Είναι το χαρτονόμισμα που χρησιμοποιείται περισσότερο στην Ευρωζώνη και χθες κυκλοφόρησε η νέα, πιο σύγχρονη εκδοχή του. Το νέο χαρτονόμισμα των 50 ευρώ θεωρείται ασφαλέστερο και, ως εκ τούτου, αναμένεται να είναι αδύνατη η παραχάραξή του.
Στην επίσημη ανακοίνωση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Μάριο Ντράγκι επιβεβαιώνεται, επίσης, πως τα μετρητά παραμένουν ο επικρατέστερος τρόπος συναλλαγών στην Ευρωζώνη.
Το νέο χαρτονόμισμα των 50 ευρώ ανήκει στη σειρά «Europa». Τα επόμενα χαρτονομίσματα της ίδιας σειράς θα είναι των 100 και 200 ευρώ. Αναμένεται να κυκλοφορήσουν στaα τέλη του 2018, όταν θα σταματήσει η παραγωγή των χαρτονομισμάτων 500 ευρώ.
Προς το παρόν υπάρχουν πάνω από 9 δισ. χαρτονομίσματα των 50 ευρώ. Αντιστοιχούν στο 46% όλων των τραπεζογραμματίων που κυκλοφορούν στην Ευρωζώνη και είναι περισσότερα από όλα τα τραπεζογραμμάτια που κυκλοφόρησαν πρώτη φορά με την εισαγωγή του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος, το 2002.
Το νέο τραπεζογραμμάτιο περιλαμβάνει ένα πλαίσιο με την προσωπογραφία της Ευρώπης, της κόρης του Φοίνικα και της Τηλέφασσας, σύμφωνα με την αρχαία ελληνική μυθολογία. Η προσωπογραφία είναι ορατή και από τις δύο όψεις.
Είναι ένα από τα χαρακτηριστικά του νέου τραπεζογραμματίου που αναβαθμίζουν την ασφάλειά του και αναμένεται να καταστήσουν αδύνατη την παραχάραξή του. Η εν λόγω προσωπογραφία είναι ορατή και στο υδατογράφημα πάνω από τον αριθμό 50, ο οποίος αλλάζει απόχρωση. Γίνεται μπλε ή πράσινη, ανάλογα με τον φωτισμό και τη γωνία του τραπεζογραμματίου. Στο νέο χαρτονόμισμα περιλαμβάνεται, επίσης, ανάγλυφη εκτύπωση για άτομα με προβλήματα όρασης.
Ο κ. Ντράγκι προανήγγειλε, επίσης, μέσω της επίσημης ανακοίνωσης της ΕΚΤ, τη δημοσιοποίηση έρευνας που καταδεικνύει ότι πάνω από τα δύο τρίτα των πληρωμών πραγματοποιούνται σε μετρητά. Σε χρηματικούς όρους είναι λίγο παραπάνω από το ήμισυ των συναλλαγών.
Ακόμη και στην ψηφιακή εποχή, τα μετρητά χρησιμοποιούνται στις περισσότερες συναλλαγές. Προκειμένου να λειτουργήσει σωστά η οικονομία, τα χαρτονομίσματα που κυκλοφορούν πρέπει να είναι αξιόπιστα και ασφαλή, ώστε να αισθάνεται ασφάλεια το καταναλωτικό κοινό, επισημαίνει ο κεντρικός τραπεζίτης της Ευρωζώνης στην ανακοίνωσή του.
Τα σχόλια του κ. Ντράγκι επαναφέρουν στο προσκήνιο τη συζήτηση που είχε γίνει πέρυσι για την απαγόρευση ή μη της χρήσης μετρητών. Ενα χρόνο πριν, πάντως, η EKT αποφάσισε ότι από τα τέλη του 2018 δεν θα εκδίδονται άλλα τραπεζογραμμάτια των 500 ευρώ. Θα αντικατασταθούν από αυτά των 100 και 200 ευρώ. Τα υπάρχοντα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ, δηλαδή αυτά που βρίσκονται ήδη στην κυκλοφορία, θα μπορούν να αντικατασταθούν στις κεντρικές τράπεζες, χωρίς όμως να έχει ανακοινωθεί κάποια προθεσμία γι’ αυτό.
