Το ρήγμα μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών επισημοποιήθηκε χθες, μετά την απόφαση του Πατριαρχείου Μόσχας να μη συμμετάσχει στην Αγία και Μεγάλη Ιερά Σύνοδο των Ορθοδόξων Εκκλησιών που θα ξεκινήσει την Πέμπτη στην Κρήτη, ζητώντας να αναβληθεί. Η Ρωσική Εκκλησία ήταν ένας κρίσιμος πόλος, καθώς επηρεάζει τις σλαβόφωνες Εκκλησίες.
Ειδικότερα, χθες, μετά την έκτακτη συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ρωσίας, υπό την προεδρία του Πατριάρχη Μόσχας κ. Κυρίλλου ανακοινώθηκε ότι η Ρωσική Εκκλησία δεν θα συμμετάσχει, ζητώντας να μετατεθεί η ημερομηνία της σύγκλησης της Αγίας Συνόδου. Ο κ. Κύριλλος φέρεται να προέταξε ότι άλλα Πατριαρχεία και Εκκλησίες αρνούνται να συμμετάσχουν στη Σύνοδο, διαμαρτυρόμενα για τις θέσεις των κειμένων. Ετσι, το Πατριαρχείο Μόσχας ζητεί την αναβολή ώστε να γίνει συμφωνία με τους Πατριάρχες που έχουν εκφράσει τις αντιρρήσεις τους. Ταυτόχρονα, ανέφερε ότι για την επιτυχή προετοιμασία της Συνόδου θα μπορούσε να βοηθήσει μια «πραγματικά Πανορθόδοξη Γραμματεία της Συνόδου, η οποία θα λύσει τις ουσιαστικές διαφορές και θα πράξει την τελική επεξεργασία όλων των κειμένων προκειμένου να υπάρξει απομάκρυνση όλων των εμποδίων για την σύγκληση και την ολοκλήρωση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου». Τη μη συμμετοχή τους είχαν ανακοινώσει από τις προηγούμενες ημέρες τα Πατριαρχεία Αντιοχείας, Γεωργίας, Βουλγαρίας και Σερβίας.
Την απόφαση του Πατριαρχείου Μόσχας είχε προϊδεάσει ο μητροπολίτης Βολοκαλάσκ Ιλαρίωνας, εκ των στενών συνεργατών του κ. Κυρίλλου, ο οποίος είχε δηλώσει ότι «κατά τη διάρκεια 55 ετών της προετοιμασίας της Αγίας Συνόδου, μιλήσαμε ότι το γεγονός αυτό θα είναι ένας παράγοντας της ενότητας της Εκκλησίας και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι αιτία διαίρεσης. Αν πιστεύουμε ότι ορισμένα θέματα δεν έχουν διευκρινιστεί πάνω στα κείμενα, είναι καλύτερα να αναβληθεί, ώστε να συμμετάσχουν όλες οι Εκκλησίες. Βλέπουμε ότι δεν υπάρχει ομοφωνία και συναίνεση μεταξύ των Εκκλησιών».
Από την πλευρά του, το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει διαμηνύσει ότι η Σύνοδος θα πραγματοποιηθεί κανονικά από τις 16 έως τις 26 Ιουνίου, και αύριο ο προεδρεύων Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος έχει προγραμματίσει να μεταβεί στην Κρήτη. Χαρακτηριστικά, το περασμένο Σάββατο ο κ. Βαρθολομαίος δήλωσε πως «το Οικουμενικό Πατριαρχείο εργάσθηκε εξαρχής με συνείδηση ευθύνης και χωρίς να φείδεται χρόνου και κόπου για την προετοιμασία και την ολοκλήρωση αυτού του ιστορικού εγχειρήματος». Στο πλευρό του Οικουμενικού Πατριαρχείου έχουν ταχθεί όχι μόνο οι ελληνόφωνες Εκκλησίες (Ελλάδος, Κύπρου, Αλβανίας κ.ά.) αλλά και με επιστολή τους περίπου 1.000 επιστήμονες από όλο τον κόσμο, που αναφέρουν: «μια μικρή μειοψηφία, η οποία επιθυμεί να θέσει σε κίνδυνο τις εργασίες της Συνόδου με περαιτέρω καθυστερήσεις δεν πρέπει να εκφοβίσει τη συντριπτική πλειοψηφία των Ορθοδόξων ηγετών που επιθυμούν να πραγματοποιήσουν τη δέσμευσή τους να πραγματοποιηθεί η Σύνοδος κατά τη φετινή εορτή της Πεντηκοστής. Τον περασμένο αιώνα η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει καταθέσει τη μαρτυρία της στον κόσμο μέσα από την πλούσια θεολογική της κληρονομιά και το αίμα των νέων μαρτύρων της. Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος θα δώσει την ευκαιρία να αρχίσει μια νέα φάση Ορθόδοξης μαρτυρίας. Καθώς τα μάτια όλου του κόσμου είναι στραμμένα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, κάνουμε έκκληση προς όλους τους ηγέτες μας να ακούσουν την κλήση του Πνεύματος για συνοδική ενότητα».