Η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ ήταν μια όαση στην έρημο της ελληνικής πολιτικής σκηνής. Με τη σημερινή κυβέρνηση της βαθείας διαφθοράς και της Ιουλιανής προπαγάνδας να ακροβατεί στα όρια του παραλόγου, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης μίλησε ίσια, ξεκάθαρα και ορθολογικά για το τι πρέπει να γίνει και για το τι μπορεί να κάνει αν εκλεγεί και για το πώς θα το κάνει. Χωρίς υποσχέσεις που δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν, χωρίς λαϊκισμό, ο κ. Μητσοτάκης μίλησε συνετά για μια ορθολογική αντιμετώπιση του τεράστιου ελληνικού προβλήματος. Πέρα από τα άμεσα οικονομικά θέματα, μίλησε για τις αξίες πάνω στις οποίες θα βασιστεί, για αξιοκρατία, για τη δημιουργία παραγωγικής δουλειάς και για ένα διαφορετικό κράτος που θα δημιουργεί τις συνθήκες για παραγωγική και επενδυτική δραστηριότητα.
Συνετός και τεκμηριωμένος λόγος, με έμφαση στην τόνωση της παραγωγής. Πρώτη φορά είδαμε οικονομικό πρόγραμμα προς τη σωστή κατεύθυνση και με κοστολογημένα μέτρα. Με μείωση φόρων και παράλληλη μείωση και νοικοκύρεμα κράτους. Με αξιοπιστία προς το εσωτερικό και το εξωτερικό, γιατί βασίζεται στην αλήθεια. Με έμφαση στην αξιοκρατία και στις παραδοσιακές αξίες.
Επί χρόνια οι ελληνικές κυβερνήσεις ακολούθησαν κατά 95% το δημοσιονομικό πρόγραμμα των μνημονίων (δηλαδή, του ΔΝΤ) και μόνο κατά 10% τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις των μνημονίων. Η Ελλάδα μέχρι τώρα δεν πρότεινε δικό της πρόγραμμα, αλλά παζάρευε στις λεπτομέρειες των προγραμμάτων των δανειστών και άφηνε τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για το μέλλον. Οι δανειστές (πιο πολύ οι Ευρωπαίοι, λιγότερο το ΔΝΤ) έδιναν μεγαλύτερη έμφαση στα δημοσιονομικά μέτρα παρά στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Ετσι βυθίστηκε η ελληνική οικονομία στην ύφεση, χωρίς να έχει εφοδιαστεί με τα όπλα που μπορούν να τη βγάλουν από την ύφεση. Αυτά τα όπλα είναι οι μεταρρυθμίσεις, ιδιαίτερα στο Δημόσιο, η μείωση του κρατικού τομέα, η μείωση των φόρων, η μείωση της γραφειοκρατίας, η δημιουργία καλού επενδυτικού κλίματος, η σταθερότητα και ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα, οι αποκρατικοποιήσεις, η ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων και η στήριξη των νέων τεχνολογιών και του νεωτερισμού.
Οι στόχοι του προγράμματος του κ. Μητσοτάκη είναι ακριβώς αυτοί, δηλαδή οι μεταρρυθμίσεις που θα δώσουν τα όπλα στους Ελληνες πολίτες και στις ελληνικές επιχειρήσεις να επενδύσουν, να δημιουργήσουν νέα παραγωγή και νέες θέσεις εργασίας. Καλοδεχούμενες, φυσικά, οι μεγάλες ξένες επενδύσεις σαν της Cosco, αλλά ο κύριος μοχλός επένδυσης και παραγωγής είναι οι μικρές και μεγάλες ελληνικές εταιρείες. Οι ιδιωτικές επενδύσεις μειώθηκαν στο μίνιμουμ λόγω ύφεσης και ιδιαίτερα λόγω της τεράστιας οικονομικής αβεβαιότητας που δημιούργησαν η δήθεν διαπραγμάτευση Βαρουφάκη και οι καθημερινά αντικρουόμενες και ασυνάρτητες πολιτικές που ακολούθησαν. Και ας μην κρυβόμαστε, αφού οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν κάνουν επενδύσεις, και μάλιστα αρκετές μετέφεραν την έδρα τους στο εξωτερικό, δεν είναι λογικό να περιμένουμε σημαντικές ξένες επενδύσεις. Οι μεταρρυθμίσεις θα βοηθήσουν για να ξαναρχίσουν και οι ελληνικές και οι ξένες επενδύσεις.
Ο κ. Μητσοτάκης προτείνει μια ορθολογική αντιμετώπιση των προβλημάτων. Με καλογραμμένο και κοστολογημένο πρόγραμμα, έχει μεγάλες πιθανότητες να φέρει την ανάκαμψη και την ανάπτυξη. Είναι προφανές ότι ο καιρός έφτασε για μια ορθολογική κυβέρνηση στην Ελλάδα, βασισμένη στην αξιοκρατία. Η πρόταση της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι για την υπέρβαση από την πολυετή παρακμή. Αλλά για να πετύχει ο κ. Μητσοτάκης πρέπει αρκετοί Ελληνες να ξεφορτωθούν τη βρεφική πιπίλα ότι για όλα φταίνε οι Γερμανοί και τα μνημόνια, όπως παλιά για όλα έφταιγαν οι Αμερικανοί. Χρειάζεται αρκετοί Ελληνες να πιστέψουν την αλήθεια και να ενστερνιστούν τον ορθολογισμό. Και χρειάζεται οι Ελληνες να δουλέψουν σκληρά για τη θέση τους στον παγκόσμιο οικονομικό ανταγωνισμό.
Αυτά δεν είναι εύκολα πράγματα. Ομως η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Σε έναν χρόνο μπορεί να μην έχουμε πια την ευκαιρία να ανακάμψουμε. Η παρακμή μπορεί να γίνει μη αναστρέψιμη. Σήμερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι προτάσεις του αποτελούν τη μόνη ελπίδα για το τέλος των μνημονίων και την αρχή της ανασυγκρότησης και ανάπτυξης της Ελλάδας. Δεν υπάρχει αντιστροφή της παρακμής όσο οι ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ παραμένουν κυβέρνηση. Ούτε το δεκανίκι στην κυβέρνηση από την Ενωση Κεντρώων ή κάποιο κομμάτι του ΠΑΣΟΚ θα αναστρέψει την παρακμή. Αντίθετα, μια ευρεία πολιτική συσπείρωση, βασισμένη στο προοδευτικό πρόγραμμα που ανέλυσα, θα μπορούσε να επιταχύνει τα λοίσθια της σημερινής κυβέρνησης και της παρακμής. Είναι καιρός και για τους απλούς πολίτες και για τους πολιτικούς να αποφασίσουν: παρακμή ή υπέρβαση, αργός θάνατος ή ζωή με παράγωγη και ανάπτυξη.
*O κ. Νίκος Οικονομίδης διδάσκει στο Stern School of Business, New York University.