Άνδρος η καπετάνισσα

Λόγω της κομβικής της θέσης στον θαλάσσιο εμπορικό άξονα από την Κωνσταντινούπολη και τον Εύξεινο Πόντο προς τη δυτική Μεσόγειο, η Ανδρος πρωταγωνίστησε στην ελληνική ναυτιλία, ιδίως κατά τους νεότερους χρόνους. Το 1887 διέθετε 111 ιστιοφόρα, που έφταναν έως την Ινδία και την Αμερική. Στο πέρασμα από το ιστίο στον ατμό ήταν δυναμικά παρούσα, έτσι το 1939 στην Ανδρο ήταν νηολογημένα 80 ατμόπλοια, φέρνοντας το νησί στη δεύτερη θέση μετά τον Πειραιά και αναδεικνύοντάς το σε λίκνο του εφοπλισμού.

Οι Εμπειρίκοι και οι Γουλανδρήδες είναι οι πλέον εμβληματικές ανδριώτικες ναυτικές οικογένειες. Από κοντά, οι οικογένειες Πολέμη, Μωραΐτη, Καμπάνη, Σύρμα κ.ά. Τα πάντα σχεδόν στη Χώρα θυμίζουν τη ναυτική παράδοση: τα ονόματα δρόμων και πλατειών, το άγαλμα του Αφανούς Ναύτη, το Εμπειρίκειο Γηροκομείο, το Γυμνάσιο και το Αρχαιολογικό Μουσείο, αρχοντικά (Βογιατζίδη), καθώς και δραστήρια ιδρύματα, όπως των Β. και Ε. Γουλανδρή και Π. και Κ. Κυδωνιέως.

5 λόγοι για να πάτε:

1. Η πιο αρχοντική Χώρα των Κυκλάδων. Η γραφική πρωτεύουσα του νησιού βρίσκεται σε μια στενή χερσόνησο της ανατολικής ακτής του. Τη διασχίζει ένας κεντρικός δρόμος -γεμάτος καφέ, μαγαζιά με ντόπια προϊόντα και γλυκά- που φτάνει μέχρι το Αγαλμα του Αφανούς Ναύτη. Ακριβώς απέναντι, θα δείτε μια πέτρινη γέφυρα που ενώνει σε απόσταση μόλις λίγων μέτρων τα βράχια της στεριάς με το νησάκι. Επάνω του διακρίνονται τα ίχνη από το βενετσιάνικο κάστρο που υπήρξε κάποτε εδώ. Ερχόμενοι στη Χώρα, μην αμελήσετε να επισκεφτείτε το Ναυτικό Μουσείο. Στεγάζεται σε ένα πανέμορφο αρχοντικό και διαθέτει πλούσια συλλογή εκθεμάτων, που διηγούνται την πλούσια ναυτική παράδοση του τόπου. Επίσης, αξίζει να δείτε την Καΐρειο Βιβλιοθήκη για τις σπάνιες εκδόσεις, τα χειρόγραφα και φυσικά τη συλλογή με το έργο του Θεόφιλου Καΐρη. Τέλος, δεν γίνεται να προσπεράσετε το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Γουλανδρή και τις εξαιρετικές εκθέσεις που φιλοξενεί κάθε καλοκαίρι.

2. Οι παραλίες της: Τα Αχλα με τη χρυσαφένια παραλία, το πιο απομονωμένο Ατένι, Της Γριάς το Πήδημα με τον τεράστιο μονόλιθο στην άκρη της, τον «άγριο» Ζόρκο, το Βιτάλι με τα πράσινα νερά, το Μπατσί -γνωστό από την ταινία «Κορίτσια στον ήλιο»-, το αρχοντικό Νημποριό, την κοσμική Χρυσή Αμμο, τον ήσυχο Φελλό.

3. Οι φυσικές ομορφιές της. Το τοπίο της Ανδρου δεν μπορεί να θεωρηθεί σε καμία περίπτωση τυπικό κυκλαδίτικο. Το μπλε της θάλασσας παντρεύεται με τους άγριους βράχους της και τις καταπράσινες πλαγιές της. Πανέμορφα μονοπάτια διασχίζουν βουνά, περνούν μέσα από ρεματιές και χωριά, που σας περιμένουν να τα περπατήσετε. Θα συναντήσετε φυσικές πηγές να αναβλύζουν και καταρράκτες να στολίζουν τις πλαγιές, αναδεικνύοντας έτσι το νερό σε πρωταγωνιστή ακόμα και της ορεινής Ανδρου.

4. Τα χωριά της. Θα πάτε στις αμφιθεατρικά χτισμένες Στενιές με τα υπέροχα διατηρημένα αρχοντικά, τα περισσότερα εκ των οποίων ανήκουν σε μεγάλες οικογένειες εφοπλιστών. Θα βολτάρετε στο πιο τουριστικό Μπατσί. Θα επισκεφτείτε την Παλαιόπολη, που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω των αρχαιολογικών ευρημάτων που ήρθαν στο φως (ίχνη της πόλης, αγγεία, γλυπτά, το άγαλμα του Ερμή) έπειτα από ανασκαφή του καθηγητή Κοντολέων (1956). Στη Σάριζα, γνωστή για τις πηγές της, θα κεραστείτε δροσερό νερό σε ένα καταπράσινο τοπίο.  

5. Ο θρησκευτικός τουρισμό της. Θα επισκεφτείτε τη Μονή της Αγίας Μαρίνας, στα Αποίκια. Με διάταγμα του Οθωνα έκλεισε το 1833 -μαζί με 416 ακόμα μοναστήρια ανά την Ελλάδα- και τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας αγόρασε στην αναγκαστική δημοπρασία η οικογένεια Εμπειρίκου για να τη σώσει. Η μονή ξανάνοιξε τη δεκαετία του ’70. Εξίσου σημαντικό το Μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής, το μεγαλύτερο του νησιού, όπου φυλάσσονται σπάνια κειμήλια της Επανάστασης και εκκλησιαστικά σκεύη. Τέλος, μην παραλείψετε μια στάση στην Ιερά Μονή της Παναγίας Παναχράντου, που χτίστηκε επί Νικηφόρου Φωκά. Εδώ φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας και η Κάρα του Αγίου Παντελεήμονος.