Τουριστικός πράκτορας ο πατέρας στην Κέρκυρα, Αγγλίδα η μητέρα και ο έρωτας ανάμεσα στους δύο νέους υπήρξε κεραυνοβόλος. Καρπός του ο Σπύρος, ο οποίος γεννήθηκε στο Λίβερπουλ, στις 19 Φεβρουαρίου 1980. Το 1983, η οικογένεια επέστρεψε στο «νησί των Φαιάκων». Εκεί γνώρισε ο Σπύρος την πρώτη και παντοτινή μεγάλη του αγάπη, τη θάλασσα. Από μωράκι βουτούσε στα πρασινογάλανα νερά του Ιονίου, με αποτέλεσμα η μητέρα, η οποία φοβόταν τη θάλασσα, να αποφασίσει να τον γράψει κολυμβητήριο. Το νερό αποτελούσε τη δεύτερη φύση για τον κατάξανθο πιτσιρικά.
Τα καλοκαίρια ήταν η ωραιότερη περίοδος της ζωής του. Μπάνια, βόλτες στα «καντούνια» με τα ποδήλατα και ατελείωτο παιχνίδι. Οταν άρχιζε το σχολείο, άρχιζαν και τα προβλήματα. Για κάποιο λόγο, που δε γνώριζε και δεν τον κατάλαβαν ούτε οι δάσκαλοί του, ήταν κακός μαθητής. Το σχολείο το έβλεπε σαν βασανιστήριο και το κολύμπι ως απόλαυση. Εκεί ήταν το δικό του σχολείο. Εκεί ξεχώριζε. Εκεί βραβευόταν.
Στο γυμνάσιο έμαθε ότι έχει δυσλεξία. Οι καθηγητές, τότε, δε βοήθησαν. «Το σχολείο αποτελούσε μαρτύριο για εμένα. Με είχαν κάνει να πιστεύω ότι ήμουν διανοητικά ανάπηρος ή κάτι τέτοιο», είχε εξομολογηθεί πριν από χρόνια στο «Κάπα». Ο Ντα Βίντσι βρήκε διέξοδο για τη δυσλεξία στη ζωγραφική, ο Ουόλτ Ντίσνεϊ στη δημιουργία κόμικς και ο Σπύρος Γιαννιώτης στην κολύμβηση. «Μέσα στο νερό ξέχναγα τα πάντα», μας έχει πει.
Κάποια στιγμή, το κολυμβητήριο στην Κέρκυρα έκλεισε. Ο Σπύρος πήγαινε σε πισίνες ξενοδοχείων αλλά και στη θάλασσα, όπου είχε φτιαχτεί μέσα στο νερό μία, υποτυπώδης, πισίνα. Εκεί μαζί με τα ψάρια έμαθε να κολυμπάει γρήγορα όπως αυτά. Ο πρωταθλητισμός… μονόδρομος. Οταν τελείωσε το σχολείο, έφυγε για τη Θεσσαλονίκη, όπου υπήρχαν κλιμάκια της Εθνικής, και ύστερα ήρθε στην Αθήνα. Κάπου εκεί μπήκε στη ζωή του ο προπονητής Νίκος Γέμελος, ο δεύτερος πατέρας του, όπως τον αποκαλεί.
Τα τρόπαια από τα πανελλήνια πρωταθλήματα γέμισαν σιγά-σιγά το μικρό σπίτι που είχε ενοικιάσει. Η ζωή δύσκολη και τα οικονομικά περιορισμένα. Οι δημοσιογράφοι βλέπαμε ένα συνεσταλμένο παιδί, χαμηλών τόνων, πάντα ευγενικό, που μεταμορφωνόταν μέσα στην πισίνα σε σκληρό διεκδικητή τίτλων. Είπαμε, εκεί ήταν το βασίλειό του.
Το 2000 ήρθε και η πρώτη συμμετοχή σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Ενας ξανθός νεαρός, με φακίδες στο πρόσωπο, που ξεχώριζε από την υπόλοιπη, μελαχρινή στην πλειοψηφία, αποστολή. Μέτρησε τις δυνάμεις του δίπλα από θρύλους της εποχής και κάπου εκεί τού μπήκε στο μυαλό να γίνει ένας από αυτούς. Τα επόμενα χρόνια γράφει σιγά-σιγά τη διεθνή ιστορία του σε διακρίσεις. Το 2004, η ιστορία γίνεται, για τα ελληνικά δεδομένα, χρυσή. Ηρθε 5ος στα 1500 μ. και έγινε ο πρώτος Ελληνας που αγωνίστηκε σε τελικό Ολυμπιακών Αγώνων.
Τα επόμενα δύο χρόνια η ελληνική κολύμβηση γνώρισε άνθιση, αλλά ο Σπύρος Γιαννιώτης δεν εξελίχθηκε. Οι τίτλοι τέλους έμοιαζαν να έρχονται. Οσοι το έλεγαν δεν είχαν υπολογίσει το κερκυραϊκό πείσμα και τη διορατικότητα του προπονητή Νίκου Γέμελου. Στρέφει τον αθλητή του στο ανοικτό νερό. Μοναχική ζωή, ατελείωτα χιλιόμετρα και χιλιάδες πλακάκια στα κολυμβητήρια όπου κάνει, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, προπόνηση. Το 2007, στο παγκόσμιο της Μελβούρνης, ο Σπύρος Γιαννιώτης κατέκτησε το χάλκινο μετάλλιο στα 5.000 μ. Και οι Ελληνες μάθαμε ένα νέο αγώνισμα, αυτό του ανοικτού νερού ή ανοικτής θάλασσας, όπως, λανθασμένα, το λένε κάποιοι.
Η καριέρα του κολυμβητή βρήκε νέα αφετηρία. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Πεκίνου δεν έκανε εμφάνιση αντάξια των δυνατοτήτων του. Πείσμωσε και συνέχισε για το Λονδίνο. Ο αγώνας διεξαγόταν σε λίμνη και όχι στο αγαπημένο του θαλασσινό νερό. Ηρθε 4ος, μία θέση που του έφερε δάκρυα στα μάτια, γιατί ήξερε ότι αξίζει ένα διαφορετικό φινάλε. Εσβησε τον παράγοντα ηλικία από το μυαλό του και αποφάσισε να συνεχίσει.
Στο Ρίο οι αγώνες διεξήχθησαν σε θάλασσα. Μεγάλο το πλεονέκτημα για τον Σπύρο, όμως και μεγάλο το μειονέκτημα η ηλικία. Στη θάλασσα της Κόπα Καμπάνα «έπεσαν» κολυμβητές που θα μπορούσαν να ήταν… παιδιά του, αλλά αυτός εκεί. Ο «γερόλυκος του αλμυρού νερού» έκανε μία τρομερή αντεπίθεση στα τελευταία χιλιόμετρα, με προορισμό το βάθρο. Πολλά τα χιλιόμετρα, το κορμί πόναγε από την υπερπροσπάθεια και το μυαλό αρνήθηκε να στείλει την εντολή για να ακουμπίσει πρώτος την ηλεκτρονική πλακέτα. Η απώλεια του χρυσού μεταλλίου δεν τον στενοχώρησε, γιατί το όνειρό του είχε γίνει πραγματικότητα. Κρέμασε το σκουφάκι του ως κάτοχος Ολυμπιακού μεταλλίου, σε ένα αγώνισμα όπου και μόνο η συμμετοχή, σε αυτήν την ηλικία, αποτελεί άθλο.