Συνολικά 4.000 επιστήμονες αναμένεται να ωφεληθούν από τα 240 εκατομμύρια του Ελληνικού Ιδρύματος Ερευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) για την επόμενη τριετία, με τις «αδικημένες» –ως προς τη χρηματοδότηση– ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες να μπαίνουν στο χρηματοδοτικό πλάνο. Αυτό τονίζει στην «Κ» ο αναπληρωτής υπουργός Παιδείας, Ερευνας και Καινοτομίας Κώστας Φωτάκης, αρμόδιος για την έρευνα και την καινοτομία, ενόψει της συνεδρίασης στη Βουλή τη Δευτέρα για το νομοσχέδιο με το οποίο θεσμοθετείται το ΕΛΙΔΕΚ. Μάλιστα, χθες ανακοινώθηκε ότι το ΕΛΙΔΕΚ πρόκειται να προκηρύξει την 1η Νοεμβρίου υποτροφίες για τη στήριξη υποψηφίων διδακτόρων με καταληκτική ημερομηνία την 30ή Νοεμβρίου. Η διαχείριση της προκήρυξης θα πραγματοποιηθεί από τη Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας.
Ειδικότερα, το ΕΛΙΔΕΚ θα αξιολογεί και θα χρηματοδοτεί νέους ερευνητές και ερευνητικά προγράμματα «με κύριο γνώμονα την επιδίωξη της επιστημονικής ποιότητας και αριστείας και με όρους συνέπειας και συνέχειας στις προκηρύξεις των δράσεων που θα γίνονται, κάτι που δεν είναι εύκολο να γίνει μέσω των κονδυλίων ΕΣΠΑ», όπως λέει ο κ. Φωτάκης. «Στην Ελλάδα εδώ και δεκαετίες, τα ανταγωνιστικά ερευνητικά προγράμματα, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ποιοτικής έρευνας, χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά κονδύλια που έχουν 7ετή διάρκεια, και δυσκίνητη διαχείριση» λέει στην «Κ» ο Μπάμπης Σαββάκης, καθηγητής Μοριακής Γενετικής στην Ιατρική Κρήτης, επιστημονικός διευθυντής και πρόεδρος του Δ.Σ. του Κέντρου Βιοϊατρικών Ερευνών «Αλέξανδρος Φλέμινγκ».
Συνολικά για την επόμενη τριετία θα δοθούν 240 εκατομμύρια ευρώ, 180 από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και 60 από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. «Το ΕΛΙΔΕΚ είναι ένα βήμα για την αντιμετώπιση της μονόπλευρης φυγής επιστημόνων στο εξωτερικό, για την αναχαίτιση του brain drain και την αντικατάστασή του από μία ισορροπημένη κινητικότητα επιστημόνων, το brain circulation. Ολα αυτά μέσα στις συνθήκες της βαθιάς κρίσης, της χρόνιας ανεργίας και της ακραίας λιτότητας που επικρατούν και επιβάλλουν τη λήψη άμεσων μέτρων με συνθήκες κατεπείγοντος» αναφέρει ο κ. Φωτάκης, προσθέτοντας ότι «μπορεί να κάνει πραγματικά ερευνητική πολιτική καθώς λειτουργεί συμπληρωματικά προς τα ευρωπαϊκά κονδύλια, του ΕΣΠΑ. Το σημερινό ΕΣΠΑ δεν χρηματοδοτεί τις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες, πράγμα που δεν θα ισχύει για το ΕΛΙΔΕΚ».
«Το ΕΛΙΔΕΚ πρέπει να έχει αδιάλειπτη χρηματοδότηση. Από τώρα το ελληνικό κράτος να βεβαιωθεί ότι η χρηματοδότηση θα συνεχιστεί και πέραν την τριετίας», τονίζει ο κ. Σαββάκης. Από την άλλη, κόμματα της αντιπολίτευσης στις αιτιάσεις τους διαβλέπουν μέσω του ΕΛΙΔΕΚ επιχείρηση αποκατάστασης ημετέρων, αποτυπώνοντας τη δυσπιστία για αναξιοκρατικές, κομματικές επιλογές, στην οποία όλοι έχουν συμβάλει για να νοτίσει την πολιτική ζωή της Ελλάδας.
Αντιδράσεις
Με τροπολογία που κατέθεσε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας στο νομοσχέδιο για το ΕΛΙΔΕΚ καταργείται η πρόσφατα ψηφισθείσα ρύθμιση, που δίνει τη δυνατότητα στα μέλη ΕΤΕΠ και ΕΔΙΠ να γίνουν λέκτορες. Η ρύθμιση είχε προκαλέσει τις οξύτατες αντιδράσεις των πανεπιστημίων, με αποτέλεσμα η αναπληρώτρια υπ. Παιδείας, Σία Αναγνωστοπούλου, αρμόδια για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, να ανακοινώσει το «πάγωμα» της εφαρμογής της.
Αντιδράσεις, ωστόσο, συνεχίζουν να υπάρχουν και για το νομοσχέδιο για τις μεταπτυχιακές σπουδές. Το θέμα είναι στο επίκεντρο της Συνόδου των Πρυτάνεων στη Θεσσαλονίκη, οι εργασίες της οποίας ξεκίνησαν με ένταση όταν εισέβαλαν φοιτητές που φώναζαν συνθήματα και κρατούσαν πανό με συνθήματα κατά του υπουργού Παιδείας. Το ν/σ επιτρέπει τα δίδακτρα μόνο υπό περιπτώσεις και βάζει πλαφόν στις αμοιβές των καθηγητών που διδάσκουν στα μεταπτυχιακά προγράμματα.