Το momentum της documenta είναι ο λόγος της έκρηξης της τέχνης σε κάθε γωνιά της πόλης. Κάτι τέτοιο συμβαίνει στη Διπλάρειο Σχολή, στην πλατεία Θεάτρου, που πήρε και πάλι ζωή. Ενώ στους πάνω ορόφους ο Μάικλ Λάντι δημιουργεί ένα συμμετοχικό εν εξελίξει έργο για την Αθήνα, με το τίτλο «Breaking News», μία ακόμη ωραία πρωτοβουλία του ΝΕΟΝ του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, στο ισόγειο της Σχολής ο Αλέξης Κανιάρης της Euromare και ο επιμελητής τέχνης Θανάσης Μουτσόπουλος έχουν δημιουργήσει μία κυψέλη με την αφρόκρεμα της σύγχρονης ελληνικής και ευρωπαϊκής εικαστικής σκηνής.
Οι οκτώ γκαλερί, που παρουσιάζουν έργα επιλεγμένων καλλιτεχνών στην έκθεση το «Ελλαδικό Αντιπαράδειγμα – Διάλογοι Αθήνας 2017», βρίσκονταν εκεί για μία εβδομάδα, προσφέροντας στο κοινό, που επισκέφθηκε την Αθήνα κατά χιλιάδες τις τελευταίες ημέρες, μια θραυσματική αλλά ενδεικτική άποψη της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας. «Εμείς έχουμε μεταφέρει τα γραφεία μας από τη Συγγρού στη Σωκράτους, στην Ομόνοια, γιατί θέλουμε να είμαστε στο “πεδίο της μάχης”», λέει στην «Κ» ο Αλέξης Κανιάρης, που οργάνωσε και υλοποίησε την έκθεση, η οποία ολοκληρώνεται σήμερα. «Υπήρξε μια στιγμή που ένιωσα ότι έπρεπε να ανανεωθεί ο τρόπος που λειτουργούσαν ώς τώρα οι φουάρ. Για τη Euromare, το θέμα “χαοτικές εκθέσεις τέχνης” έχει τελειώσει – αναζητούμε νέους τρόπους», αναφέρει ο κ. Κανιάρης. «Λάβαμε μόνο θετικά σχόλια από καλλιτέχνες, γκαλερίστες και κοινό», συμπληρώνει.
Στο πλαίσιο της ίδιας έκθεσης, παρουσιάζονται δύο πολύ ξεχωριστά κομμάτια της ελληνικής τέχνης: η ανώνυμη τέχνη, αλλά και εκείνη του περιθωρίου. Η πρώτη συγκεντρώνει έργα που έχουν καλλιτεχνική αξία, αλλά χωρίς υπογραφή. Η δεύτερη είναι ένα αφιέρωμα στην περίπτωση του Πέτρου Τεζαψίδη, ενός underground καλλιτέχνη που έζησε στα σκοτεινά των πόλεων – και τα κατέγραψε.
Η «Καθημερινή» ως υλικό
Ανάμεσα στους πλέον των 25 εικαστικούς που συμμετείχαν στη Διπλάρειο Σχολή, συναντηθήκαμε με τη Μαρία Οικονομοπούλου. Η εικαστικός, που ζει εδώ και 32 χρόνια στην Ολλανδία, τα 27 εξ αυτών στο Ρότερνταμ, προσπαθεί να μην αποκοπεί με τη χώρα και τη γλώσσα – και τα καταφέρνει πολύ καλά. Για τη Μαρία Οικονομοπούλου, «η Ελλάδα είναι έμπνευση, αλλά δεν μπορούσα να χωρέσω σε αυτήν. Στα 25 μου, ήρθα αντιμέτωπη με ένα deadline: ήταν η τελευταία μου ευκαιρία να γυρίσω την Ευρώπη με Interrail. Ετσι, έφτασα στην Ολλανδία και αποφάσισα ότι εκεί θα είναι το επόμενο σπίτι μου. Η Ελλάδα ήταν πολύ χαλαρή κι εγώ ήθελα να δουλέψω».
Για πολλά χρόνια, η μητέρα της τής έστελνε το ένθετο «Τέχνες και Γράμματα» της «Καθημερινής» της Κυριακής, προκειμένου να διατηρεί επαφή με τη γλώσσα, αλλά και την πολιτιστική επικαιρότητα της χώρας. Ωσπου έφτασε η στιγμή να χρησιμοποιήσει την «Κ» ως… υλικό για τα έργα της. Με βάση τη σελίδα 6 του ενθέτου, όπου φιλοξενούνται οι απόψεις τεσσάρων συντακτών, η Μαρία Οικονομοπούλου ξεκίνησε με σχέδια που κάνει κάποιος όταν, ας πούμε, μιλάει στο τηλέφωνο. «Η σελίδα 6 μού έδινε το background της κρίσης στην Ελλάδα, λειτουργούσε ως σύμβολο συγκροτημένης σκέψης. Αργότερα, άρχισα να ασκώ… βία στην εφημερίδα. Την έκοβα, την τύλιγα, τη χρησιμοποιούσα ως πρώτη ύλη για πολλά έργα», υπογραμμίζει η ίδια. Εχει, μάλιστα, χρησιμοποιήσει και τη σελίδα του καιρού. «Σε μιαν εποχή, στην Ελλάδα, όπου δεν μπορείς να προγραμματίσεις τίποτα, η σελίδα του καιρού καλύπτει την ανάγκη του ανθρώπου να προγραμματίσει έστω και τη μέρα του με βάση τις καιρικές συνθήκες», τονίζει η Μαρία Οικονομοπούλου.
«Ανέτοιμη η Αθήνα»
Η εικαστικός θεωρεί ότι η Αθήνα, με τους πολλούς κενούς χώρους, μπορεί να γίνει θερμοκήπιο της παγκόσμιας καλλιτεχνικής σκηνής. «Είναι μεγάλη η ευκαιρία που δίνεται με την documenta. Πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να κρατήσουμε ζωντανό το ενδιαφέρον του σημαντικού κοινού που επισκέφθηκε την πρωτεύουσα», λέει η ίδια, συμφωνώντας με ανάλογη άποψη του Αλέξη Κανιάρη. «Η Αθήνα δεν είναι έτοιμη να υποδεχθεί αυτό το κύμα. Υπάρχουν διαμάντια που κυλάνε στον δρόμο και δεν υπάρχει κανείς να τα μαζέψει. Ευτυχώς, κάνουν προσπάθειες οργανισμοί όπως το ΝΕΟΝ, που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως παράδειγμα για την πολιτεία. Αν θέλει να το “ακούσει”», συμπληρώνει η Μαρία Οικονομοπούλου.
«Το Ελλαδικό Αντιπαράδειγμα – Διάλογοι Αθήνας 2017», Διπλάρειος Σχολή, πλ. Θεάτρου. Η έκθεση ολοκληρώνεται σήμερα 12 Απριλίου.
Περισσότερα για το έργο της Μαρίας Οικονομοπούλου μπορείτε να βρείτε εδώ: www.mariaikonomopoulou.com.