε ο πρώτος γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ζαν-Κριστόφ Καμπαντελίς. Το επιχείρημα εναντίον της κυβερνητικής πρότασης ήταν ότι άφηνε ανοικτό το ενδεχόμενο δημιουργίας απάτριδων.
Παράλληλα, ο Γάλλος πρόεδρος δεν κατόρθωσε να πείσει την αριστερή πτέρυγα του κόμματός του ότι η πρόταση είχε κάποια αξία, πέραν της συμβολικής, για την πάταξη της τρομοκρατίας. Η Τομπιρά είχε κατ’ επανάληψη χαρακτηρίσει την πρόταση για αφαίρεση υπηκοότητας άσκοπη και αναποτελεσματική. Χθες, η παραιτηθείσα υπουργός δεν σχολίασε την κυβερνητική στροφή.
Παραδείγματα δραστών
Κάποιοι από τους τζιχαντιστές καμικάζι που πραγματοποίησαν τις επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου είχαν διπλή υπηκοότητα (γαλλική και αλγερινή, γαλλική και μαροκινή), αλλά το μέτρο της στέρησης της υπηκοότητας μάλλον δεν θα είχε αποτρέψει την δράση τους, αφού είχαν ήδη αποφασίσει να στερηθούν την ίδια τους τη ζωή. Αλλοι τζιχαντιστές, όπως ο υπ’ αριθμόν 1 καταζητούμενος Σαλάχ Αμπντεσλάμ, που συνελήφθη προ δεκαπενθημέρου στις Βρυξέλλες, έχουν μόνο γαλλική υπηκοότητα.
Τώρα που το συμβολικό μέτρο που είχε προτείνει ο Φρανσουά Ολάντ εγκαταλείφθηκε, ίσως ανοίξει ο δρόμος για μια πιο ουσιαστική συζήτηση για τις ρίζες και τους τρόπους αντιμετώπισης του τζιχαντιστικού φαινομένου στις ευρωπαϊκές μητροπόλεις.