Η ΕΚΤ είχε διευκρινίσει πως τα υφιστάμενα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ διατηρούν την αξία τους. Τόσο μεγάλα χαρτονομίσματα σαν αυτό των 500 ευρώ θεωρείται πως διευκολύνουν το ξέπλυμα «μαύρου χρήματος» και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας. Ανάλογα μέτρα, όπως τα προαναφερόμενα που έλαβε η ΕΚΤ για τον περιορισμό των χαρτονομισμάτων των 500 ευρώ, ελήφθησαν προ ετών από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ.
Το μεγαλύτερο χαρτονόμισμα στις ΗΠΑ περιορίζεται σήμερα στα 100 δολάρια, ύστερα από το «πάγωμα» της παραγωγής τραπεζογραμματίων 500, 1.000, 5.000 και 10.000 δολαρίων, που είχε αποφασιστεί το 1969. Από την άλλη πλευρά, στην Ελβετία εξακολουθούν να κυκλοφορούν χαρτονόμισμα των 1.000 ελβετικών φράγκων.
Οπως αναφέρεται σε ένα σημαντικό άρθρο των New York Times, είχε παρατηρηθεί ότι το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ ήταν το επικρατέστερο μέσο συναλλαγών στα μεγάλα κυκλώματα ναρκωτικών. Ερευνα του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ είχε αποκαλύψει ότι ονομάζεται το χαρτονόμισμα του «Μπιν Λάντεν».
Δεν είναι βέβαιο, όμως, ότι η ευρεία απαγόρευση της χρήσης μετρητών θα καταπολεμούσε το ξέπλυμα «μαύρου χρήματος» ή τη χρηματοδότηση τρομοκρατικών ενεργειών. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για τη μεταφορά του «μαύρου χρήματος», όπως οι φορολογικοί παράδεισοι και οι εταιρείες που χρησιμοποιούνται ως βιτρίνα για τη συγκάλυψη παράνομων δραστηριοτήτων.
Μία ακόμη λύση για όσους ξεπλένουν «μαύρο χρήμα» είναι τα ψηφιακά νομίσματα, όπως το Bitcoin, που επιτρέπουν τη διεκπεραίωση των ηλεκτρονικών συναλλαγών εκτός των ραντάρ των αρμόδιων ελεγκτικών αρχών και των κεντρικών τραπεζών. Σήμερα υπολογίζεται ότι κυκλοφορούν τραπεζογραμμάτια των 500 ευρώ αξίας περίπου 280 δισ. ευρώ.
Η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ και η λειτουργία των αγορών
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν διακρίνει κάποιο στοιχείο που να επιβεβαιώνει ότι η νομισματική πολιτική της παρεμποδίζει τη λειτουργία των αγορών, δήλωσε ο Μπενουά Κερέ, υψηλός αξιωματούχος της Ευρωτράπεζας. Ο ίδιος πρόσθεσε πως η μείωση των αγορών κρατικών ομολόγων στα 60 δισ. ευρώ από αυτόν τον μήνα θα αυξήσει τη διαθεσιμότητά τους στις αγορές. Τα σχόλια του κ. Κερέ απευθύνονται στους επενδυτές που δεν μπορούν να βρουν αρκετά κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης με υψηλή βαθμολογία, για να τα χρησιμοποιήσουν ως ενέχυρο στη διεκπεραίωση άλλων πράξεων. Επικριτές των μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης που εφαρμόζει η ΕΚΤ υποστηρίζουν ότι το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων περιορίζει ασφυκτικά τη διαθεσιμότητά τους στις δευτερογενείς αγορές, προκαλώντας στρεβλώσεις στη λειτουργία τους. Η ΕΚΤ υπεραμύνεται της νομισματικής πολιτικής της, υποστηρίζοντας ότι δεν έχει ακόμα επιτευχθεί ο στόχος για την ενίσχυση των τιμών στην πραγματική οικονομία. Η θέση της Ευρωτράπεζας ενισχύθηκε από την ανακοίνωση των στοιχείων για τον πληθωρισμό του περασμένου μήνα. Τον Μάρτιο ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 1,5% από 2% τον Φεβρουάριο.