Σε διαρκή αγωνία και εγρήγορση βρίσκονται 54 αυτοδιοικητικοί, επαγγελματικοί φορείς των νησιών του Βορείου Αιγαίου για να ανατρέψουν την επικείμενη κατάργηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ, το οποίο θα ανεβεί από το 17% στο 24%, μεταφέροντας την περίφημη νησιωτικότητα… στις ελληνικές καλένδες. Επιμελητήρια, δήμοι και περιφέρεια διεκδικούν άμεσα συνάντηση με τον πρωθυπουργό ή τον υφυπουργό Ναυτιλίας και τον υπουργό Οικονομικών, ενώ μετά το «γενικό μπλακ άουτ» της Τετάρτης σε Λέσβο, Λήμνο, Αη Στράτη, Χίο και Σάμο διοργανώνουν συλλαλητήριο και στην Αθήνα για να μην «αφαιμαχθούν» τα ακριτικά νησιά.
Τη δυσαρέσκεια των Μυτιληνιών που χτυπάει «κόκκινο» μεταφέρει ο εκπρόσωπος 19 φορέων της Λέσβου, Απόστολος Βαλτάς: «Δεν μπορώ να διανοηθώ μαγαζιά να δουλεύουν με 24% όταν είναι ήδη ισοπεδωμένα, όταν δεν μπορούν να πληρώσουν την εφορία. Τον παλμό τον καταλαβαίνουμε από τον κόσμο. Μια βόλτα στα μαγαζιά το αποδεικνύει. Νιώθει αγανακτισμένος και δεν μπορεί να αντιδράσει». Παράλληλα ο Βαγγέλης Μυρσινιάς, πρόεδρος του Επιμελητηρίου Λέσβου ανησυχεί, καθώς «ο αριθμός των παραγωγικών επιχειρήσεων βαίνει μειούμενος. Και πρέπει να επισημάνω ότι στη Λέσβο έχουμε πολύ μικρές επιχειρήσεις, καμία για παράδειγμα δεν έχει 60 άτομα προσωπικό. Συνεπώς, με αυξημένο τον ΦΠΑ και δεδομένης της ανταγωνιστικότητας το πλήγμα που θα δεχθούμε θα είναι τεράστιο». Σύμφωνα με μελέτη που παραθέτει στην «Κ» ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Σάμου, Γιώργος Κυριαζής, «το ετήσιο εισόδημα των νοικοκυριών στα νησιά θα επιβαρυνθεί κατά 600 ευρώ αν ανεβεί ο ΦΠΑ. Γι’ αυτό τον λόγο για πρώτη φορά οι Σαμιώτες κινητοποιήθηκαν καθολικά».
Για στρατηγική επιλογή συνολικής αλλαγής των νησιωτικών οικονομιών από πλευράς πολιτείας κάνει λόγο στην «Κ» ο δήμαρχος Χίου, Μανόλης Βουρνούς: «Θα διαταραχθεί το πιο ουσιαστικό κομμάτι οργάνωσης της οικονομικής ζωής των νησιών με την αύξηση του ΦΠΑ, ενώ οι νησιωτικές οικονομίες που δεν βασίζονται τόσο στον τουρισμό, θα πληγούν ανεπανόρθωτα, ειδικά εφόσον δεν έχει εξαγγελθεί κάποιο αντισταθμιστικό μέτρο». Οι Χιώτες «βρισκόμαστε σε τρομερή αναστάτωση και αναμένουμε να νεκρώσουν επιχειρήσεις. Το μόνο μέτρο στήριξης, αναγνωρισμένο και ευρωπαϊκά, καταργείται». Και προσθέτει ότι στο πλαίσιο του αυξημένου ΦΠΑ, «θα αναλάβουν τα ηνία μεγάλες διεθνείς επιχειρήσεις και από την ντόπια οικονομία θα περάσουμε σε οικονομία… delivery!»
