Το περασμένο Σάββατο, στο πλαίσιο των εορτασμών για την Ημέρα της Γης, έλαβε χώρα και το March for Science. Σε περισσότερες από 600 πόλεις σε όλο τον κόσμο (όχι όμως και στην Ελλάδα) χιλιάδες πολίτες διαδήλωσαν υπέρ της επιστήμης, ζητώντας οι πολιτικές να καθορίζονται από ερευνητικά δεδομένα και όχι από προσωπικές και πρόσκαιρες πεποιθήσεις. Ακόμα κι αν η ιδέα προήλθε από επιστήμονες που αντιδρούν στη διακυβέρνηση Τραμπ, που έχει κηρύξει τον πόλεμο στην πραγματικότητα, το αίτημα έχει παγκόσμια εμβέλεια. Σε όλο τον κόσμο, κάθε μέρα που περνάει, η επιστήμη, με την έννοια της καθαρής, αντικειμενικής σκέψης, μοιάζει να χάνει συνεχώς «εδάφη» της, που προσαρτώνται στα θολά, φανατικά μυαλά.
Φοβάμαι όμως ότι το φαινόμενο δεν περιορίζεται στο αντιεμβολιαστικό κίνημα, τους αρνητές της αλλαγής του κλίματος ή, στα καθ’ ημάς, σε όσους θεωρούν ότι μας ψεκάζουν και πιστεύουν στον από μηχανής Σώρρα και κάθε Σώρρα, αρνούμενοι να κοιτάξουν τα στοιχεία που βρίσκονται μπροστά τους. Η αμφισβήτηση της κυρίαρχης άποψης, ανθρώπινο ένστικτο που έχει επιφέρει πολλές θετικές αλλαγές στις κοινωνίες, τείνει να παγιωθεί ως ο κανόνας και όχι η χρήσιμη εξαίρεση, οδοστρωτήρας επί δικαίους και αδίκους. Τίποτα δεν είναι αυτό που φαίνεται. Οι εικόνες, για παράδειγμα, από τις διαδηλώσεις και τις δολοφονίες στη Βενεζουέλα αμφισβητούνται στη βάση μιας συγκεχυμένης αντίδρασης στη δυτική προπαγάνδα για τη Λατινική Αμερική. Οι μαρτυρίες από τη Συρία για τις θηριωδίες Ασαντ απορρίπτονται γιατί τις μεταφέρουν «καθεστωτικά ΜΜΕ». Αν υπάρχει μεγαλύτερη συντριβή από να το ζεις σε συνθήκες πολέμου, είναι να μεταδίδεις τη γνώση και την εμπειρία σου και να μη γίνεσαι πιστευτός.
Οι επιστήμονες που βγήκαν στους δρόμους το Σάββατο δεν περπάτησαν προφανώς γι’ αυτά, όμως στ’ αλήθεια τι είναι αν όχι «ψεκασμένοι» όσοι αρνούνται να αποδεχθούν μικρές ή μεγάλες, άβολες αλήθειες; Που παριστάνουν τις αυθεντίες επί παντός επιστητού, απορρίπτοντας τους ειδικούς ή τους αυτόπτες μάρτυρες, σταχυολογώντας μόνο τις πληροφορίες που ευνοούν τη θέση τους; Τις ψευδοέρευνες αντί των επιστημονικών μελετών, τα ποστ απίθανων ανθυπομπλόγκ αντί των ανταποκρίσεων επαγγελματιών από το πεδίο;
Για όσους αναζητούν οιωνούς για το μέλλον της ανθρωπότητας, αυτοί είναι αρκετά ισχυροί. Μπροστά στις ραγδαίες αλλαγές, τον φόβο, τη φτώχεια, ο πολιτισμένος άνθρωπος αντί να οχυρώνεται, αφαιρεί καίρια όπλα από την αρματωσιά του. Την εποχή της επικράτησης των νέων μέσων, της καταγραφής, της αναμετάδοσης, όταν οι δυνατότητες «άνωθεν» παρεμβολών και παρεμβάσεων έχουν συρρικνωθεί και η αλήθεια αργά ή γρήγορα αποκαλύπτεται, υψώνουμε ανάχωμα τη συλλογική μας αμφιβολία, τη συλλογική μας «πισινή». Αυτό το ξόδεμα της κριτικής σκέψης μοιραία θα γυρίσει μπούμερανγκ. Οπως με τον ψεύτη βοσκό που φώναζε «λύκος στα πρόβατα» και κανείς δεν γύριζε να κοιτάξει.