Οι φορείς ζητούν από τον πρόεδρο της Ν.Δ. Κυριάκο Μητσοτάκη να πάρει σαφή θέση, με την περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου Χριστιάνα Καλογήρου να ζητεί από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να αναλάβει πρωτοβουλία, επισημαίνοντας: «Δεν είναι δυνατόν τα Κανάρια νησιά να έχουν 0% ΦΠΑ γιατί το είχε προβλέψει η σύμβαση της προσχώρησής τους στην Ε.Ε. και εμείς τόσα χρόνια μετά να μην το έχουμε. Διότι αυτό είναι μια εγγενής αδυναμία η οποία δημιουργεί το πολύ μεγάλο ζήτημα του μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά του Βορείου Αιγαίου». Παράλληλα αναφέρθηκε και στη νησιωτικότητα: «Η νησιωτικότητα δεν είναι γεωγραφικός προσδιορισμός. Είναι ένα σύνολο αναγκών που υπάρχουν στον κοινωνικό, στον οικονομικό, στον πολιτιστικό τομέα. Δεν είναι προνόμιο, αλλά ανάγκη για να μπορέσουν να αρθούν οι ανισότητες που υπάρχουν. Γι’ αυτό ειδικά στα νησιά του Βορείου Αιγαίου πρέπει να παραμείνει ο ΦΠΑ ως έχει, ως το ύστατο και τελευταίο μέτρο, το οποίο υπάρχει για να μπορέσουμε να σταθούμε στα πόδια μας».
Οι δηλώσεις Ερντογάν
Σύνδεση του ΦΠΑ με τη νησιωτικότητα και τις δηλώσεις Ερντογάν γίνεται τις τελευταίες μέρες στις ντόπιες κοινωνίες. «Δεν πρέπει να αποδεσμεύεται ο ΦΠΑ από τις απειλές του Τούρκου προέδρου, οι οποίες σχετίζονται με την ίδια την ύπαρξη και την εδαφική ακεραιότητά τους» ανέφερε ο δήμαρχος Λέσβου, Σπύρος Γαληνός. Πέραν αυτού, η Τουρκία αποτελεί σταθερή «απειλή» σε ό,τι αφορά τον τουριστικό ανταγωνισμό: «Τα ακριτικά νησιά έχουν υψηλά μεταφορικά και κόστος διαβίωσης, ενώ ανταγωνίζονται σε τιμές αλλά και στα μεροκάματα τις επιχειρήσεις των απέναντι τουρκικών παραλίων» πρόσθεσε ο κ. Κυριαζής από τη Σάμο.
Αμφισβητούν τα έσοδα
Εντονη είναι η αμφισβήτηση των νησιωτών σχετικά με τα 300 εκατ. έσοδα που εκτιμά η κυβέρνηση ότι θα φτάσουν στον κρατικό κορβανά από την αύξηση του νησιωτικού ΦΠΑ. Σύμφωνα με την έκθεση του Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών το 2013, τα εκτιμώμενα έσοδα είναι 67 εκατ. ευρώ, η έκθεση του ΔΝΤ αναφέρει 90 εκατ. ή 130 εκατ. βάσει δύο διαφορετικών προσεγγίσεων, ενώ το υπ. Οικονομικών το 2013 έκανε μια εκτίμηση για 250 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τον σημερινό υπολογισμό των φορέων, τα έσοδα για την τρίτη κατηγορία νησιών του Β. Αιγαίου είναι 17 εκατ. ευρώ, με τον πρόεδρο του Επιμελητηρίου Λέσβου Βαγγέλη Μυρσινιά να επισημαίνει: «Για 17 εκατ. ευρώ θα μας ρίξουν στον Καιάδα; Υπάρχουν ισοδύναμα έσοδα που μπορεί να εξασφαλίσει η κυβέρνηση, πρώτα απ’ όλα πατάσσοντας τη φοροδιαφυγή».
Αναπόφευκτη είναι, τέλος, η σύνδεση του ΦΠΑ με την προσφυγική κρίση στα νησιά του Βορείου Αιγαίου. «Το προσφυγικό έρχεται και συναθροίζει οικονομικά προβλήματα στο σύνολο της οικονομίας: από τον τουρισμό, το κλίμα της αποεπένδυσης το οποίο δημιουργεί και τις συνακόλουθες δυσκολίες που βιώνουμε» τονίζει η περιφερειάρχης, Χριστίνα Καλογήρου. Ο βουλευτής Λέσβου της Ν.Δ., Χαρ. Αθανασίου, λέει ότι σε περίπτωση κατάργησης του μειωμένου ΦΠΑ, η Ν.Δ. προτείνει «κάτι που δεν αποτελεί μνημονιακή δέσμευση: να ανασταλεί η καταβολή του ΕΝΦΙΑ για τα νησιά που δέχονται πλήγμα από το προσφυγικό, για όσο διαρκέσει η κρίση».